NASA Venüs’ü HAVOC Zeplinle Keşfedecek

NASA Mars’tan önce Venüs’ü HAVOC zeplinle havadan keşfedecek. 55 km yüksekte bulutların üstünden uçacak olan HAVOC, Venüs’ün 462 derecelik cehennemi yüzeyinden uzak duracak ve önce dronlarla havadan keşif yapacak. İkinci seferde ise astronotlar Venüs’e gidecek ve zeplinlerden oluşan bir uçan şehirde 30 gün yaşayarak Venüs’ü araştıracaklar.

Venüs’ün bulut şehirleri

Benim kuşağım gibi çocukluğunda Jules Verne romanları okuyanlar, en büyük bilimkurgu yazarının 1886 tarihli Fatih Robur adlı kitabını hatırlarlar. Fatih Robur, helikopter pervaneleriyle donatılan uçan gemisiyle dünyayı fethetmek isteyen çılgın bir dahiydi. Aynı zamanda, havada kendini pervanelerle yönlendiren 19. yüzyıl zeplinlerine saldıran bir korsandı.

İşte NASA’nın Venüs gezegenini HAVOC adlı zeplinle havadan keşfetmek istemesi de buna benzer bir proje. Üstelik Venüs’ü havadan keşfetmek, Mars’ı yerden keşfetmekten o kadar kolay ki insanlar 2030’larda Mars’tan önce Venüs’e gidebilirler. Bunun birkaç nedeni var:

İlgili yazı:  Gerçek Adem: ilk insan ne zaman yaşadı?

 

Düdüklü tencere dünyası

Venüs, gezegen bilimciler tarafından düdüklü tencere dünyası olarak adlandırılıyor ki bunda çok haklılar. Eskiden güzellik tanrıçası Afrodit’in Roma karşılığının simgesi olan Venüs, 462 derecelik sıcaklığıyla gerçekten yaşanılmaz bir yer ve kutsal kitaplardaki tanıma uyan gerçek bir cehennem diyarı.

Dahası ezici bir basınca sahip: 2 km derinlikteki su kütlesine denk 90 atmosfer basıncı ve sülfürik asit yağmurları yüzünden, Sovyetlerin 80’lerde Venüs’e gönderdiği Venera sondaları bile 2 saat içinde sıcaktan eridi, asitten delik deşik oldu ve yüksek basınç altında cola kutusu gibi ezildi.

İlgili yazı: Evren Bir Simülasyon mu?

 

İşte bu yüzden uçarak keşfedeceğiz

Bu yüzden Venüs’ü keşfetmek için geriye iki seçenek kaldı: Yörüngeye yerleştireceğimiz gözlem uyduları ve Venüs’ün zeplinlerle havadan keşfedilmesi.

Tahmin edebileceğiniz gibi, NASA Venüs’e son 40 yılda defalarca uydu gönderdi. Ardından, Avrupa Uzay Dairesi’nin (ESA) gönderdiği Venüs Ekspres sondası ile Japonya Havacılık ve Uzay Keşifleri Dairesi’nin (JAXA) gönderdiği Akatsuki uydusu geldi.

Bu uydular Venüs hakkında değerli keşiflerde bulundular. Örneğin, yoğun bulutların üzerinden geçen yerçekimi dalgalarını (kütleçekim dalgalarıyla karıştırmayın) keşfettiler. Dahası hayatın Dünya ve Venüs’te birbirinden bağımsız olarak, ama aynı zamanda ortaya çıkmış olabileceğine dair ipuçları buldular.

Ben de bunları Venüs hayat olan ilk gezegen mi? ve Venüs dünyanın ozon tabakasını nasıl kurtardı? yazılarında anlattım. Oysa gözlem uyduları Venüs hakkında ancak sınırlı bilgiler elde edebildi; çünkü gezegeni saran kalın bulutlar Venüs yüzeyini görmemizi engelliyor.

İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt

 

Sıra HAVOC zeplinde

Venüs’ün cehennemi yüzeyinde uzun süreli araştırmaların çok pahalıya geleceğini anlayan ve uydularla yüzeyi göremeyen NASA da HAVOC zeplin projesini geliştirdi. Buna göre Venüs’e roketle zeplin göndereceğiz. Bunun için de Falcon Heavy gibi yeniden fırlatılabilen dev roketler kullanacağız.

Zeplinleri taşıyan kapsüller, roketten ayrıldıktan sonra Venüs atmosferine girecek ve 50 km irtifaya inecekler. Ardından kapsüllerin kumaşı, Bigelow şişme uzay modüllerine benzer şekilde balon gibi şişecek. Delinmeye dayanıklı kalın kumaşlar, Türkçesi hava gemisi olan HAVOC zeplinin balon kısmını oluştururken, kapsülün sert metalden üretilen teknesi de zeplin gondolunu oluşturacak.

Nitekim Venüs atmosferinde oksijen olmasa da 55 km yüksekte sıcaklık sadece 27 derece ve atmosfer basıncı da Dünya’nın yarısına eşit. Öyle ki HAVOC zeplinle Venüs’ün üzerinden uçan astronotlar, aynı zamanda Yeryüzüne en yakın gezegen olan bu dünyayı mavi gökler ve parlak güneş altında keşfedecekler.

İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem

 

Peki neden Mars’tan önce Venüs?

Bunun iki sebebi var: Bir gezegenin yüzeyine astronot göndermek gerçekten riskli ve her şeyden önce bunun için özel uzay giysisi geliştirmek gerekir. NASA’nın bütçesi ve teknolojisi de insanlı Mars yüzey keşiflerini desteklemeye yeterli değil. NASA’nın parası yok ve bu yüzden insanlı sefer risklerini azaltmak için yeterli araştırma yapamadı.

İkincisi özel uzay giysisi de geliştirmedi. Ayrıca emekli Kanadalı astronot Chris Hadfield, elimizdeki kimyasal roket teknolojisiyle Mars’a insan göndermenin neredeyse imkansız olduğunu söyledi:

Bizler sadece küçük uzay gemileri yapabiliyoruz ve bunlar çok yavaş gittiği için Mars’a ulaşmak 6 ay sürüyor. Bu sürede insanların hayatını kaybetme olasılığı artıyor. Öyle ki Mars’a gitmeyi en çok isteyen insanlardan biri olan Elon Musk da Mars’a giderken can kaybı yaşanabileceğini belirtiyor.

Oysa Venüs Mars’tan yakın

Mars-Dünya uzaklığı ortalama 225 milyon km. Dünya ile arasındaki en kısa mesafe ise yaklaşık 54 milyon km; ama Mars, ancak her 5-10 yılda bize 60 milyon km kadar yakına geliyor. Oysa Venüs-Dünya uzaklığı ortalama 40 milyon km. Dünya ile arasındaki en kısa mesafe ise 38 milyon km. Bu sebeple bugünkü teknolojik olanaklarla Venüs’e insan göndermek Mars’a insan göndermekten kolay.

İlgili yazı: Mobil İnternette Video İzleme Rehberi

 

Dahası Venüs’te uçmak kolay

Mars’ın atmosfer basıncı Dünya’nın yüzde 1’i. Bu yüzden Mars’ta insanlı hava gemisiyle uçmak, hatta pilli dron uçurmak çok zor. Dronlar bile ince atmosfere rağmen havada kalmak için çok pil tüketecekler.

Dronlu hava keşifleri kısa menzilli olacak ve dronları şarj etmek için yere güneş paneli istasyonları ya da nükleer güç reaktörleri kurmak gerekecek; ama toz fırtınaları kısa sürede güneş panellerinin üstünü örtecek. Sonuçta panelleri temizlemek için ek robot geliştirmek ve göndermek, üstelik bunları da şarj etmek gerekecek.

İlgili yazı: Kodlama İçin En Gerekli 16 Programlama Dili

 

Geriye tek çözüm kalıyor

Mars’ı yüksek irtifa balonlarıyla kısa süreli olarak keşfetmek veya bize en yakın yıldızlara lazer ışınlarının gücüyle gidecek olan kağıttan hafif iPhone boyundaki uçan sensörleri bir an önce geliştirmek. Sonra da bunları havadan seçim broşürü dağıtır gibi Mars’a saçmak.

Sorun şu ki elimizdeki minyatür bilgisayar ve sensör teknolojisi Mars’a bu tür mini sondalar göndermeyi desteklemiyor; çünkü bunları da Mars’a göndermek para. Ayrıca verdiğimiz paranın karşılığında çok az veri sağlayacaklar. Bunun yerine, Curiosity benzeri tekerlekli robot gezginler göndermeye devam etmek daha mantıklı.

İlgili yazı: Laboratuarda Mini Neandertal Beyni Üretiyorlar

 

Ama bulutların da altını göremeyeceğiz?

Aslında Venüs’ü HAVOC zeplinle havadan keşfedecek olan robotlar ve astronotlar da kalın bulutların altını göremeyecekler. Bu yüzden neden Venüs’e zeplin gönderiyoruz sorusu aklınıza gelebilir. Ancak, bunun çaresi var.

1) Zeplinler bulutları delen özel radarlarla Venüs yüzeyini yakından araştıracak. Hatta kısmen yeraltına nüfuz edip madenlere bile bakacak. 2) Zeplinlerin yüzlerce drondan oluşan stokları olacak. Bu kısa ömürlü mini dronları yüzeye gönderecek ve dronlar parçalanmadan önce çok detaylı veriler toplayacaklar.

3) En önemlisi de zeplinler insanlı uçuşlar için Venüs atmosferinde kalıcı bir uzay üssü oluşturacak. Zeplinlerin tepesindeki güneş enerjisi panelleri HAVOC araçlarının pilini sürekli şarj edecek. Unutmayın ki Venüs’ün Güneş’e ortalama uzaklığı 108 milyon km; yani Dünya’nın yüzde 72’si. Bu yüzden orada güneş panelleri ışığın en az yüzde 70’ini elektriğe çevirebilecek.

İlgili yazı: Telefon pil ömrünü uzatmak için en iyi 5 yöntem

 

Star Wars Bulut Şehir

Star Wars Bölüm V’teki bulut şehir Cloud City’yi hatırlarsınız. Elbette bizim Bespin gezegeninden gaz çeken Cloud City benzeri dev bir uçan metal şehir inşa etmemiz mümkün değil. Ancak, Venüs’e 3-5 HAVOC zeplin göndererek bunları kancalar, borular ve şişme tünellerle birbirine bağlayabiliriz.

Böylece idareten kendi küçük uçan şehrimizi, bulut kentimizi kurmuş oluruz. Astronotlar da HAVOC zeplinlerde aylarca kalarak Venüs’ü havadan keşfederler (HAVOC, Yüksek İrtifada Venüs Operasyonları Düzenleme Konsepti isminin İngilizce kısaltmasıdır).

Kemik erimesi de yok

Venüs’ün yerçekimi Dünya’nın yüzde 91’i. Bırakın kemik erimesini, astronotlar HAVOC zeplinde koşu bandıyla spor yaparak Dünya’dan daha çabuk forma girecek ve kas geliştirebilecekler. Bu da astronotların Venüs göklerinde 30 gün boyunca kolayca uçmasını sağlayacak.

İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi

 

Nasıl çalışıyor?

Venüs’e gidecek roketleri hafifletmek ve dolayısıyla fırlatma maliyetlerini azaltmak için insanlı seferlerde iki uzay gemisi kullanacağız. Venüs’e önce insansız bir roket gidecek ve rokette bulunan 30 metrelik bir kapsül, içinde HAVOC zeplininin balonu ve gondolunu taşıyacak. Ardından da astronotları taşıyan roket gelecek.

Astronotlar yörüngede HAVOC kapsülüne girecek ve HAVOC ile Venüs’e inecek. HAVOC Venüs atmosferine saatte 25 bin km hızla girecek; ama kalın atmosfer ile süpersonik paraşüt aracın hızını kesecek (Bu sırada kalın bir ısı kalkanı kapsülü yanmaktan koruyacak). Sonuç olarak kapsül 55 km irtifaya ulaştığında saatte 145 km’yle gidiyor olacak.

Kabak çiçeği gibi açılacak

Bu aşamada kapsülün dış kabuğu açılacak, 76 bin 455 metreküp hacimli zeplin balonu şişecek ve astronotları taşıyan gondol da aşağıya sarkacak. Böylece elimizde balonuyla birlikte Boeing 747 kadar büyük bir hava gemisi olacak.

İlgili yazı: 1 milyar yıl sonra Dünya gezegenine ne olacak?

 

Peki radyasyon?

Öyle ya, Venüs’ün Dünya gibi Güneş’in morötesi ışınlarını kesen koruyucu ozon tabakası yok. Ayrıca astronotları kozmik radyasyonla güneş rüzgarından koruyacak olan manyetik alanı da yok. Ancak hiç sıkıntı yok: Venüs’ün kalın atmosferi radyasyonu kesecek.

Yolculuk ne kadar sürecek?

Venüs’ün Dünyamıza Mars’tan yakın olduğunu söylemiştik; ama elimizdeki ilkel teknoloji yüzünden bu yolculuk en az 300 gün sürecek. Gerçi Güneş’e doğru gideceğimiz için Güneş’in yerçekiminden yararlanacağız ve bu da uzay gemisinin hızlanmasını kolaylaştıracak. Ancak, fren yapmak için fazla yakıt taşınamayacağı için de yavaş gitmek zorunda kalacağız.

Dünya’ya dönüş ise tam 450 gün sürecek; çünkü bu kez Güneş’ten uzaklaşıyor ve Güneş’in yerçekimi yüzünden akıntıya karşı yüzüyor gibi olacağız. Her durumda Venüs’e gidip dönmek, Mars’a gitmekten yaklaşık iki kat kısa sürecek; yani iki yıl yerine 750 gün.

Tabi uzayda daha kısa kalmanın kemik erimesi, radyasyon ve psikolojik bunalımdan korunmak için büyük yararı var. Sonuçta astronotların uzay istasyonunda kalma rekoru da 437 gün. Bu da rekor 14 aya karşılık geliyor ve uzayda daha uzun süre kalırsak ne tür sağlık soranlarının çıkacağını bilmiyoruz.

İlgili yazı: İlgili yazı: Sıcak Dalgaları ile 1,5 milyar İnsan Evsiz Kalacak

 

Peki Venüs’te ne arıyoruz?

Güzel soru ve hayat aramadığımız kesin: Arizona, Tuscon’daki Gezegen Bilimleri Enstitüsü’nden David Grinspoon’a göre, genç Güneş 4 milyar yıl önce bugünkü kadar parlak değildi (Nitekim Güneş’in parlaklığı her 1 milyar yılda yüzde 10 artıyor ve bu yüzden gelecekte Dünya’yı ısıtıp Venüs’e dönüştürerek hayatı yok edecek).

Aynı sebeple Venüs de 4 milyar yıl önce, bugünkü Dünya’ya benzeyen ve okyanuslarla kaplı olan bir gezegendi. Venüs hayat olan ilk gezegen mi yazısında belirttiğim gibi, olgunlaşan Güneş’in parlaklığını artırmasıyla birlikte Venüs’ün okyanusları aşırı ve zamanla buharlaştı.

İlgili yazı: Beyin Programlayan Holografik Aygıt

 

Hayat Venüs’te mi ortaya çıktı?

HAVOC zeplinle Venüs’ü havadan keşfedecek olan astronotlar bugünkü Venüs’te hayat bulamazlar. Ancak, havadan yüzeyi araştırarak Venüs’ün eskiden hayata elverişli olup olmadığını anlayabilirler. Sonuçta küçük Mars’ın kimyası Dünya’dan farklı; ama Venüs ile Dünya’nın kimyası birbirine benziyor.

Öyle ki hayat Dünya’dan önce Venüs’te ortaya çıkmış olabilir veya Venüs ile Dünya’da hayat aynı zamanda belirmiş olabilir. Bu da hayatın uzayda sandığımızdan yaygın olduğunu gösterir.

Venüs ile Dünya eskiden birbirine benzeyen iki gezegen olduğu için HAVOC araştırmacıları, Dünya’da hayatın nasıl ortaya çıktığını Venüs’e bakarak çözebilir. Venüs’te hiç hayat olmasa bile aradaki benzerlik yüzünden, Dünya’daki hayatın kökenini daha iyi anlayabilir.

Takdir edersiniz ki bu kadar detaylı bir araştırmayı dronlar yapamaz. Yapay zeka henüz insan kadar zeki değil. Bu yüzden de NASA, Venüs’e insan göndermeyi ciddi ciddi düşünüyor. Grinspoon’un dediği gibi, “Venüs’te hayat ortaya çıkmadıysa Dünya’da nasıl ortaya çıktığını gerçekten bilmiyoruz demektir.” Nitekim Mars’tan önce Venüs’te hayat bulabiliriz!

Bakteri bulutları

Dünya atmosferinde mikrop bulutları olduğunu ve bunların zaman zaman yeryüzüne inerek soğuk algınlığı başlatabildiğini biliyoruz. Venüs’ün bulutları zehirli sülfürik asit içeriyor, ama Dünya’da zehirli havuzlarda yaşayan bakteriler var. Bu tür ekstremofiller, en azından Venüs’ün aşırı sıcak olmayan bulutlarında yaşıyor olabilir. O zaman Mars’tan önce Venüs’te hayat bulabiliriz.

İlgili yazı: Lazer Füzyon Roketi Daedalus ile Yıldızlara Yolculuk

 

Ne zaman gidiyoruz?

Venüs’e 2035’den önce insan göndermemiz imkansız. NASA’nın gerekli bütçeyi bulması ve teknolojiyi geliştirmesi için en az 20 yıl gerekiyor. Nitekim Ruslar ve Amerikalılar 2020’lerde Venüs atmosferine robot sonda göndermek için Venera D projesini tasarladılar.

Adını Sovyetlerin 80’lerde Venüs’e indirdiği Venera sondalarından alan bu proje; HAVOC benzeri mini robot zeplin, alçak irtifa keşif balonu ve bir yörünge uydusundan oluşuyor. Ancak, Amerika ile Rusya’nın arası gergin olduğu için insanlı HAVOC zeplinin önünü açacak olan bu ara aşama rafa kaldırılmış bulunuyor.

Aslında NASA tek başına neler neler yapar da ABD başkanlarını kontrol eden sermaye, NASA’ya yeterli bütçe ayrılmasını önlüyor. Yine de Venüs keşifleri durmaz: 2030’da ESA, cehennem gezegeni yüzeyine eski Sovyet Venera sondalarına benzeyen EnVision aracını gönderecek.

İlgili yazı: 550 Gezegenli Kara Delik Güneş Sistemi

 

Peki insan gönderecek miyiz?

NASA Venüs gezegenini insanlı HAVOC zeplinle keşfetmeye başlarsa bunun arkası gelecek. Gelecekte birkaç zeplini bir araya getirerek uçan şehirler veya en azından insanlı küçük araştırma üsleri kurma planımız var.

Yalnız bu konuda önümüze beklenmedik bir engel çıktı, o da Venüs atmosferindeki tehlikeli elektrik akımı: Sonuçta Venüs’ün güneş rüzgarını kesen koruyucu manyetik alanı yok. Güneş rüzgarını oluşturan parçacıkların şiddetli bombardımanı da atmosferde 10 voltluk akımlara yol açıyor. Bu durum insan sağlığına ve elektronik aletlere zarar verebilir.

Peki bir gün Venüs’ü tıpkı Mars’a yapmayı planladığımız gibi yaşanabilir gezegen haline getirebilir miyiz?

Bunu Mars ve Venüs’ü Dünyalaştırmak İçin 5 Dahice Yol yazısında okuyabilir ve Mars’ta hayat bulmak üzere olduğumuzu gösteren son habere de Curiosity Mars’ta Organik Moleküller Buldu başlığıyla ulaşabilirsiniz. Ancak, Venüs’le yetinmeyip dış gezegenleri de keşfetmek istiyorsanız NASA’nın Titan’daki sıvı metan göllerine nükleer denizaltı gönderme planına buradan bakabilirsiniz. Bilim merakınız sürsün.

Venüs keşifleri için HAVOC projesi

¹Venus High Altitude Venus Operational Concept