Elon Musk 2024’te Mars’a Nasıl Gidecek
|Elon Musk 2024’te Mars’a gitmek istiyor ve bunu 100 kişi taşıyan 122 metrelik dev bir uzay gemisiyle yapacak. SpaceX yapımı Gezegenler Arası Taşıma Sistemi (ITS) Mars’ta durmayarak 40 yıl içinde insanları Jüpiter’in uydusu Europa ve ötesine taşıyacak. Peki SpaceX 6 yılda uzay gemisi yapabilir mi?
Yedek dünyalara yerleşmek için
SpaceX ve Tesla CEO’su Elon Musk sadece Türkiye ve Amerika için önemli değil. Güney Afrika asıllı bu mucit ve girişimci aynı zamanda insan türü için de çok önemli; çünkü dünya tarihinde ilk kez bir iş adamı uzaya yerleşmek için yatırım yapıyor. Peki neden?
Elon Musk Dünya’ya bir şey olursa insanlığın soyunu devam ettirebilmesi için başka bir gezegen arıyor. Pek uzağa gitmeye de gerek yok. Bugünkü teknoloji ile Mars’a yerleşmek ve yeraltı şehirlerinde yaşamak mümkün. Türün devamlılığı için Balıkesir nüfusunu Mars’a taşısak yeter.
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Router Modem
Dünya yok olabilir
Biz insanlar küresel ısınmaya bağlı ilklim değişikliği ile çevreyi tahrip ediyor ve türlerin soyunun tükenmesine yol açıyoruz. Çevre kirliliği, nüfus artışı ve buna bağlı olarak artan açlıkla hastalıklar hayatın gerçeği oldu.
Bir de asteroit çarpışması var tabii: Her ne kadar Elon Musk Mars’a 1 milyon insanı taşıyana kadar asteroitlerin Dünya’ya çarparak uygarlığımızı yok etmesini önleyecek teknolojiyi geliştireceğimize inansam da yedekli gitmek iyidir.
Elon Musk işte bu yüzden Mars’a giderek insan soyunu asteroit çarpışmasıyla yok olan dinozorların akıbetinden korumak istiyor. Üstelik Mars’la sınırlı kalmayarak bizleri önümüzdeki 40 yılda Jüpiter’in uydusu Europa ve ötesine taşımak için uzun vadeli bir plan yapmış bulunuyor. Bunun adı:
İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi
Gezegenler arası taşıma sistemi (ITS)
ITS planının bir parçası olan uzay gemileri, 2050’den sonra insanları Jüpiter’in buz altı okyanusa sahip Europa uydusuna taşıyacak. 100 km kalınlığındaki buz tabakasının altında tuzlu sudan oluşan global bir okyanusa sahip olan Europa’da hayat olabilir.
Ancak, Elon Musk gözünü daha uzaklara dikti ve Satürn ile ötesine ulaşmak istiyor. Peki bütün bunları hangi uzay gemisiyle yapacak? İnsanoğlunun geliştirdiği ilk koloni uzay gemisini birlikte görelim.
İlgili yazı: Tesla S suda yüzüyor
1 milyon Marslı
Artık Elon Musk’ın Mars’a 1 milyon insanı nasıl taşıyacağını biliyoruz: 27 Eylül 2016’da Meksika, Guadalajara’da düzenlenen 67. Uluslararası Havacılık ve Uzay Kongresi’nde bir konuşma yapan Musk, gezegenler arası taşıma sistemini (ITS) duyurdu.
Bu sistemde kullanılacak roketleri, uzay gemisini, roket motorlarını, yakıt tanklarını ve ikmal istasyonlarını geliştirip üretecek olan SpaceX şirketi ITS’i başta Mars Koloni Taşıyıcısı olarak adlandırmıştı. Ancak, Mars’tan sonra Jüpiter’e gitmek isteyen Musk sistemin adını ITS olarak değiştirdi.
İlgili yazı: Mars’a Giden Ölümsüz Plazma Roketleri
122 metrelik dev uzay gemisi
Elon Musk 2024’te ITS’in test uçuşlarına başlayacağız dedi; ama 2024 yılında Mars’a 1 milyon insan göndermiş olacağım demedi. SpaceX, Mars’a ilk insanlı uçuşu 2025’te gerçekleştirmeyi planlıyor. NASA ise SLS roketi ve Orion kapsülü ile kızıl gezegene 2035’ten sonra astronot gönderecek. Mars’a 1 milyon insanın yerleşmesi ise 50 ila 100 yıl alacak.
Mars’a insan göndermenin zorluklarını Mars sizi çağırıyor, gidiyor musunuz? yazımda anlatmış ve radyasyon ile yerçekimsiz ortama bağlı sağlık sorunlarına değinmiştim. Bu sebeple bu paylaşımda sadece uzay gemisine odaklanacağım; ama şunu söyleyebilirim.
Mars’a küçük bir teneke kutu içinde 4 ila 7 kişi göndermek pek akıl kârı değil. Bu insanlar uzayda 6 ay yolculuk edip aynı teneke kutunun içinde, Mars’ta 6 ay yaşayacak ve toplam 18 ay sonra Dünya’ya geri dönecekler.
Sizi bilmem ama ben bir uzay gemisinde 3 kişiyle yalnız kalmak istemem. İnsan psikolojisi bu tür bir izolasyonu kaldıramaz.
İlgili yazı: 8 Adımda Marslı Filmi Ne Kadar Gerçekçi? >> Filme gittim, sizler için inceledim
Mars’a 100 kişi göndermek gerçekçi
Aşağıda detaylarını görebileceğimiz gibi Mars’a 100 kişi göndermek aslında gerçekçi bir plan. Evet, çok pahalı bir teşebbüs; ama 100 insanın kazasız belasız Mars’a gitmesi, 4 kişinin gitmesinden çok daha kolay.
Kolunuzu kırsanız, sinir krizi geçirseniz, biriyle tartışsanız, ailenizi özleseniz yanınızda insanlar olacak. Elon Musk konuyla ilgili açıklamasında, “Ben burada Mars’a gitmeyi mümkün kılmaya çalışıyorum. Ömrümüz sona ermeden gidebileceğimiz bir yer olsun istiyorum” dedi.
İlgili yazı: Sulak Mars >> NASA açıkladı: Mars akarsularını neye borçluyuz?
Mars roketi nasıl çalışıyor?
Öncelikle ITS roketi SpaceX şirketinin Falcon 9 fırlatma roketinin hormonlu versiyonu olacak. 77,5 metre yüksekliğindeki 1. kademeden oluşan ITS roketinde SpaceX’in geliştirdiği 42 Raptor roketi yer alacak.
Bununla birlikte SpaceX’in uzaya uydu ve Uluslararası Uzay İstasyonu’na yük taşımakta kullandığı Falcon 9 roketinde sadece 9 adet Merlin motoru bulunuyor.
İlgili yazı: Ay Nasıl Oluştu? >> 10 soruda Ayın karanlık yüzü ve uydumuz hakkında şaşırtıcı gerçekler
Hani 122 metre boyundaydı?
Resimde gördüğünüz gibi Elon Musk insanları Mars’a taşımak için 100 kişilik bir uzay gemisi de tasarladı. 49,5 metre uzunluğundaki bu uzay gemisini rokete eklerseniz 122 metre yüksekliğe erişiyorsunuz. Kısacası Elon Musk Mars’a her seferinde bir apartman dolusu adam göndermek istiyor.
ITS roketi Dünya’nın en büyük roketi olacak. Öyle ki Apollo astronotlarını 1969’da Ay’a taşıyan Saturn V roketi bile yanında küçük kalacak. Elbette bu roketi uzaya fırlatmak için çok güçlü motorlar gerekiyor. Nitekim SpaceX geçenlerde Mars için geliştirilen ilk Raptor roketini test etti.
Merlin boyundaki roketler buna rağmen Merlin motorundan 3 kat güçlü. ITS roketinin 9 yerine 42 roket motoru taşıyacağını düşünürsek roketlerin neden Merlin kadar küçük ve hafif olması gerektiğini görüyoruz. Yoksa ITS yerden kalkmayacak kadar ağır olur.
İlgili yazı: Airbus internet dronları SpaceX mini küp uydularına karşı
Ne kadar güçlü?
SpaceX’in rakibi Atlas V ve kendi roketi Falcon 9’un 160-2000 km irtifadaki alçak dünya yörüngesine (LEO) sadece 22 ton fırlatabildiğine dikkat edersek ITS roketinin kullan-at versiyonunun ne kadar güçlü olduğunu anlıyoruz; çünkü tek kullanımlık ITS 2000 km irtifaya 550 ton taşıyabilecek.
Roketin dünyaya dikey iniş yaparak geri dönen ve böylece uzaya insan taşıma maliyetlerini yarı yarıya azaltan versiyonu bile (iniş için ayrılan yakıta rağmen) 2000 km’ye 300 ton taşıyabiliyor. Bir TIR konteynerinin brüt 14 ton geldiğini düşünürsek ITS roketi insanlar dahil, uzaya her seferinde 21 TIR gönderecek diyebiliriz.
İlgili yazı: İnterneti unutun, yasakları delmek için OUTERNET geliyor
Peki ya uzay gemisi?
77,5 metrelik ITS roketinin tepesinde 49,5 metre yüksekliğinde olan bir uzay gemisi oturuyor. Taban genişliği 17 metre olan bu aracın kendi roket motorları bulunuyor. 9 adet Raptor roketi ITS uzay gemisini 600-2000 km’ye çıkardığı zaman ateşlenecek. 100 kişiyi Mars’a bu roketler götürecek.
Elon Musk hile yapıyor
Elon Musk’ın mühendisleri tam bu noktada bir hile yapıyorlar: Uzaya 100 kişi ve maksimum yük taşımak için ITS roketinin 77,5 metrelik 1. kademesini ağzına kadar yakıtla dolduracaklar. Ancak uzay gemisinin yakıt tankları boş olacak.
Ardından 1. kademe geriye kalan yakıtı ateşleyerek Dünya’ya geri dönecek ve fırlatma pistine dikey iniş yapacak. Roketin kısa sürede bakımı yapılacak, tekrar yakıt doldurulacak ve üstüne bu kez ağzına kadar yakıtla dolu olan, ama hiç yük veya insan taşımayan ikinci bir uzay gemisi yerleştirilecek. Buna uzay tankeri de diyebiliriz.
İlgili yazı: Google, Facebook, SpaceX ve OneWeb uzaydan internet yayını yapacak
Seri fırlatma
ITS roketi bu gemiyi uzaya fırlatacak. Yeni gemi 100 kişi taşıyan önceki gemiyle yörüngede buluşacak. İki gemi birbirine yanaşacak ve yakıt taşıyan ikinci gemi, tıpkı havadan yakıt ikmali yapan savaş uçakları gibi, Mars’a gidecek olan gemiye yakıt yükleyecek.
Mars gemisi 9 Raptor roketini ateşleyip kızıl gezegene doğru yola çıkarken, ITS’in 1. kademesi tekrar Dünya’ya geri dönecek ve yeni bir uzay gemisi fırlatmaya hazır olacak. Öyle ki Elon Musk önümüzdeki 20 yılda bu roketleri uzaya seri halinde, arka arkaya fırlatmayı planlıyor.
Her roketin 1000 fırlatma ömrü var ve eskiyen roketler bakıma alınırken yenileri fabrikada taşıyıcı kemerden çıkan yeni ürünler gibi ateşlenip uzaya çok sayıda insan gönderecek. Elon Musk uzay kongresinde yaptığı konuşmada 40 yıl içinde yılda 1000 roket fırlatarak Mars’la Dünya arasında bir tür hızlı tren hattı kurmayı planladığını söyledi.
İlgili yazı: NASA Mars’ta Akarsu Buldu >> Sıvı su varsa hayat da olabilir
Toplam maliyet 100 trilyon dolar
Burada durup soluklanalım ve Mars yolculuklarının hem teknik açıdan zor hem de çok pahalı olduğunu hatırlatan yazıya geri dönelim: Eğer Mars’a her seferinde sıfırdan gemi tasarlayıp göndermeye kalksaydık bir yolcuyu Mars’a göndermenin toplam maliyeti 10 milyar dolar olurdu.
Her gemi 100 kişi taşıdığı için uzaya 1 milyon insan göndermek de 100 trilyon dolara patlardı! Peki kimde 40 yılda 100 trilyon dolar harcayacak para var? Elon Musk bu zorluğu aşmak için birkaç yöntem geliştirdi ve bu yüzden Dünya’nın en gerçekçi Mars yerleşim projesini tasarladı. Bunları kısaca görelim.
İlgili yazı: Mars’a Gidenler Nasıl Yaşayacak? >> Astronot James Reılly anlatıyor
Yeniden kullanılabilir roketler
SpaceX’in fırlattığı roketler işi bitince çöpe gitmiyor. Karaya veya denizdeki robot mavnaya iniş yaparak Dünya’ya geri dönüyor. Bu teknoloji uzay yolculuklarının en büyük kalemi olan fırlatma maliyetlerini şimdiden yüzde 30 azaltıyor. Ancak bu tür roketler için seri üretime geçilince maliyetler roket başına yüzde 60 azalacak.
Bugün sizi uzaya göndersek ağırlığınızca altın edersiniz. Bu kelime oyunu değil. Gerçekten böyle. Örneğin ben 65 kiloyum. 1 kg yükü uzaya gönderme maliyeti ise 20-25 bin dolar. Dolayısıyla 65 kg’ı uzaya göndermek 1 milyon 300 bin dolar (kısacası uzaya gitmeden kilo almayın; ne bileyim, çok su içmeyin 🙂 ).
İlgili yazı: Donuk Mars >> Eski Mars okyanusu yalan mı çıktı? Belki de Mars buzlarla kaplıydı
Tek yönlü bilet değil
Elon Musk, Mars’a gitmek için kendi planını geliştirmeden önce Hollandalı girişimci Bas Lansdrop’la görüşmüştü. Mars One projesini geliştiren Bas Lansdrop 2023 yılından itibaren Mars’a 2 yılda bir dörder kişi göndermeyi planlıyordu ve Mars’a gidenler oraya yerleşerek bir daha geri gelmeyecekti.
Hatta bunun için Falcon 9 roketlerinin Mars’a 9-10 ton yük taşıyabilecek daha güçlü bir versiyonu olan Falcon Heavy füzelerini kullanacaktı. Ancak, bu konudaki yazımın üstünden 3 yıl geçmesinin ardından Mars One projesi iflas etmiş görünüyor.
Dediğimiz gibi Mars’a insan göndermek çok pahalı ve hapishanelerdeki tecrit hücresine benzeyen teneke kutulara her seferinde 6 ay boyunca 4 kişi tıkmak tehlikeli. Lansdrop, Mars One için gereken parayı bulamadı. İnsanlar ona güvenmediler ve şirketi için medyatik reklam yapmakla suçladılar. Elon Musk ise Mars’tan geri dönmeyi düşünüyor!
İlgili yazı: Curiosity Mars’ta “aktif” organik moleküller buldu
Çift yönlü bilet
Elon Musk, Mars’a 100 kişi gönderme maliyetini (prototip gemileri geliştirme ve test etme dahil) kişi başına 10 milyar dolardan 200 bin dolara çekmek istiyor. Yeniden kullanılabilir roketler ve seri üretim bu maliyetleri azaltacak. Mars gemisini uzaya yakıt olmadan fırlatıp yörüngede yakıt doldurmak masrafları daha da azaltacak.
Ancak asıl devrimi Elon Musk’a değil, Mars Derneği kurucusu ve Mars Davası kitabının yazarı olan Robert Zubrin’e borçluyuz. Lockheed Martin havacılık ve uzay şirketinden ayrıldıktan sonra Mars Derneği’ni kuran Zubrin, NASA’nın Mars’a ucuza insan göndermesi için gereken ilk planları yaptı.
Zubrin, 20 yıl önce Mars’a 10 yılda sadece (!) 30 milyar dolara 4-7 kişi göndermek için bir plan yaptı. Mars’a yarı dolaylı yolculuk adlı bu plana göre önce Mars’a insansız uzay gemisi göndereceğiz. Bu gemi oraya inecek ve astronotları bekleyecek.
Astronotlar Mars’a daha sonra gidecek ve gezegene inince önceden giden gemide yaşayacaklar. Gemideki erzakı kullanacaklar. Dünya’ya geri dönmek için de gemideki kimyasal reaktörleri kullanarak Mars atmosferinden dönüş yakıtını sentezleyecekler.
İlgili yazı: Mars’ı da Kirlettik Hayırlı Olsun
İşte işin sırrı bu!
Elon Musk, NASA’nın tersine Zubrin’i dinledi ve Mars’a inecek uzay gemisinin orada kendi yakıtını üretmesine karar verdi. Böylece Mars’a gidip de yerini beğenmeyenler, yatağını yadırgayıp Dünya’yı özleyenler gezegenimize geri dönebilecekler.
Dönüş yakıtını Mars’ta üretecekleri için kızıl gezegene giderken yanında taşımalarına gerek kalmayacak. Ayrıca Mars’a inen insansız gemi kurtarma filikası olarak da kullanılabilecek ve ilk yerleşimcilerin herhangi bir aksilik halinde Dünya’ya geri dönmesini sağlayacak.
Yeniden kullanılabilir roketler, seri üretim, yörüngede yakıt ikmali ve Mars’ta yakıt üretmeyi birleştirince Mars’a gitmek 10 milyar dolar yerine; kişi başı 200 bin, hatta 100 bin dolara gelecek. Bu da İstanbul’da standart bir ev fiyatına eşit.
İlgili yazı: Mars’ta Fosil Bulundu mu?
Her 26 ayda bir yolculuk
Mars asla gökyüzünde Ay kadar büyük görünmeyecek yazımda anlattığım gibi, Mars ve Dünya Güneş çevresinde farklı hızlarda döndükleri için iki gezegen arasındaki mesafe sürekli değişiyor; bir uzayıp bir kısalıyor. Bu nedenle Mars’la Dünya her 26 ayda sadece bir kez yakınlaşıyor.
Kısa mesafe az yakıt kullanmak ve ucuza yolculuk etmek demek ve uzaydaki radyasyon tehlikesi yüzünden insanların 6 aydan fazla uzayda kalması tavsiye edilmiyor. Bu yüzden Mars’a araç göndermek için iki gezegen arasındaki mesafenin en kısa olduğu fırsat pencerelerini bekliyoruz.
İlgili yazı: NASA Açıkladı: Europa Uydusunda Hayat Var mı?
Galaksi sınıfı yıldız gemisi
Uzay Yolu 50 yaşında yazımın kapak resminde Galaksi sınıfı yıldız gemisi var. Bu gemi 642 metre boyunda, 42 katlı apartman yüksekliğinde, boş ağırlığı 4,5 milyon ton, 100 bin metrekare yararlı alanı var ve 1000 kişi taşıyor; ama tahliye kapasitesi 15 bin kişiye ulaşıyor.
Galaksi sınıfı yıldız gemileri her seferinde uzayda 5 yıl kalıyor. 600 mürettebata ek olarak eşleri ve çocukları dahil en az 400 sivil taşıyor. Ancak, bu geminin en güzel yanı bir gezegenin yüzeyini 1 saatte yok edecek kadar güçlü silahları değil. En güzel yanı Aşk Gemisi gibi süper lüks olması.
İçinde neler yok ki? Matrix tarzı 3B simülasyonlara izin veren holografik güverteler, okul, tiyatro, konser salonu, botanik parkı, hidroponik meyve-sebze bahçeleri, spor salonları, koşu parkuru, gözlem odaları, bar, yemekhane, astronomik gözlem laboratuarı ve lüks kamaralar.
İlgili yazı: Hırsız Charon Plüton Atmosferini Çalıyor
Elon Musk aynısını planlıyor
Mars’a gidecek 100 kişinin 80 gün sürecek yolculukta sıkıntıdan birbirini boğazlamasını istemeyiz. Bu yüzden uzay gemisi resimdeki gibi büyük bir saydam gözlem odasına sahip olacak ve Galaksi sınıfı yıldız gemisi gibi lüks kamaralar sunacak. Tiyatro da bulunacak! Elon Musk yolculuk çok eğlenceli olacak diyor, “Süper keyif alacaksınız!”.
Hani 6 ay sürecekti?
Burada Elon Musk’ın ne kadar cesur ve kurnaz olduğunu görüyoruz. Bugünkü teknolojiyle Mars’a gitmek 6 ay sürüyor; çünkü 4 kişilik küçük bir gemi çok fazla yakıt taşıyamaz. Bu yüzden hafif de olsa motorları az çalıştırıp yavaş gitmek zorunda.
Oysa resimlere bakın: Elon Musk’ın uzay gemisi askeri bir denizaltı gibi yatay güvertelere sahip olmayacak. Bunun yerine apartman gibi kat kat olacak ve büyük bir yakıt tankı taşıyacak. Böylece güçlü motorlarını daha uzun süre çalıştırıp çok daha hızlı gidecek. İnsanlar da apartman katı tasarımı gibi dikey güvertelere sahip gemide motorlar alttan ittiği için yapay yerçekiminden yararlanacaklar.
Bu gemi Mars’a 80 günde gitmek için alttan iten roket gücüyle Dünya’daki yerçekiminin üçte birine eşit hafif yerçekimi yaratacak. Böylece insanların kasları ve kemikleri yerçekimsiz ortamda fazla erimeyecek. Ayrıca Mars’ın yerçekimi Dünya’nın üçte biri olduğu için yolcular daha yolda giderken Mars’a alışacaklar.
İlgili yazı: Dünya’da Yaşam Nasıl Oluştu ve Gelişti?
Hızlanmak değil, durmak problem
Elon Musk ilerde daha hızlı ve güçlü gemiler yaparak Mars’a sadece 30 günde gitmeyi planlıyor; ama Mars’a 2 günde gidecek uzay treni yazısında belirttiğim gibi mesele hızlanmak değil. Mesele yolun yarısında gemiyi ters çevirip roketleri tekrar ateşleyerek yavaşlamak. Yoksa hızımızı alamayıp Mars’a çarparız.
İnsanları ezmeden güvenle fren yaparak yavaşlamak ve Mars atmosferine yanmadan girmek için kızıl gezegene aşırı hızlanmadan gitmek gerekiyor. Bu sebeple Elon Musk’ın 30 gün tahmininin şimdilik hayal olduğunu düşünüyorum; ama 180 gün yerine Mars’a 80 günde ulaşmak bile başlı başına bir başarı olur.
Örneğin, Kristof Kolomb Amerika’ya gemiyle 35 günde gitti ve yaklaşık 7000 km yol aldı. Elon Musk ise 60-120 milyon km uzaktaki Mars’a 80 günde gitmeyi planlıyor. Bu yüzden de 30 yıl sonra ayda 1000 gemi kaldırıp her seferinde Mars’a 100 bin kişi göndermeyi planlıyor!
İlgili yazı: Uzay Turizmi >> NASA Bigelow şişme uzay modülünü uzay istasyonunda test edecek
Kızıl ejder
Elon Musk iki yıl önce Uluslararası Uzay İstasyonu’na insan taşıyacak olan Dragon 2 mürettebat aracını tanıttı. Dragon 2’nin Mars’a inen versiyonu ise Red Dragon (Kızıl Ejder) olacak. SpaceX 2018 yılında Falcon Heavy roketiyle Mars’a insansız Red Dragon göndermeyi planlıyor. Böylece Mars’a yolculuk ve iniş testi yapacak.
SpaceX bunun için Mars’a onlarca uydu göndermiş olan NASA’nın tecrübelerinden yararlanacak. Karşılığında NASA ile uçuş verilerini paylaşacak. Bunu anlattım; çünkü Dragon 2 roketle süpersonik yavaşlama teknolojisi kullanıyor.
İlgili yazı: Evrenin En Soğuk Yıldızı Kahverengi Cüce
Gitmek değil durmak problem
Az önce belirttiğimiz üzere, Mars’a ucuza ve makul sürede gitmek istiyorsak gezegene hızlı gitmek ve hızlı iniş yapmak zorundayız. Bunun için hızla fren yapmalıyız ve aracımız da hafif olmalı. Yoksa hız keserken parçalanırız. Kısacası Mars’a paraşütle, hava yastığıyla veya balonla iniş yapamayız.
NASA’nın küçük robot sondaları gezegene bu yöntemlerden birini kullanarak indi, ama 100 kişilik ağır bir uzay gemisi paraşütle yavaşlamaz. Bu yüzden ITS gemisi Dragon 2 kapsülünde kullanılan süpersonik roketlerden yararlanacak; yani atmosfere süpersonik hızlarda girmekle kalmayacak. Aynı zamanda sesten hızlı fren yapacak ve kısa sürede yavaşlayacak.
İlgili yazı: 400 Yaşındaki Köpekbalığı İle Ölümsüzlük
Gemi senle ya da sensiz kalkıyor
Elon Musk kâr odaklı bir iş adamı. Her ne kadar ölmeden Mars’a gitmeyi hayal ettiğini söylese de bu işi para için yapıyor ve sırf para için yaptığı için ona inanmalısınız; çünkü Mars’a gitmek için gerçekçi bir iş modeli geliştiriyor.
Kolonicilerin Mars’tan Dünya’ya geri dönmesine izin vermesinin sebebi de yumuşak kalpli olması değil. Başkalarını Mars’a göndermek için maliyetleri düşürmek amacıyla o gemiyi tekrar kullanmaya ihtiyacı var: “Uzay gemisini geri istiyoruz ve bu yüzden geri dönecek. İster binersiniz, ister kalırsınız” diyor. 🙂
İlgili yazı: Klima Özellikli Antirefle Güneş Paneli
Mars’a yolculuk ekonomik mi?
Öyle değil de şöyle soralım: Mars’a gitmek Elon Musk’ın nerden aklına geldi? Her şey Dünya’daki değerli maden kaynaklarının tükenmesiyle başladı. Örneğin, akıllı telefon çiplerinde kullanılan platin ve paladyum ile uçak kanadında kullanılan alüminyum hızla tükeniyor.
Her ne kadar eski dünyanın zengin aileleri 30 yıl içinde azalarak ticari değerini kaybedecek olan petrol için Ortadoğu’yu şekillendirmek amacıyla bölgede savaşları kışkırtsa da Elon Musk, Marck Zuckerberg, Yuri Milner, James Cameron ve Larry Page gibi zenginler gözünü uzaya dikti.
İlgili yazı: NASA Sondası Neden Bennu Asteroitine Gidiyor?
Asteroit madenciliği
Tek bir asteroitte Dünya’nın 10 yıllık üretimine denk platin olabilir (1 trilyon dolar ve daha fazlası). Ancak asteroit madenciliği için Dünya’ya yakın uzay kayalarını robot gemiyle alıp Ay yörüngesine park etmemiz ve sonra robotlarla maden çıkarıp gezegenimize göndermemiz lazım. Bu amaçla Ay üssü kurmamız gerekiyor.
Kısacası asteroit madenciliği için büyük sermaye şart. Bu parayı dünyayı karıştıran büyük enerji ve telekom şirketleri vermeyeceğine göre geriye halkı ikna etmek kalıyor. Mars’a insan göndereceğimizi söyleyerek halkı yönlendirebiliriz. Böylece oy atan seçmenler politikacıları uzay yolculukları için daha çok bütçe ayırmaya ikna edebilir.
Elon Musk bugüne kadar doğrudan asteroit madenciliği yapacağını söylemedi; ancak SpaceX şirketi bugün uzaya uydu fırlatırken yarın da robot madenciler, asteroit taşıyan yük gemileri ve Ay üssü için inşaat malzemeleri fırlatabilir.
İlgili yazı: Asteroitten Uzay Gemisi Olur mu? >> Arthur C. Clarke’ın RAMA romanı gerçek oluyor
Hile mi yapıyor?
Kesinlikle hayır! Mars’a gitmeyi ekonomik bir hale getirmeye çalışıyor. Asteroit madenciliği Mars yolculuklarını finanse edecek. Mars’a insan göndermek için fırlatılan uzay gemilerini üretecek inşaat sektörü de asteroit madenciliğini finanse edecek.
30 yıl sonra petrol bitince Dünya’da savaş çıkarmanın statüko ve iktidarlarını korumak için bile ekonomik olmadığını nihayet anlayacak olan en zengin ailelerinin de bu işe para yatırmasıyla Elon Musk, insan uygarlığını uzaya taşıyan ekosistemi kuran ilk kişi olacak.
İlgili yazı: Gerçek Yıldız Savaşları Başlıyor >> NASA’dan asteroitlere ateş eden uzay topu
Dünyanın ilk gezegenler arası iş adamı
Kulağa hoş geliyor değil mi? Bu yüzden başarılı olasını istiyoruz. Geçenlerde uzaydan internet yayını yapacak olan Facebook uydusunu taşıyan roket yerde patladı. Bu yüzden SpaceX’in rakipleri kara propaganda başlatıp “Elon Musk ucuza uydu fırlatıyor ama bunlar elinde patlıyor” dedi.
Telekom şirketleri de uzaydan internet istemiyor; çünkü bir günde beş para etmeyecekler. Bu yüzden Elon Musk’ın potansiyel düşmanları çok. Şöyle düşünün: Sahip olduğu SolarCity şirketi güneş panelleri üretiyor.
Böylece devlete tek kuruş vergi ve enerji şirketine 1 TL para ötemeden evde kendi elektriğinizi üretiyorsunuz. Yetmiyor, Tesla’nın ürettiği duvar pili ile elektriği gece kullanmak için evde depoluyorsunuz. Ayrıca Tesla elektrikli otomobilinizi duvar pili ile şarj ediyorsunuz.
İlgili yazı: Güneş Enerjili Otoyollar >> Fransa temiz enerji için yollara güneş paneli döşeyecek
Parayı uzaya yatırıyor
Elon Musk’ın SpaceX şirketinin şimdiden 10 milyar dolarlık müşterisi var. Elon Musk bundan kazandığı parayla Tesla ve SolarCity’yi destekliyor. Dolayısıyla onun başarılı olması insan türünün geleceği için çok önemli.
Potansiyel rakipleri ise abartılı haberlerle gerçek bir altyapı girişimcisi olan Elon Musk’a engel olmaya çalışıyorlar. Altyapı girişimcisi diyoruz; çünkü altyapı olmadan girişimcilik olmaz. Elon Musk da kendi roketini, kendi roket motorunu yapıyor ve kendi roket pistini inşa ediyor.
Bütün bunlara ek olarak Tesla elektrikli otomobiller için 2018’den itibaren yılda 35 gigawatt saat elektrik üretimine eşdeğer imalat yapacak dev bir pil fabrikası inşa ediyor. Gigafactory adlı bu tesisin çatısı SolarCity üretimi güneş panelleriyle kaplı ve kendi elektriğini üretiyor.
Kısacası Elon Musk, enerji ve iletişim tekelini elinde tutarak halka yavaş interneti damlalıkla veren ve kaçak kullanım bedeli gibi anlamsız kalemleri vatandaştan kesen zihniyete karşı mücadele ediyor. Başarırsa bizi Mars’a ve Jüpiter’e taşıyacak.
İlgili yazı: Jüpiter’e giden Juno en uzaktaki güneş enerjili araç oldu
Tesla kazaları
Elon Musk’ın otopilot yardımıyla Kara Şimşek gibi kendini süren Tesla otomobilleri bugüne kadar sadece 1 kez (yazıyla bir) yapay zekaya bağlı ölümlü kaza yaptı. Türkiye’de ise insanlar yılda on binlerce trafik kazası yapıyor.
Peki ne dediler? Tesla otomobiller insanları öldürüyor dediler. Oysa Tesla otomobillerin bilgisayar hatasından kaynaklanan kaza oranı sadece yüzde 1. Eğer Demir Adam filmindeki Tony Stark’ı arıyorsanız gerçek dünyada bir tane var. Adı Elon Musk.
İlgili yazı: Mini robotlar astronotları uzay giysisinin içinde ameliyat edecek
Mars’a ne kadar para harcıyor?
Aynası iştir kişinin, lafa bakılmaz. Biz de Elon Musk’ın gezegenler arası taşıma roketi ITS’e yılda ne kadar para ayırdığına bakalım. Şimdilik SpaceX kadrolarının sadece yüzde 5’ten azı ITS geliştirmek için çalışıyor. Elon Musk ITS için yılda 30 milyon dolardan az para harcıyor. Ancak, 30 yıl içinde bu işe toplam 10 milyar dolar harcamayı planlıyor.
SpaceX’in diğer uyduları şüpheli bir şekilde (?) patlamazsa ve yeniden kullanılabilen Falcon 9 roketleri yaygınlaşırsa, Elon Musk 2018’den itibaren uzaya haftada 1 uydu fırlatacak. Bu da yılda 52 roket demek. Bunu yaparsa uzaya uydu fırlatma maliyeti 66 milyon dolardan 40 milyon dolara gerileyecek. O zaman gelsin paracıklar! Elon Musk sürümden kazanacak. 🙂
Dahi girişimci işte bu şekilde 2 yıl içinde ITS roketine yılda 300 milyon dolar harcamaya başlamayı planlıyor. Ardından eski rakiplerinin de bu işi kârlı bularak Mars yolculuğu için ona yardım edeceğini umuyor.
İlgili yazı: Bill Gates’e Göre Dünyayı Kurtaracak 3 Teknoloji >> Güneş yakıtı, elektrikli boya ve yakıt pili
Ya öyle mi?
Bunu okuyunca hem Elon Musk hem Kozan hoca uçmuş diyebilirsiniz. Gerçekten de Elon Musk sık sık uçakla iş seyahati yapıyor ve ben de ara sıra ayağımı yerden kesiyorum; ama aslında ikimizin de ayağı yere basıyor. Bu bağlamda Elon Musk’ın uzaydan kargo taşımacılığıyla ilgili planları da var:
Buna göre, ITS roketleri uzay gemisi taşımak yerine yerden 160 km yükselip New York’tan Tokyo’ya 25 dakikada 300 ton (20 TIR dolusu yük) taşıyabilir. İşte hem Elon Musk hem de rakipleri bu işten para kazanırsa ortak çıkarlar çerçevesinde işbirliği yapacaklar.
Şimdi söyleyin: Mars’a yerleşmek ve asteroit madenciliği yapmak için böyle gerçekçi bir iş modeli mi istersiniz, yoksa idealist (?) Bas Lansdrop’un Mars One hayalini mi tercih edersiniz? Geçelim.
İlgili yazı: Mars Atmosferini Nasıl Kaybetti? >> Maven der ki atmosferi Güneş yok etti
NASA Elon Musk için ne dedi?
Kâr amaçlı olmayan Planetary Society vakfının yöneticiliğini üstlenen ve kendi adını taşıyan Bilim Çocuğu dizisini sunan Bill Nye, Elon Musk’ın dinleyicileri heyecanlandıran konuşmasını son derece sıra dışı bir performans olarak nitelendirdi:
“Kalabalığın bugün nasıl da kendini kaybettiğini görünce uzay keşif çağının en iyi dönemine girdiğimizi anladım. İnsanlar az zamanda çok iş yapmayı amaçlayan bu plana inandılar. Mars’a ne gönderirsek gönderelim, umarım insanları ve yükü indirmeden önce Mars’ta hayat olup olmadığına dikkatle bakarız. Sonuçta Mars’ta hayat veya hayat izi bulmak evreni ve içindeki yerimizi tekrar düşünmemizi sağlayacaktır.”
Bill Nye’ın işbirliği yaptığı NASA da resmi ağızlardan yaptığı açıklamada, “NASA olarak sıradaki büyük adımı atmak ve Mars yolculuğuna çıkmak isteyenleri alkışlıyoruz. Global topluluğun Mars’ta kalıcı insan yerleşimlerine yönelik zorlukları aşmak için çabalamasından son derece memnunuz” dedi.
“Bu yolculuk hükümet ve sektörün en parlak zekalarının birlikte çalışmasını gerektiriyor ve tartışmanın odağında Mars’ın yer alması cesaret verici. Biz de hem kamu sektörü hem de özel sektörle işbirliği yaparak Mars keşiflerinin devamı için büyük ilerleme kaydettik.”
Kazandığı parayı Mars’a yatırıyor
Son sözü Elon Musk söylesin: “SpaceX’i 2002 yılında kurduğumdan beri kazandığım parayı Mars’a yatırıyorum. Amacımız uzayda yolculuk eden ve birden fazla gezegende yaşayan bir tür olmak. Böylece asteroti çarpışması gibi bir felaketle soy tükeniş riskinden korunabiliriz. Şahsi hesabımda bunun için para topluyorum.”
Açıkçası marsa gidişte isv venture star yıldız gemisi gibi yapabilirler gidiş yolunun yarısına kadar hızlanıp yolun yarısında ters donup yerçekimini ters yöne taşırlar bu sayede yolcular hiçbir zaman cekimsiz kalmazlar
Ama venture star hala benim favori gemim
Sevgili Kozan Bey türkiye içinde spacex benzeri uzay taşımacılık şirketi kurmak için başlangıç olarak ne kadar paraya ihtiyacımız var minimum olarak devletinde bize yardım edeceğini umarak,bu konularda bilgi sahibi değilim ve internet ise dedikodu yeri gibi kesin bir bilgi yok kimisi bir roketin maliyetine 100 milyon dolar derken kimisi 50 milyon dolar diyor sizce bu işe girmek için gereken para minimum ne kadardır acaba?
dünyanın sonu geldiği için marsa gideceksek bence paranın önemi artık olmayacak ve bu nedenle bence her türlü yardımın elon abiye yapılması lazım
Katılıyorum. Para da kalkacak. Blockchain ve kriptopara geliyor.
Bu işi sürdürülebilir kılıp geliştirmek ve belirli bir kalitenin üzerinde üretim yapmak istiyorsan en azından bi 70 milyar doları olması lazım projenin. Bugün bir F35 projesi bile 195 milyar dolarken bu rakam aslında çok düşük kalıyor. Sağlam insan kaynağın olacak bu işte deneyimi olan bilim insanları ile çalışacaksın. Bir uzay gemisi yapmak istiyorsan bu geminin parçalarını kaynak yaparak birleştiremezsin onun için döner pres makinesi lazım ve metal plaklara şekil vermek için çok daha büyük pres makineleri lazım. Uzaya çıkartacağın roketi nasıl temin edeceksin? Sonuçta böyle bir şirketsen roketinin de kendin üretmek zorundasın. Bu roket işi apayrı bir ar-ge işi. Kısacası uzaya çıkmak yerine 450 milyar dolarlık dış borçlarımızı ödesek önce daha rahat ederiz.
Elon Musk yeniden kullanılabilen roketleri 10 yılda 364 milyon dolara geliştirdi, milyar dolarlara değil. Fırlatma başına 63 milyon dolar para kazanıyor. Jeff Bezos’un kişisel serveti 189 milyar dolar ve Türkiye’nin 2,5 yıllık dış borç faizini ödüyor. 450 milyar dolarlık borcu borç almadan ödemek için artı değer yaratmalıyız.