Ay Üssü Alfa Ne Zaman Kurulacak?

Hazırlanın arkadaşlar: 10 yılda Ay’a yerleşiyoruz! Elbette ünlü bilimkurgu dizisi Uzay 1999’daki Ay Üssü Alfa’yı yakın gelecekte kurmamız imkansız. Ancak, küçükten başlayıp on yılda 10 kişilik bir üs kurabiliriz. Peki son Ay seferinin üstünden 40 yıl geçtikten sonra nereden çıktı bu fikir? Ay madenciliği ile!

44 yıldır gitmiyoruz

Neil Armstrong 1969 yılında Ay’a ayak basan ilk insan oldu. Ancak, Kennedy’nin suikasta uğramasından sonra iktidara gelen ve kendisi de Watergate yolsuzluk skandalından sonra koltuğu bırakan Nixon, Ay seferlerini 1972 yılında sonlandırdı. Ay’a giden son sefer Apollo 17 oldu.

Peki neden? NASA’da çalışan Astrobiyolog Chriz McKay anlatıyor: “Ay’a geri dönmekle ilgili önceki planların başarısızlığa uğramasının nedeni çok pahalı olmalarıydı. Uzay programı ta Apollo zamanına uzanan bir hayal kırıklığını yaşıyor: Sınırlı bütçe ile bir şeyler yapmaya çalışarak kendini kandırıyor.”

İlgili yazı: Google Ay yarışı 2017’de başlıyor

 

Para, para, para

Evet, Mars’a gitmek için yeni teknolojiler geliştirmemiz gerekiyor; ama mevcut kısır NASA bütçesi ile bunları 30 yılda zor geliştiririz. Öte yandan parayı verirsek 10 yılda neler yapabileceğimize biz de şaşarız.

Nitekim Google’ın satın aldığı D-Wave kuantum bilgisayar şirketinin Bilgi Teknolojileri Direktörü Geordie Rose, “Bir işe yarım para yatırırsanız yarım sonuç almazsınız. Hiç sonuç alamazsınız” diyor. Bunu geçen yazımda basit bir matematik hesabıyla anlattım:

1961 NASA bütçesi 2014 parasıyla 27,5 milyar dolar. Bugünkü NASA bütçesi 18,5 milyar dolar. İki yıllık enflasyonu da eklersek arada en az 10 milyar dolarlık fark var. İşte aradaki 10 milyar dolarla insanlar 10 yıl içinde Ay’a yerleşebilirler.

İlgili yazı: İnternetinizi uçuracak en iyi 10 modem

 

Hani 150 milyar dolardı?

Bugün Ay’a gidecek teknolojiyi sıfırdan geliştirmeye kalksak 150 milyar dolar para gerekiyor. Nüfus artışına bağlı olarak artan ihtiyaçlar neticesinde Ortadoğu’da at koşturan Amerika’nın 595 milyar dolarlık 2016 askeri bütçesinden¹ para ayırıp 10 yılda sıfırdan Ay’a gitmesi imkansız olurdu.

Oysa Ay’a 1969 yılında gittik; yani teknoloji hazır ve biraz güncelleyip tekrar Ay’a geri dönebiliriz. Bu işe 10 milyar dolar yeter ki bu da iki Gerald R. Ford sınıfı uçak gemisi maliyetine eşit (zaten Amerika iki tane inşa ediyor 🙂 ). Maliyet detayları için Robert Zubrin’in Mars Davası kitabını okuyabilirsiniz; ama ben Zubrin’i de biraz abartılı ubuluyorum.

Özellikle de Zubrin’in Amerikalı politikacıları aymazlıkla suçlamasına katılmıyorum. Bir politikacı asla saçmalamaz, ahmakça konuşmaz ve yanlış iş yapmaz (!). O bir görev adamıdır. Amacı kendisini seçtiren güç odaklarının (halk, elitler veya bizzat kendisinin) çıkarlarını korumaktır.

Bugüne dek şirketler Ay’a giderek para kazanamazdı. Bu yüzden de senatörlere “NASA bütçesini kıs ve artan 10 milyar doları satış yapacağımız başka sektörleri teşvik etmekte kullan” dediler. Oysa şimdi Ay’da 1 trilyon dolarlık ticaret potansiyeli var (yılda 100 milyar dolar) ve özel sektör artık Ay Üssü Alfa kurmak istiyor.

İlgili yazı: Mars ve Venüs’ü Dünyalaştırmak İçin 5 Dahice Yol

 

Antarktika’nın öyküsü

Bu konuyu Google Ay Yarışı 2017’de başlıyor yazısında anlattığım için bu kez size gerçek hayattan bir örnek vereceğim. Ünlü astronom Ptolemaios (Batlamyus) 1900 yıl önce güney kutbunda bir kıta olduğunu hayal etmişti.

Buna karşın insanlık 1820 yılına dek Antarktika’ya ulaşamadı ve ancak 1853 yılında anakaraya ayak bastı. Güney Kutbuna ise 1911 yılında gitti² ve kıtada ilk kalıcı insan yerleşimi 1952 yılında kuruldu.

Bugün McMurdo istasyonu kışın 250 ve yazın bilim insanları dahil 1000 kişinin yaşadığı küçük bir kasaba. Üstelik Mars’ta insan yaşamı araştırmaları yapan astrobiyolog McKay de Antarktika’yı tercih ediyor. Neden derseniz:

Dünya’nın en soğuk ve kurak çölü olan Antarktika neredeyse Mars kadar yaşanmaz bir yer. Öyle ki Mars astronotları büyük olasılıkla önce güney kutbunda eğitim görecek. Ancak düşünün: İnsanlığın ilkel yelkenli gemilerle kıtaya ulaşmasından ilk kalıcı yerleşimi kurmasına kadar 132 yıl geçmiş!

İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi

 

Ay çok daha yakın

Dünya’nın çevresi sadece 40 bin km ve Ay bizden ortalama 380 bin km uzakta; ama artık elimizde roket teknolojisi var. Dolayısıyla bugün Ay’a gitmek neredeyse Antarktika’ya gitmek kadar kolay.

Bir örnek verecek olursak: Sovyetler Birliği yapımı Luna 10 1966’da Ay yörüngesine giren ilk uydu oldu ve 3 yıl sonra Amerika Birleşik Devletleri Ay’a insan indirdi. NASA yapımı Mariner 4 sondası da kızıl gezegene 1965 yılında Mars’a ulaştı.

Özetle insanların Antarktika’ya 1853 yılında ayak bastıktan tam 100 yıl sonra kıtaya yerleştiğini görüyoruz. Oysa aradan geçen zamanda yelkenli gemilerin yerini roketler aldı ve biz de bu sayede Ay’a 10 yılda yerleşebiliriz (Ay’a gitmekle Ay’a yerleşmek ayrı şeyler).

Mars’a gitmek ise 30 milyar dolar istiyor ve para verirlerse 20 yıl içinde Mars’a giderek 30 yılda kızıl gezegene yerleşiriz. Hatta Elon Musk 2025’te ilk insanı Mars’a göndereceğim diyor; ama ben ilk uçuşun 2040’tan gerçekleşeceğini sanmıyorum. Kalıcı yerleşimi de 2050-2060 arasında öngörüyorum.

İlgili yazı: Dünyamızın uydusu Ay hakkında en şaşırtıcı gerçekler

 

Hani Ay’dan bahsedecektik?

Ay yolculuklarını Mars’a değinmeden anlatamayız. Ay Mars’a gitmeden önce bir basamak olacak. 6 aylık uzun Mars yolculuğunun ardından en az 6 ay Mars’ta kalacağız. Kısacası Mars seferi gidiş-dönüş 18 ay sürecek.

Hiçbir insan 18 ay uzayda kalmadı. Hiçbir insan yedek parça fabrikaları ve hastanelerden 60 milyon km uzaklaşmadı. Oysa Ay bize 2-3 gün uzakta. Mars’a gitmeden önce Ay üssü kurup 10 yıl işleterek insanları hem teknik açıdan hem de psikolojik açıdan Mars’a hazırlayacağız.

İlgili yazı: Türkiye’de VPN engelleme nasıl aşılır?

 

Mars bahane, Ay üssü şahane

Yazının başında politikacıların keyfi bütçe kullanamayacaklarını söylemiştim. Ay’a yerleşmemizin asıl nedeni de Ay madenciliği değil. Önce Dünya’ya yakın asteroitlerden birini getirip Ay yörüngesine park edeceğiz. Sonra bu metalik asteroitten maden çıkararak Dünya’da azalan kaynakları destekleyeceğiz.

Uzay robotları kullansak bile insanlı Ay üssü kurmamız gerekecek; çünkü elimizdeki teknoloji yüzde 100 otomasyona müsait değil. Ardından, Ay üssü tesisleri uydumuzdan maden çıkarmakta kullanılacak. Neresinden baksanız burada 10 yıllık bir maceradan söz ediyoruz.

Tabii bir de işin vatandaşı ikna etmek kısmı var: Şimdi biz “Mars’a gidiyoruz ama ara basamak olarak önce Ay’a gitmeliyiz” dersek vergi mükelleflerini NASA’ya yılda 10 milyar dolar ek bütçe ayırmaya ikna edebiliriz (Amerika’da hem iş adamları hem vatandaş devlete vergisini ödüyor ve “vergi vermek yatırım yapmamızı engeller demiyor.”;).

İlgili yazı: En Süper Ay 14 Kasımda Geliyor

 

2022’de Ay’dayız

Astrobiyolog McKay diyor ki “Ay yolculuklarının kolaylaşmasının en büyük sebebi, sürücüsüz arabalar ve geri dönüşümlü tuvaletler gibi uzayla görünüşte hiçbir ilgisi olmayan teknolojilerin aslında uzayda çok faydalı olması. Bu teknolojiler sayesinde Ay üssü kurma maliyetleri nihayet düşebilir.”

Bu durumda 2022 yılında Ay’da 5 kişilik küçük bir üs kurabilir ve 2026’da bunu bilim insanlarının düzenli olarak gidip geldiği 10 kişilik bir Ay üssü haline getirebiliriz. Harika değil mi? Yeni elit meslekler doğuyor: Astronot astrobiyologlar, astronot mühendisler ve astronot doktorlar.

İlgili yazı: İnternet sansürünü aşmak için Tor Browser ve mobilde Orbot kullanın

 

Neden Ay?

Şu ana kadar Ay’a gitmenin bilimsel nedenlerini sıralamak yerine size hep ekonomik sebepleri, Ay ve asteroit madenciliğini anlattım; çünkü para musluğunu elinde tutanlar bilim insanları değil, politikacılar ve iş adamları. Ancak şimdi sıra bilimsel sebeplere geldi ve McKay konuyu şöyle açıklıyor:

“Ay bence kaldırımlara yerleştirilen beton bloklar kadar sıkıcı bir yer. Ancak, Mars’ta araştırma üssü kurmayı Ay’da öğreneceğiz ve Ay üssü Mars şehirlerinin krokisi olacak.”

İlgili yazı: Dünya’daki hayatın kökeni Mars mı?

 

Mars’a en az 20 yıl var

Yeni roket motorlarını, habitatları (yaşam modülleri), iletişim ve yaşam destek sistemlerini önce Ay’da test edeceğiz.

Tek sorun NASA’nın “Ya Ay’a giderim ya da Mars’a” demesi. İşte bu yüzden son günlerde en çok merak edilen konu yeni başkan Trump’ın ne diyeceği: Obama gibi NASA’yı Mars’a mı yönlendirecek? Yoksa iş adamlarını dinleyerek Ay’a mı gönderecek?

 

Amerikalılara katılıyorum

ABD’nin gücü hem Mars’a hem de Ay’a aynı anda gitmeye yetmez. Bunun için gereken 40 milyar doları bulabileceklerini sanmıyorum. Eskiden ben de Zubrin gibi Ay’ı bırak, Mars olsun diyordum; ama ekonomik kriz gerçeğini gördükçe önce Ay olsun demeye başladım:

Şu anda sermayenin Mars’tan para kazanması imkansız. Bu sebeple özel sektör sadece asteroit madenciliğine para yatırır. Ayrıca devletin tek başına Ay’a gidecek parası yok. Yörüngeye uydu fırlatma işini bile SpaceX gibi şirketlere devrederek özel sektörü teşvik ediyorlar..

Bu bağlamda 1 trilyon dolar para kazandırma potansiyeline sahip Ay üssü ve Ay madenciliği özel sektörü önce Ay’a gitmeye teşvik edecektir. Evet, Mars’a gitmemiz 20 yıl gecikir ama hiç değilse kumar oynamayız ve 20 yılda Mars teknolojisi çok ucuzlar. Kısacası geç olsun, ama güç olmasın!

İlgili yazı: Yeni Mars Belgeseli Ne Kadar Gerçekçi?

 

Ay madenleri

Ay’da 1 trilyon dolarlık ekonomi var derken, helyum ve alüminyum konusunu size geçen yazıda anlattım. Ancak, bunlara gelmeden ve mevcut teknolojiyle 10 yıl içinde Ay’dan çıkarmaya başlayabileceğimiz başka kaynaklar da var.

Bunlar su buzu ve su moleküllerini parçalayarak elde edeceğimiz hidrojenle oksijen elementleri. Şimdi diyeceksiniz ki “Hocam Ay’da atmosfer yok. Ay suyu nereden çıktı?” Ben de diyeceğim ki arkadaşlar, detaylar için Ay’ın suyunu çıkardık yazımı okuyabilirsiniz.

Ay kraterlerinde Ay üssü için gereken buzullar var. Hatta Ay’ın 4 milyar yıldır güneş ışığı almayan kutup kraterlerinde büyük miktarda buz mevcut.

İlgili yazı: Kara Delikler ve Zaman Paradoksu >> Geçmişi değiştirmek mümkün mü?

 

Neden alüminyum yerine su?

İnsan yemeden ve içmeden yaşayamaz. Barınma ve üreme ihtiyacı bile sonradan geliyor. Ay üssü kurmak neden pahalı sanıyorsunuz? Ay’a gitmek aslında çok ucuz ama Ay’da kalmak pahalı; çünkü suyu, yiyeceği, yedek parçaları, kısacası her şeyi Dünya’dan getireceğiz.

Bu iş için SpaceX’in tekrar kullanılabilen roketlerinden yararlansak bile Ay üssüne erzak götürmek çok pahalı. Ancak, astronotlar yaşamak ve meyve-sebze yetiştirmek için gereken suyu Ay’dan çıkarırsa, hatta solunacak hava için gerekli oksijeni de sudan elde ederse Ay’da yaşamak ucuzlar.

Google Ay Yarışı bu yüzden 2017’de başlıyor. Yarışta robot tekerlekli araçlar ve çekirge gibi havaya sıçrayan özel robotlar kullanılacak.

Sonuçta insanlar Ay toprağını kazıp buz çıkaracak değil. Bu düşük yerçekiminde hassas uzay elbisesi ile çok yorucu ve tehlikeli bir şey. Bütün bunları robotlar yapacak ve elbette tekerlekli robotlar için Tesla’nın sürücüsüz araba teknolojisi gerekecek.

İlgili yazı: Ateşi Ne Zaman Kullanmaya Başladık?

 

Audi Ay’a gidiyor

Otomotiv şirketi Audi bu yüzden Google’ın Ay yarışına katılıyor ve 2017’de Ay yüzeyine tekerlekli robot sonda indirmek istiyor.

Uydumuzda inşaat işlerini kolaylaştıracak olan robotlar Ay turizmini de başlatacak ve bunun için milyarder Dennis Tito’un 2001’de uzay istasyonuna gitmek için 20 milyon dolar ödediğini hatırlayalım. Kısacası Ay’a gitmek için birkaç milyon dolar verecek zengin turisti her zaman buluruz.

McKay bu fikre katılıyor ve “NASA’nın Ay’a gitmesinin en hızlı yolu özel sektörle işbirliği yapmak” diyor.

İlgili yazı: Renk Körlüğünü Düzelten Gözlük

 

Ay’a nasıl yerleşeceğiz?

Sizce insanlık Mars’a 20’yi aşkın uydu gönderdikten sonra Mars yüzeyinin yüzde kaçının haritasını çıkardı? Sadece yüzde 3! Sonuç olarak kızıl gezegene gönderdiğimiz uydular yüksek çözünürlüklü global Mars haritası çıkaracak kapasiteye sahip değiller.

Bu açıdan bakarsak Mars’tan ayrıntılı olan Ay haritaları da sandığınız kadar detaylı değil. Oysa Ay üssü için zemin etüdü yapmanız gerekiyor. Öyle rastgele bir yere inip “Ya bismillah!” diye kazmayı sallayamazsınız.

Bunun için topoloji haritaları çıkarmalısınız ve bunlar da askeri haritalar kadar detaylı olmak zorunda. Yerden 400 metre yüksekte uçan keskin gözlü dronlar bunu yapardı ama Ay’da hava olmadığı için uçamazlar. Tek çare Audi’nin test ettiği tekerlekli keşif robotlarını kullanmak.

Ay’a önce araştırma robotları göndereceğiz ve bunlar ilk 2 yıl Ay’ı tarayıp Ay üssü için yer bakacak. Ardından insanlar gelecek. Şimdi bu üsleri nasıl inşa edeceğimizi anlatalım..

İlgili yazı: Uzay Çöpçüleri

 

Ay kedileri

Keşif robotlarına ek olarak inşaat robotları da kullanacağız. Amerika’da kullanılan robot buldozer Bobcat’e benzeyen inşaat robotları Ay üssü için temel kazacaklar. NASA’nın geliştirdiği robot astronotlar da elektrik üretecek güneş panellerini yerleştirecekler.

Sonuçta bir Ay günü yaklaşık 15 gün sürüyor ve uydumuz Güneş’e Dünya kadar yakın! Ay’da atmosfer olmadığı için hava bulutlanmıyor ve bu da elektrik üretimini artırıyor. Ancak, Ay’da geceler de 15 gün sürüyor. 🙁

Bu yüzden hidrojen yakıt hücreleri gibi yedek enerji üreteçleri ve Tesla Powerwall duvar pili gibi enerji depolama sistemleri kullanmamız gerekecek.

Popular Science Türkiye’nin Aralık sayısında hidrojen yakıt hücrelerini anlattım; ama buradan size bir ipucu verebilirim: Yakıt pilleri hidrojenle çalışıyor; yani Ay kraterlerinden su buzu çıkarıp parçalayarak üreteceğimiz hidrojenle. 🙂

İlgili yazı: AIDS’e Kesin Çare

 

Ay modülleri

Ön hazırlıklar tamamlandıktan sonra, roketler insanların yaşayacağı Ay modüllerini ve meyve-sebze yetiştireceğimiz seraları Ay’a taşıyacaklar. Böylece ilk Ay üssü 2022’de kurulacak; ama lojistik zorluklar nedeniyle 2030’a kadar Ay’da en fazla 10 kişi yaşayacak.

Bunlar uzay istasyonu astronotları gibi birkaç ay kalıp Dünya’ya dönecekler; çünkü Ay yerçekimi Dünya’nın altıda biri ve Ay’da Güneş kaynaklı yoğun morötesi radyasyonu var. Kısacası Ay yüzeyinde 1 yıl kalmak insan sağlığına oldukça zararlı.

Her şeye rağmen Ay ekonomik açıdan çok çekici bir yer. McKay’in dediği gibi: “Gölgede kalan kraterlerde su buzu kırabilir, asteroit çarpışma bölgelerinden değerli metaller elde edebilir ve temiz nükleer enerjiye dayalı insan uygarlığını yüzlerce yıl besleyecek miktarda helyum 3 çıkarabiliriz.”

İlgili yazı: Kontrollü Güç >> Telefon pil ömrünü uzatmak için en çarpıcı 5 yöntem

 

Ay turizmi

Ay’a gidiş-geliş ucuzlayınca Ay turizmi madencilik için sabit bir gelir kapısı olacak. Bu o kadar kritik bir nokta ki Ay’dan maden çıkaracak şirketlerin işe önce Ay turizmi ile başlayacağını söyleyebiliriz.

Sonuçta uzay istasyonu sayesinde Ay için gereken bütün yaşam destek teknolojilerini geliştirdik ve NASA uzay istasyonu 10 yıl içinde emekli olunca orayı uzay oteli olarak kullanmayı planlıyor. Bu da Dünya yörüngesindeki uzay turizminin gelecekte Ay turizmini de destekleyeceğini gösteriyor.

İlgili yazı: Mobil İnternette Video İzleme Rehberi

 

Sanal gerçeklik ve 3D printerlar

3D printerlar Ay’daki makinelerin küçük yedek parçalarını basacak. Sanal gerçeklik (VR) ise arttırılmış gerçeklik (AR) teknolojisiyle birlikte Ay’daki robot madencileri uzaktan kontrol etmemizi sağlayacak. Ay’da hava almaya çıkacağımız bir park olmadığı için Dünya zevklerini sanal alemde yaşayacağız.

Uzay tuvaleti

Bildiğiniz gibi yediğiniz hiçbir şey midede tabakta durduğu gibi durmuyor ve vücuda giren hemen her şey bir şekilde dışarı atılıyor. Chris McKay bunu oldukça eğlenceli bir şekilde anlatıyor: “Favori uzay teknolojim Gates Vakfı’nın Tuvaleti Baştan Yarat Yarışması.”

“NASA yeni bir uzay tuvaleti için milyarlarca dolar harcayacağına [dalga geçiyor] Gates Vakfı’nın geliştirdiği mavi tuvaleti kullanabiliriz.”

İlgili yazı: Gezegenler Güneş Çevresinde Nasıl Dönüyor?

 

Yeni roketler

Elon Musk’ın tekrar kullanılabilen roketleri uzaya yük gönderme maliyetini en az yüzde 30 azaltacak. Bu bağlamda henüz deneme uçuşu yapmayan Falcon Heavy ise Ay’a 16 ton ve Mars’a 12 ton 300 kg yararlı yük taşıyacak (Örneğin Mars’a 2 meraklı kedi Curiosity taşıyabilir).

Ay’a inecek ilk astronotlar için süper hafif şişme uzay modülleri kullanacağımızı da hesaba katarsak Falcon Heavy’nin işleri nasıl kolaylaştıracağını görüyoruz. Resimde gördüğünüz gibi, önce Ay üssü için çukur açacağız ve ardından şişme modülleri bu çukurlarda şişirip üstüne toprak atacağız.

İlgili yazı: Amatör Astronomi İçin Teleskop Rehberi

 

Uzay balonu

Böylece astronotlar hem modülü delebilecek olan mikro meteorlardan hem de Güneş’in ölümcül morötesi radyasyonundan korunacaklar. Üstelik üstü toprakla örtülen modülleri ısıtmak ve soğutmak daha kolay olacak. Bu teknolojinin bir benzeri Mars’ta kullanılacak.

Bigelow şirketi ilk şişme uzay modülünü şu anda uzay istasyonunda test ediyor ve Ay’a uygun modüllerin öncüsü olan BA-330 modeli de en erken 2018’de uzayda tek başına test edilecek. Balon gibi şişen bu modüller yörünge turizminin önünü açacak ve Ay yolculuklarını finanse edecek.

İlgili yazı: 14 Yaşında Kendini Donduran Kız

 

Nerede yaşayacağız?

İnsanların Ay ve Mars’ta nerede yaşayacağı belli: Enerji üretiminin, iletişimin, kaynaklara erişimin ve ulaşımın kolay olduğu yerleri seçecekler.

Ancak ilk Ay üssü kuzey kutbunda kurulacak. Sonuç olarak 1 Ay günü yaklaşık 15 Dünya günü sürüyor. Bu da 15 gün gece demek; ama her seferinde 15 gün gece demek! Hidrojen yakıt hücreleri ve duvar pilleri bu kadar uzun süre dayanmayacağına göre en iyisi kutuplarda yaşamak.

Ay kutuplarında geceler ve gündüzler sadece 4 Dünya günü uzunluğunda. Kısacası dört gün elektrik üretip 4 gün de depolanan enerjiyi kullanmak mümkün. Üstelik kutuplarda su buzu olduğunu biliyoruz ve Ay ekonomisi geliştiğinde bu kaynaklar geceleri ya da acil durumlarda kullanılacak yakıt hücreleri için hidrojen sağlayacak.

İlgili yazı: Neden Diyetle Kilo Veremiyorsunuz?

 

İletişim

Ay’ın bir yüzü hep Dünya’ya dönük ve bu da radyo bağlantısı için ideal; ama ilk ay üssü muhtemelen kuzey kutbunda kurulacağından en iyisi doğrudan uyduya çıkmak. 🙂 Ay üssü yörüngedeki iletişim uydusuna mesaj gönderecek. O da mesajı Dünya’ya aktaracak. Aramızda sadece 380 bin km olduğu için neredeyse gerçek zamanlı iletişim kurabileceğiz.

Ay’a önce kim gidecek?

NASA mı, özel şirketler mi? Aslında maliyet o kadar hızlı düşüyor ki NASA’nın Ay’a gitmesine hiç gerek kalmayabilir. NASA bir devlet kurumu olarak 60 yılda uzay sektörünün önünü açtı. Artık Dünya’daki patronların rahat koltuklarından kalkıp Ay’a gitmesinin zamanı geldi.

McKay özel sektörün Ay’a gideceğini düşünüyor. Hele kutup kraterlerindeki buzulları parçalayıp içindeki hidrojeni roket yakıtı olarak kullanmak mümkünken bu çok cazip bir teklif. Gerçi roket yakıtı üretmek biraz sorunlu:

Ay’ın yerçekimi Dünya’nın altıda biri. Bu yüzden roketleri yerden kaldırmak için hidrojen gibi güçlü bir yakıta gerek yok. Ancak, gelecekte Ay’dan çıkan hidrojeni Dünya’daki hibrit araçlar ve roketlerde yakıt olarak kullanabiliriz (bu da hidrojen yakıt hücrelerini ucuzlatır).

Tek sorun şu: Yarın öbür gün Ay’daki bir krateri Dünyalaştırıp içinde şehir kurarsak o hidrojen kaynakları Ay üssü için gerekecek. Açgözlülük edip hidrojeni Dünya’ya getirmek kârlı olsa da bu uzun vadede Ay üssünde yaşamayı zorlaştırabilir.

İlgili yazı: İnsan Gibi Düşünen Robotlar Ne Zaman?

 

Peary Krateri

Dünya’da insanlığın beşiği Doğu Afrika’daki Tanzanya’da yer alan Olduvai vadisidir. Ay’daki beşiğimiz ise büyük olasılıkla Peary Krateri olacak. Kuzey kutbundaki Peary kraterinin halkası (çevre dağlar) ezeli ışık alıyor. Ancak uydu gözlemlerine göre krater tabanı gölgede kalıyor ve su buzu burada bulunuyor.

Kaç para?

NASA 10 milyar dolarlık ilk yatırım maliyeti ve yılda 2 milyar dolar işletme gideri Ay’da küçük bir üs inşa edebilir. NASA zaten uzay istasyonuna yılda 2 milyar dolar harcıyor; yani bu atla deve değil.

Tek yapmamız gereken eski uzay istasyonunu uzay oteli olarak kiraya vermek ve yeni uzay istasyonu için para ayırırken Ay yolculuğu için mevcut bütçede yer açmak.

Tabii özel sektör ve NASA bütçeyi aralarında paylaşabilirler. Hele Ay buzu sandığımızdan bol çıkarsa o zaman Ay üssü kaynaklarını kuruturuz diye endişe etmeden uydumuzdan yılda 40 milyar dolarlık hidrojen roket yakıtı çıkarabiliriz!

İlgili yazı: Ahlaklı Robotlar -1: Robotlar Etik Kararlar Alabilir mi?

 

Parayı verene 10 yılda hazır

McKay’e göre bunun için önce zihniyet değişikliği gerek: “Psikolojik engelleri kırmalıyız. En büyük bariyer insanları bir araya getirip düşük maliyetli Ay üssü kurmaya ikna etmek. İnsanlar daha işin başında bütçeyi aşarız diye düşünürse bir yere varamayız. Beyin fırtınası yapıp çözüm odaklı olmalıyız.”

Peki Ay Üssü Alfa ne zaman? Aslında önümüzdeki 50 yılda Ay’ı Dünyalaştırarak yaşanabilir hale getirirsek hiçbir zaman; ama Ay’ı nasıl Dünyalaştıracağımızı da gelecek yazıda anlatalım. 🙂

¹ABD askeri bütçesi, 2016
²https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Antarctic_expeditions