Google Oculus Rıft Taktı >> Androıd N Sanal Gerçeklik Platformu Oluyor

Google kafaya koydu: Geliştirdiği akıllı telefon işletim sistemi serisinin en yeni sürümü olan Android N sanal gerçeklik platformu olacak. Daha geçen haftaki yazıda, Facebook’un gelecek 10 yıla yönelik yol haritasında sanal gerçeklik platformuna dönüşmek istediğini yazmıştım. Google da peşinden geliyor.

Ancak bir farkla

Google CEO’su Sundar Pichai geleceğin iletişim biçiminin sanal gerçeklik değil, artırılmış gerçeklik olacağını söyledi. Pinchai’ın kast ettiği şey, yakın gelecekte 3B bilgisayar grafiklerinin gerçek dünyaya yansıtılacağı.

Böylece tıpkı gizemli startup Magic Leap’in demo videolarında göreceğiniz gibi, akşam boşalan ofiste elinizdeki ışın tabancasıyla dünyayı işgal eden uzaylılara karşı savaşabilirsiniz (F.E.A.R. video oyununun düşmanlarla kaynayan karanlık ofis ortamlarını düşünün).

 

Tabii Star Wars değil

Star Wars’ta 3 boyutlu projeksiyonlar hiçbir arayüz olmadan doğrudan havaya yansıtılıyor. Şimdilik dünyada böyle bir teknoloji yok. Bunun yerine, Facebook’un satın aldığı Oculus Rift, Samsung Gear VR ve Microsoft Hololens gibi sanal gerçeklik vizörleri var.

Zuckerberg, Facebook’un 10 yıllık geleceğini anlatan geçen haftaki konuşmasında bu vizörlerin pek yakında küçülerek sıradan sanal gerçeklik gözlüklerine dönüşeceğini söyledi. Buna karşın 2012’de Glass gözlük ekranı tanıtan Google, sanal gerçeklik yerine artırılmış gerçekliğe odaklanıyor.

Yine de geleceğin gözlüklerinde Glass tarzı prizmatik projektör aparatlarından kurtulacağız; yani geleceğin sanal gerçeklik gözlüklerini normal miyop gözlüğü gibi rahatça takacak, rahatça silecek ve rahatça kullanacağız.

 

 

Peki artırılmış gerçeklik nedir?

Sanal gerçeklik kullanırken gerçek dünyadan tümüyle kopup sanal aleme dalıyorsunuz. Tıpkı Beyaz’ın rol aldığı TV reklamında olduğu gibi, aslında oturma odasında otururken kendinizi birdenbire Ay yüzeyinde veya uzayda buluyorsunuz.

Gerçek sanal alem

Gerçek sanal alem internet değil, sanal gerçeklik dünyasıdır. Bu alemin en büyük özelliği de sizi gerçek dünyadan koparmasıdır. Örneğin, Samsung Gear VR takarken önünüzü göremez ve yolda yürüyemezsiniz.

Oysa Google Glass kullanırken veya Zuckerberg’in gelecek için hayal ettiği ekran gözlükleri takarken gerçek dünyada güvenle yürüyebilirsiniz. Bisiklete binerken gözlük camının kenarında kısa süreli olarak hava sıcaklığı yazabilir veya navigasyon yazılımı “sağa dön” diye kırmızı ok gösterebilir.

Kısacası gerçek dünyanızı 3B yansıtma grafiklerle zenginleştiriyorsunuz. İşte buna Terminator görüşü, artırılmış gerçeklik veya benim tercih ettiğim terimle “karma gerçeklik” diyoruz. Yolda yürürken bile internetten kopmamak için sanal grafikleri gerçek dünyanın üzerine bindirmek karma gerçekliktir.

 

 

İyi de ne işe yarıyor?

Öncelikle yolda veya otobüste sürekli telefon ekranına bakmaktan kurtulacağız. Boynumuz tutulmayacak, omurlarımız kireçlenmeyecek. Otobüste düşmemek için bir yere tutunurken telefon ekranını parmaklayıp millete Messenger’dan yazmak için cambazlıklar yapmayacağız.

İkincisi aradığımız bilgiler doğrudan gözümüzün önüne gelecek. Karma gerçeklik gözlükleri el hareketlerine bile gerek olmadan, sadece kaş göz hareketlerimize bakarak ne istediğimiz anlayacak. Hatta beyin kabuğundaki elektriksel aktiviteye bakarak gözlük camında hangi internet sayfasını açmak istediğimizi anlayacak.

Elektrotlu kafa bantları ile kafatasına temas eden veya tümüyle kablosuz telepatiyle basit düşüncelerimizi okuyan sanal gerçeklik cihazları geliyor. Nitekim düşünce komutlarıyla çalışan ve içimizden geçirdiğimiz “ışıkları yak” gibi basit düşünsel talimatları veya sesli komutları anlayan giyilebilir cihazlar, bilgisayar ve modemler şimdiden geliştiriliyor.

 

 

Karma gerçeklik salt kullanım kolaylığı mı?

Hayır, aynı zamanda öğrenim kolaylığı: Örneğin sınıfta öğrenciler beyaz tahtaya formül yazan öğretmeni sürekli takip etmek zorunda kalmayacak.

Bunun yerine matematik formüllerini, biyoloji dersinde gördüğü balıkları, coğrafya dersinde gördüğü fiziki haritaları, hatta güneş sistemini karma gerçeklik gözlüğüyle “gözünün önünde” görebilecek. Gözlük takan bütün öğrenciler, sınıfın ortasında görüntülenen Güneş Sistemi animasyonunu kendi bakış açısından seyrederek kolayca ders çalışacak.

 

 

Hemen akla gelmeyen kolaylıklar

Örneğin ben matematik ve fiziğe meraklı olduğum halde göz tembelliğinden çok sıkıntı çektim. Hocanın tahtaya yazdığı formülleri o silmeden okuyup deftere geçiremiyordum. Bu yüzden lisede matematik ve fiziğim zayıftı.

Oysa en önde oturduğum halde görmekte zorlandığım tahtaya zum yapan karma gerçeklik gözlükleri olsaydı, benim gibi ilkokuldan beri gözlük takan insanlar matematik derslerinde daha başarılı olabilirlerdi.

Oysa siz ihtiyaca göre yol tarifinin, trafik ışıklarının, kırmızıda geçme uyarısının, partide tanıştığınız güzel kız veya tatlı çocuğun Facebook profil bilgisinin gözünüzün önünden film şeridi gibi geçtiğini düşünün. İşte karma gerçeklik böyle bir şey.

 

 

Peki Android N ne yaptı?

İki hafta önce açıklanan ikinci Android N geliştirici ön izlemesinde, Khronos’un geliştirdiği Vulkan 3B API destiğinin yanı sıra sanal gerçeklik için özel yazılım kodları da ekledi.

Böylece Google, Anroid işletim sistemini vTime sanal gerçeklik sosyal ağına dönüştürmeyi, en azından sanal gerçeklik ile 3B olarak kontrol edilen bir mobil arayüz geliştirmek istediğini ortaya koydu. Yeni sürümde neler var neler:

 

 

“VR yardımcısı hizmetler ekranını büyüt” komutu

Pek yakında akıllı telefonlar için yazılan bütün uygulamalar kendilerini “VR dinleyicisi” veya “VR Yardımcısı” gibi bir hizmete kaydettirebilecekler.

Bunu Android N’in son sürümünde Ayarlar > Uygulamalar > Uygulamaları yapılandır (sağ üstteki dişli düğmesi) > Özel Erişim > VR yardımcısı hizmetleri altında görebilirsiniz. Aşağıda anlattığım gibi Android geliştiricileri için iyi haber bu.

 

 

Androıd akıllı saat ayarlarına benziyor

Bu ayarlar akıllı saatlerden bildirim almak için kullanılan Android Wear uygulamasında görüntülenen “Bildirim Erişimi” ekranına benzer şekilde çalışıyor.

Kısacası yarın öbür gün Android tabanlı bir “akıllı gözlüğe” sanal gerçeklik uygulamaları kurmak isterseniz bunların bildirimlerini gözünüzü rahatsız etmesin diye tek tek kapatabileceksiniz. Bugün Android telefonda yaptığınız gibi.

Android N’de böyle çok ayar var ve hepsini burada yazmak istemiyorum. Ancak Google’ın Android sanal gerçeklik sürümü için bir tür Windows kurulum sihirbazı geliştirdiğini söyleyebiliriz.

Bu VR yardımcısı, akıllı gözlüğe otomatik olarak uygulama kurup ayarlardan özelleştirmenizi sağlayacak. Sonuçta yolda yürürken gözlük camında ince ayar yapacak halinizi yok. Bu ayarlar otomatik olmalı.

Cardboard’la çalışacak

vTime sanal gerçeklik yazımda belirttiğim gibi karton gözlüklere (cardboard’lar) fakirin sanal gerçekliği diyebiliriz.

Cardboard’u maket yapar gibi hazırlıyorsunuz. Sonra elinizdeki akıllı telefonu cardboard’a takarak bir 3B sinema gözlüğüne dönüştürüyorsunuz. Ardından gelsin sanal gerçeklik uygulamaları, artırılmış gerçeklik ve 3B oyunlar! Ancak dahası var:

 

Google kendi vizörünü geliştiriyor

Son haberlere göre Google karma gerçekliği cardboard ile sınırlı tutmuyor ve akıllı telefon takılan kendi plastik sanal gerçeklik vizörünü geliştiriyor. Hatta hızını alamayarak telefona gerek olmadan çalışan tam kapsamlı bir sanal gerçeklik vizörü geliştirdiği söyleniyor.

Fırsattan istifade, teknik arkadaşların ağzının suyunu akıtacak komutları da buraya yazalım: Android N sürümünde “config_sustainedPerformanceModeSupported” ve “Sustained performance” komutları var. Bunlar akıllı cihaza sürekli maksimum performansla çalışmasını söyleyen komutlar.

 

 

Uzun ömürlü vizörler için

Bildiğiniz gibi akıllı telefonlar bu konuda çok başarısız. Hatta Android 6.0 ve Android One işletim sistemleri aktif olarak kullanılmayan telefonları uykuya yatırabildiği için pil tasarrufu sağlıyor. Ancak akıllı telefonları sürekli olarak tam kapasite ile kullanırsanız aşırı ısınıyorlar.

Oysa Oculus Rift gibi sanal gerçeklik vizörleri sürekli olarak bilgisayar oyunu oynatan ekran kartı gibi çalışıyor ve büyük oldukları için fazla ısınmadan çalışmalarına rağmen hızla pil tüketiyor. Bütün bunlara dikkat edince yukarıdaki komutların büyük pilli VR vizörleri için yazıldığını görebiliyoruz.

Samsung Gear VR’ın bile uzun süre tam kapasiteyle çalışamadığını düşünecek olursak Google’ın uzun süre ısınmadan ve pil yemeden çalışabilen akıllı cihazlar geliştirerek sektöre yenilik getirmek istediğini söyleyebiliriz.

 

Nasıl bir cihaz bu?

Elimizde sadece söylentiler var ama ilginç bilgiler: Bu cihazda bir ekran, güçlü bilgisayar işlemcileri ve öne bakan kameralar olacak. Elbette olacak!

Karma gerçeklik vizörü takarken yolda nasıl yürünür? Size gözleriniz gibi öne bakan kameralar lazım. Bunlar normalde gözünüzle baktığınız her yeri videoya alacak ve vizör ekranına canlı yayın yapacak. Böylece siz de çıplak gözle bakar gibi önünüzü görecek ve Terminator görüşünden yararlanacaksınız.

Tabii 15 yıl sonra bu iş çok daha kolay olacak. Yağmurda yürürken, denizde yüzerken ve banyoda yıkanırken rahatsızlık vermeyen ekran özellikli kontak lensler takacaksınız. Bu lensler gözlerinize sanal gerçeklik özelli kazandıracak. En gerçekçi Terminator görüşü bu olacak.