Gücü Kullan! >> Laptop ve tablette pil ömrünü uzatmanın en pratik 10 yolu

 

Modern dünya bilgisayarlar üzerine kurulu derseniz hayır, piller üzerine kurulu derim. Çünkü bugün bir mobil cihaz krallığında yaşıyoruz ve mobil cihazlar da pilsiz çalışmıyor. Hatta pil takmadığımız bir tableti laptoplar gibi doğrudan şebeke elektriğiyle çalıştıramıyoruz!

Neyse ki pil ömrünü uzatmak için birçok seçeneğimiz var: Dıştan takma iPhone pillerinden yedek laptop pillerine kadar pek çok çözüm mağazalarda bizi bekliyor ve içimizden bazıları da esnek güneş panelleriyle açık havada tablet şarj eden elektrikli çantalar satın alıyor.

Ancak, bu pahalılıkta pil ömrünü uzatmak için yeni cihaz satın almak zorunda değilsiniz. Sadece kullanıcı alışkanlıklarını değiştirerek pil ömrünü uzatabilirsiniz. İşte size pil ömrünü uzatmanın en pratik 15 yolu:

 

 

1. Sık şarj etmeyin

Sık şarj edilen pillerin ömrü kısalıyor. Örneğin Lenovo ve Sony laptoplar, pil ömrünü uzatmak için özel bir yazılım kullanarak pili sadece yüzde 80 oranında şarj ediyor. Şehir içi kullanımda bu çok pratik bir yöntem. Sonuçta işte, ofiste ve kafede laptopu prize takıyoruz.

Elbette bir toplantı veya sunuma giderken çantanız hafif olsun diye şarj cihazınızı yanınıza almadığınız anlar oluyor. O zaman da yüzden 80 dolu olan pil bir-iki saatlik toplantıda işinizi fazlasıyla görüyor.

Bununla birlikte şehir dışı veya yurt dışı seyahate giderken veya laptopu tatilde yanınıza almak istediğiniz zaman yüzde 80 şarj limitini devre dışı bırakabilirsiniz. Bu da 10-15 günlük tatil süresinde pil kullanım süresini uzatır.

 

2. Pili boş ya da dolu bırakmayın

Cihazınızı uzun süre kullanmayacaksanız pili cihazın içinde tam dolu veya tam boş bırakmayın. Her iki seçenek de pil ömrünüzü azaltıyor ve pili boş bırakmak içlerinden en kötüsü. Çünkü pil sürekli boşalmaya alışmışsa son kez boşaldıktan sonra tekrar şarj olmayabilir.

Laptopunuz prize takılı olduğu sürece piliniz hem cihazla hem de şebeke elektriğiyle temas halindedir. Bu nedenle de laptopu kapatsanız bile içindeki pil zamanla boşalır. Aslında laptopun fişini çekseniz bile piliniz yavaş yavaş boşalacaktır ki bunu tabletinizi uzun süre kullanmadığınız zaman da görebilirsiniz (özellikle de tabletin pilini sökemediğinizi dikkate alırsak).

Kısacası pili uzun süre kullanmayacaksanız ya cihazın fişini çekin ya da pili çıkartın. Çıkarttığınız pili statik elektrik üretmeyen bir kılıfa sararak ışık almayan kuru bir yerde ve oda sıcaklığında saklayın. Tabletin pilini sökemezsiniz ama Apple gibi üreticiler bu sebeple pili yarı dolu bırakmanızı öneriyor.

 

 

3. Ömrü biten pili kullanmayın

Gerçekten o pile aşık değilsiniz değil mi? Her şeyin bir sonu var ve pilin ömrü bitmişse değiştirin. Yoksa cihazınız zarar görebilir. Normalde Windows pilin ömrü bitmek üzereyken sizi uyarıyor, ama bu konuda Windows’un keyfini beklemek zorunda değilsiniz. Gizli Windows komutu ile bunu siz de kontrol edebilirsiniz:

Başlat düğmesini veya klavyenizde Windows + R tuşlarını tıklayarak açılan arama kutusuna cmd yazın. Ardından cmd.exe’ye sağ tıklayıp yönetici olarak çalıştırın ve şimdi açılan siyah kutuya powercfg /batteryreport yazın. Windows siyah kutuda o an açık olan klasörün içine battery-report.html diye bir rapor kaydedecek.

 

 

Bu noktada iki satıra bakacaksınız: Design capacity ve full charge capacity. İlki pilin fabrika çıkışı kapasitesini, ikincisi de şu andaki şarj kapasitesini gösterir. İkisi arasında yüzde 20’den fazla fark varsa pili değiştirme zamanı gelmiş demektir.

Örneğin, şirket bilgisayarının ekran görüntüsünde tasarım kapasitem 41 mWh görünüyor, ama daha dikkatli bakınca mevcut kapasitemin sadece yüzde 27 mWh olduğunu görüyorum! Demek ki pil değiştirme zamanı gelmiş. 😀

 

 

4. Pili yeniden kalibre edin

Pilin kullanım ömrünün azalması her zaman pil ömrünün bitmesiyle alakalı değildir. Bazen piliniz mutsuzdur ve mutlu etmek için de yeniden kalibre etmeniz gerekir. Bu yöntem yeni model Mac’ler için geçerli değil, ama eski model Mac’lerde ve Windows bilgisayarlarda kullanabilirsiniz:

Kalibrasyon ne demek derseniz piliniz Windows’a doluluk (şarj) oranını yanlış raporluyor olabilir. Öyle ki Windows pilin yüzde 80 dolu olduğunu sanırken gerçekte piliniz yüzde 10 dolu olabilir ve bu yüzden laptop aniden kapanınca üzerinde çalıştığınız dosyalarınızı kaybedebilirsiniz.

Normalde laptopunuza yüklü yazılımlar arasında pil kalibrasyon aracı da vardır. Ancak dilerseniz elle kalibrasyon yapabilirsiniz:

• Pili şarj edin.
• Bırakın soğusun.
• Güç seçeneklerine gidin.
• Kritik pil uyarısı düzeyini yüzde 5’e ayarlayın.
• Kritik pil eylemini “uyku” olarak seçin.
• Laptopun fişini çekin ve pili bitip kapanana kadar çalıştırın.
• Birkaç saat bekletin ve tekrar şarj edin.

 

 

5. Bir güç planı seçin

Windows 8.1’de (RT 8.1 değil) pil tüketimini azaltmak için Dengeli ve Güç Tasarrufu modlarını seçebilirsiniz. Dengeli modda sistem ne zaman ekstra güce ihtiyacınız olduğunu tahmin etmeye çalışır.

Güç Tasarrufu ise ekran parlaklığını azaltır. Ayrıca sisteme takılı olan hızlı ekran kartını kullanmak yerine, anakart üzerindeki bütünleşik ekran kartına geçerek güç tüketimini azaltmaya ve böylece pil kullanım ömrünü uzatmaya çalışır. Tüm laptoplarda güç ayarı var ve siz de kendi özelleştirilmiş ayarlarınızı yapabilirsiniz.

Apple’ın güç yönetimi ayarları Sistem Tercihleri > Enerji Tasarrufu altında yer alıyor. Apple ayarları Windows kadar kapsamlı değil, ama bunun sebebi Apple’ın Mac pil ömrünü uzatmak için OSX‘te varsayılan olarak birçok öntanımlı ayar yapmış olması.

 

 

6. Ekran parlaklığını azaltın

Kim ne derse desin, bilgisayarda en çok pil tüketen bileşenlerden biri ekrandır. Ekran parlaklığını azaltarak bunun önüne geçebilirsiniz. Hatta üreticinin otomatik ekran parlaklığı ayarlarına da güvenmeyin. Çünkü ekran parlaklığını gölgeli iç mekanlarda çok yüksek tutuyorlar. Parlaklığı kendiniz kısın.

İkinci olarak ekran koruyucusu kullanmayın. O da pil tüketiyor. Bunun yerine, kullanılmayan laptopta ekranı 5 dk sonra kapat (ekran uykusu) modunu seçin. En iyi tasarruf yöntemi budur.

 

 

7. Laptopa bağlı cihazları çıkarın

Şarj etmek için akıllı telefon mu bağladınız? Taşınabilir Wi-Fi alanını açıp internete telefonun 3G bağlantısından mı giriyorsunuz? Çıkarın efendim, çıkarın! Laptopa hoparlör taktıysanız onları da çıkarın. Pil kullanım ömrünü uzatmak için bütün aksesuarlarınızı çıkarın. Bu cihazlar kullanmasınız da güç çeker.

Pili tüketen diğer bir sorun da eski USB bağlantı noktaları ve kablosuz bağlantı bağdaştırıcılarının verimsiz çalışması: USB 1.0 ve USB 2.0 portları cihazınızdan çok fazla güç çekiyor. 801.11n ve 802.11ac standartları çok daha verimli, ama 801.11b standardı bağdaştırıcılar Wi-Fi açıkken pili hızla tüketiyor.

 

 

8. Kullanmadığınız özellikleri kapatın

PC kartları, laptopa takılı USB flash bellekler, USB harici sabit disk ve SSD sürücüleri, internet radyosu, Bluetooth ve Wi-Fi kablosuz internet bağlantısı çok güç tüketiyor.

Bazı üreticiler pil azaldığında Wi-Fi bağlantısını otomatik olarak kesen donanım anahtarları kullanıyorlar, ama sürekli laptopta yazı yazan biriyseniz internetin aniden kesilmesini istemezsiniz. En iyisi pilin kullanım ömrünü uzatmak ve bunu siz yapın: Windows 8’de Windows tuşu + C’ye basın ve Ayarlar > İnternet Erişimi > Wi-Fi’a gidin ve Wi-Fi’ı kapatın.

 

 

9. Virüs taraması yapın

Yoksa internette hâlâ virüs programı olmadan mı geziyorsunuz? Laptopa hemen bir antivirüs yazılımı kurun veya zaten kuruluysa derhal sistem taraması yapın. Laptopa virüs bulaşmışsa bu tür kötü amaçlı yazılımlar gizlice internete girerek internet bağlantınızı ve pili sömürebilirler.

Windows’la uğraşmak istemiyorsanız Mac veya en iyisi Linux (Ubuntu vb.) bilgisayar da kullanabilirsiniz. Piyasada pek az OSX virüsü bulunuyor ve Linux PC’ye bulaşan virüsler de yok denecek kadar az. Buna ek olarak antivirüs yazılımınızı güncelleyip yeni tehditlerden korunun.

 

 

10. Gereksiz programları kapatın

Windows’a antivirüs yazılımı, DropBox, Google Drive vb. kurduğunuzda bunlar hemen otomatik başlat menüsüne ekliyor. Böylece laptopu her açışınızda arka planda çalışarak RAM ve pil sömürüyor. Söz konusu programları elle kapatmak da yeterli değil. Sistem açıldığında otomatik olarak çalışmalarını önlemeniz gerekiyor.

Peki nasıl yaparsınız? Windows Yapılandırma Aracı’nı (MSCONFIG – Sistem Yapılandırması) veya Apple’ın Etkinlik Monitörü’nü kullanarak tabii! MSCONFIG’i Windows + R tuşlarını tıklayarak çalıştırın. Başlangıç’a gidin ve Görev Yöneticisini Aç’ı tıklayın. Açılan listeden size gereksiz gelen programları kapatın. Yanlışlıkla PC için yüklenmesi gereken programları devre dışı bırakmayın!

Buna ek olarak bir seçeneğiniz daha var: MSCONFIG’de hizmetler bölümüne giderek ve dikkatli olarak gereksiz Windows hizmetlerini de kapatabilirsiniz. Zaten bunların çoğu işletim sisteminin hizmetleri değil, PC’ye kurduğunuz ama kullanmadığınız programların hizmetleridir. Ancak, yanlış hizmeti kapatmak yanlış programı kapatmaktan daha tehlikeli olabilir.

 

 

11. PC’ye ek RAM takın

Windows 7, 8 ve 10 gibi 64 bitlik bir işletim sisteminiz varsa laptopunuzda en az 8 GB RAM olmalı. Yoksa bilgisayarınız eksik RAM’i sabit disk sürücünüze Page File yazarak tamamlıyor. Hard disk ne kadar çalışırsa piliniz o kadar çabuk tükeniyor. Yeterli RAM takarsanız laptopunuz hard diski geçici bellek olarak kullanmadan çalışır ve böylece pil kullanım ömrünüz uzar.

 

12. SSD takın

Katı hal sürücüsü (SSD) flash bellek teknolojisi kullanan bir depolama cihazıdır. Genelde laptoplarda HDD (Hard Disk), yani sabit disk sürücüsü bulunuyor ve bunlar mekanik cihazlar. İçinde pikap benzeri bir okuma kafası, okuma kolu ve birkaç disk var. Tüm bu parçalar sürekli dönüyor ve fazla pil tüketiyor.

SSD ise sadece elektrik çekiyor ve mekanik bir sistem olmadığı için çok daha az pil tüketiyor. Öyle ki depolama alanının RAM gibi çalışmasını sağlıyor. Hatta RAM yetmezse Windows SSD’ye yazıyor; ama SSD bileşeni RAM gibi çalıştığı için bu durumda bile daha az pil tüketiyor. Üstelik SSD laptoplar HDD laptoplardan çok daha hızlı çalışıyor.

Yine de dikkatli olun. Bazı SSD’ler fazla pil tasarrufu sağlamıyor. Tasarruflu SSD’leri internetten araştırın ve içlerinden en iyisini seçin (SSD’ler HDD’lerden pahalı olduğundan fiyat / performans oranına dikkat etmek gerekiyor).

 

 

13. Laptopu yormayın ve iyi davranın

Laptopunuzun bazı açılardan çocuğunuz veya kedinizden farkı yoktur. Ona iyi davranın. Örneğin sıcak yaz güneşinde arabada camın önünde bırakmayın. Aşırı sıcaklar laptop ve tablet pilini öldürür. Aşırı soğuktan da koruyun. Tablet ve laptopları oda sıcaklığında tutmaya gayret edin. Sıcak ve soğuktan siz rahatsız oluyorsanız tabletiniz de rahatsız olur.

 

 

14. Tarayıcınızı değiştirin

Bu sözümüz Mac kullanıcılarına. Gerçi bunu yapan az ama yine de uyaralım: Mavericks veya Yosemite yüklü olan bir Mac’te kesinlikle Google Chrome browser kullanmayın. Çünkü Apple, Safari’yi Mac için optimize etti. Google ise Chrome’u optimize etmedi. Chrome yüklü bir Mac’in pil kullanım ömrü 1 ila 3 saat azalıyor.

 

 

15. Yedek pil taşıyın

Bu önerimiz daha çok Windows laptoplar için geçerli. Apple laptoplar ve tabletlerin büyük çoğunun pilini çıkaramıyorsunuz. Ancak, laptop pilini çıkarma imkanınız varsa yanınızda yedek pil taşıyabilirsiniz. Araba kullanıyorsanız laptop çantasında tutmanız yeter.

Ayrıca laptopun ağırlığını artıran ve arka tarafını kalınlaştıran ek hücreli büyük piller de satın alabilirsiniz. Kalın pil kullanmak istemiyorsanız harici laptop pili de kullanabilirsiniz.

Bu tür harici pillerde laptop prizi dışında mobil cihaz şarj etmek için USB bağlantı noktaları da bulunuyor. Böylece hem laptopu hem de akıllı telefonu şarj edebiliyorsunuz. Son olarak gerekmedikçe pil kullanmayın; cihazınızı kafede, ofiste ve evde prize takın!

Peki, siz pil ömrünü uzatmak için hangi yöntemlerini kullanıyorsunuz? Aşağıda yazın da birlikte öğrenelim. 🙂