Başka Yıldız Sisteminden Gelen Asteroit

Ekim ayında başka bir yıldız sisteminden gelen ilk asteroit Güneş Sistemi’ne girdi. Şimdi astronomlar puro şekilli bu yabancı asteroite uzay sondası göndermek istiyor. Peki saatte 315,000 bin km gibi müthiş bir hızla giden uzaylı asteroite sonda gönderebilir miyiz?

Uzay Gemisi Rama

Asteroitten inşa edilen uzay gemisi yazısında ünlü bilimkurgu yazarı Arthur C. Clarke’ın hayal ettiği Rama adlı uzay gemisinin resmini kullanmıştım. Rama içinde tarlaları ve nehirleriyle gizli şehirler barındıran sigara şekilli bir asteroit; aslında asteroitin içi oyularak yapılmış dev bir uzay gemisiydi.

Hawaii dilinde uzaklara erişmek anlamındaki ou- kökünden türetilen ‘Oumuamua isimli uzaylı asteroit de tıpkı Rama romanlarındaki gibi başka bir yıldız sisteminden geliyor. Aynı zamanda puro şekilli Rama’ya benziyor.

Elbette ‘Oumuamua’yı uzaylıların gönderdiğini söylemiyoruz. Tersine internette bu yöndeki sahte haberleri dikkate almamak gerekiyor. Ancak, ‘Oumuamua bildiğimiz ilk uzaylı asteroit. Ekim ayında saatte 315 bin km gibi müthiş bir hızla Güneş Sistemi’ne girdi ve garip şekliyle bizi hayrete düşürdü.

İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt

 

Rotası ve kimyası farklı

Aslında uzaydan gelen asteroitlerle ilgili ilk sormamız gereken şey şu: Uzaydan geldiğini nereden biliyoruz? Sonuçta uzay çok büyük bir yer. Evreni ve galaksileri hesaba katmasak bile, yaşadığımız Güneş Sistemi yaklaşık 3 ışık yılı (28 trilyon km) çapında büyük bir alanı kapsıyor.

Üstelik Güneş Sistemi’nde Asteroit Kuşağı’nın dışında trilyonlarca kuyrukluyıldız ve asteroit var. Hangisinin yabancı olduğunu nereden bileceğiz? Şansımıza bu çok basit: Güneş Sistemi’ndeki bütün cisimler 4,55 milyar yıl önce Güneş’i saran gezegen öncesi diskte oluştu.

Aradan geçen zamanda yörüngeler yerine oturduğu için günümüzde bütün cisimlerin yerinin belli olduğunu söyleyebiliriz. Nitekim asteroitlerin çoğu Güneş’in ekvatoruna paralel şekilde ve belirli bir hızda dönüyor.

Örneğin, Dünyamız Güneş çevresinde saniyede 30 km hızla dönüyor ve Güneş’e bizden daha uzak olan gezegenler de daha yavaş bir hızla deviniyor.

İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem

 

‘Oumuamua uzaydan geldi çünkü:

1) Güneş Sistemi’ne saatte 315 bin km ile giren ve Dünya’dan şu anda saatte 110 bin km hızla uzaklaşmakta olan bu cisim bildiğimiz asteroitlerden çok daha hızlı gidiyor. 2) Güneş Sistemi’nin tutulum düzlemini (Güneş’in ekvatoruna paralel olan düzlem) çapraz açıyla kesiyor.

3) Güneş Sistemi’ne diğer asteroitlerin bulunmadığı bir konumdan giriş yapmış bulunuyor. Bu üçü bir araya gelince de ‘Oumuamua’nın uzayın derinliklerinden gelen serseri bir asteroit olduğunu anlıyoruz.

İlgili yazı: Evren Bir Simülasyon mu?

 

Peki nasıl bir asteroit?

400 metre uzunluğunda dev bir puroya benziyor dedik; ama bu küçük ve soluk cismi teleskoplarla detaylı göremedik.

‘Oumuamua biz teleskoplarımızı çevirene kadar geçip gitti ve asteroit madenciliğine özel teleskoplarımız olmadığı için yüksek hızı şeklini seçmemizi de zorlaştırdı; ama genişliğinden 10 kat uzun bir asteroit olduğunu tahmin ediyoruz.

Adı zor telaffuz edilen bu cismi Ekim sonunda Hawaii’deki Pan-STARRS 1 teleskopu keşfetti. Sıra dışı adını da buradan alıyor. Her durumda uzaylı asteroiti Kasım ayı boyunca izledik ve bizden uzaklaşırken yapısıyla ilgili bilgi sahibi olduk. Hatta önce kuyrukluyıldız olduğunu sandık ve asteroit olduğunu sonradan anladık.

İlgili yazı: Bitcoin ve Altcoin ile nasıl yatırım yapılır?

 

Nereden geliyor?

Çalgı takımyıldızındaki Vega yıldızı yönünden. Ancak, Samanyolu Galaksisi’nin kendi çevresinde döndüğünü unutmayın. Her ne kadar galaksideki gezegenlerin galaksimizden çıkıp uzaya savrulma ihtimali düşük olsa da sürekli dönen sarmal galaksilerde bir asteroitin geldiği yeri bulmak imkansız sayılır.

‘Oumuamua asteroitinin saatte 315 bin km hızla Vega’dan yola çıkıp Dünya’ya ulaşması 300 bin yıl sürerdi. Ancak, 300 bin yıl önce Vega yıldızı da gökte farklı bir yerdeydi; çünkü galaksi dönüyor.

İlgili yazı: İnsan ve Doğada Evrimi Gösteren 5 Kanıt

 

Ne önemi var?

‘Oumuamua yüzlerce milyon yıldır uzayda dolaşan ve kim bilir hangi güneş sisteminden kopup gelen serseri bir asteroit. Bizim için de iki açıdan önemli. İlk olarak bir güneş sistemine bağlı olmadan uzayda dolaşan bildiğimiz ilk gökcismi. Bu yüzden yıldızlararası gökcisimlerinin varlığını kanıtlıyor.

İkincisi başka bir yıldız sisteminden geldiği kesin (uzaydaki serseri asteroitler de başka bir yıldız sistemindeki gezegen öncesi diskte oluşmuş olmak zorundalar).

Biz de ‘Oumuamua’ya uzay sondası gönderirsek tarihte ilk kez başka bir güneş sisteminin kimyasal bileşimiyle ilgili doğrudan bilgi edineceğiz.

İlgili yazı: Ay’a Gitmedik Komplo Teorilerini Çürüten 10 Kanıt

 

Tabii dolaylı bilgi de edindik

Uzaylı asteroitin parlaklığı 7,3 saatlik dönemlerle 10 kat azalıyor ve artıyor. Bu periyot asteroitin kendi ekseninde dönme hızına eşit. Güneş Sistemi’ndeki hiçbir asteroitin parlaklığı bu şekilde değişmiyor ve bu durum asteroitin bir yüzünün farklı elementler ve minerallerden oluşabileceğini gösteriyor.

Aynı zamanda sigara şekilli, ince uzun bir yapıya sahip olduğuna işaret ediyor. Hawaii Astronomi Enstitüsü’nden Karen Meech, “Güneş Sistemi’ndeki cisimler gibi kırmızımsı renkte olduğunu bulduk ve tümüyle atıl olduğunu teyit ettik; yani üstünde toz tabakası olmadığını söyleyebiliriz” diyor.

İlgili yazı: Gerçek Adem: ilk insan ne zaman yaşadı?

 

Kayalık veya metal

Bu tür dolaylı gözlemler asteroitin kayalık, hatta metalik olabileceğini gösteriyor. En azından yüzeyinde su veya buz yok. Yoksa güneş vuran parlak yüzündeki buz buharlaşır ve bu da asteroitin geçici olarak kuyrukluyıldıza dönüşmesini sağlardı.

‘Oumuamua 9 Eylülde saatte 315 bin km hızla Güneş Sistemi’ne girdi ve ilk başta Dünyamıza saatte 95 bin km hızla yaklaşırken, 20 Kasım itibariyle hızı bize göre saatte 138 bin km’ye ulaştı. Öyle ki 2018 Mayısında Jüpiter ve 2019 Ocağında Satürn yörüngesine erişecek. Astronomlar uzaylı asteroiti teleskopla izlemeye devam edecek.

İlgili yazı: Mobil İnternette Video İzleme Rehberi

 

Uzay sondası

Bugüne kadar başka yıldızdan geldiğini bildiğimiz tek asteroit ‘Oumuamua. Ancak, engin uzay boşluğunda böyle bir asteroit görmüş olmamız; güneş sistemi dışından gelen başka asteroitlerinden de bizi ziyaret ettiğini, hatta uzaylı asteroit sayısının sanılandan fazla olabileceğini gösteriyor.

Bu nedenle Yıldızlararası Araştırmalar İnisiyatifi adıyla toplanan bir grup gönüllü bilim insanı ve mühendis uzaylı asteroite sonda göndermeye karar verdi. Yine de bu iş Rosetta sondasını 67P kuyrukluyıldızına göndermekten daha zor; çünkü ‘Oumuamua Dünya’dan çok hızlı uzaklaşıyor. Öyle ki elimizdeki en hızlı sondanın bile asteroite menzil dışına çıkmadan yetişebileceği şüpheli.

Lyra Projesi

Bilim insanları bu konuda acele etmek gerektiğini biliyorlar. Bu sebeple şimdiden 5 ila 30 yıl içindeki en uygun sonda fırlatma zamanlarını çıkardılar. Uzaylı asteroite ulaşma girişimine de Lyra Projesi adını verdiler.

İlgili yazı: 18 Ayda Nasıl 24 Kilo Verdim?

 

Peki nasıl yetişiriz?

Elimizdeki roket teknolojisiyle çok uzaklardaki gökcisimlerine büyük ve hızlı araçlar göndermemiz imkansız. Şansımıza Starshot Projesi mini sondaların yelkenlerine lazer ışınları tutarak bunları uzayda ışık gücüyle itmeyi planlıyor.

Eğer Dünya’da güçlü bir lazer istasyonu kurarsak mini uzay sondalarını çok kısa bir süre içinde ‘Oumuamua asteroitine gönderebiliriz.¹

Gerçekten de iyon motorları ve lazer yelkenleriyle ilgili yeni gelişmeler, bu teknolojilerin gezegenler arası yolculukta roketlerin yerini alacağını gösteriyor. Gerisi bütçe ayırmaya kalıyor ve biz de uzaylı asteroitin NASA’yı yeni motorları kullanmaya teşvik edeceğini umuyoruz.

Uzaylı asteroit

¹A brief visit from a red and extremely elongated interstellar asteroid