Roket Şirketi Elektrikli Uçan Araba Üretiyor

Paraşütlü uçan otolar 8 yıldır satışta. Oysa şimdi Amerikalı roket şirketi JPA, en büyük rakibi olan Lilium Aviation ve Çinli dron üreticisi eHang ile elektrikli uçan araba geliştiriyor. Tek kişilik uçan arabalar, Uber robot taksiler gibi hedefe kendi başına gidiyor. Dünyanın ilk yolcu dronlarını görelim.

Uçan araba yapan robot şirketi

Yoksa siz bütün roket şirketlerinin SpaceX gibi uzaya uydu fırlatan dev roketler ürettiğini mi sanıyorsunuz? İçlerinde Star Wars’daki kelle avcısı Boba Fett’in kullandığı gibi sırt roketleri üreten startuplar da var. Üstelik roket ve dron üreticileri artık uçan araba işine el attı ve uçan robot taksiler geliştiriyorlar.

Örneğin Jetpack Aviation (JPA) roket şirketi geçenlerde iki büyük projeyi duyurdu: Bunlardan biri, kerosenli sırt roketlerinin yerine mini fanlarla çalışan ve Boba Fett gibi yerden dik kalkmanızı sağlayan elektrik motorlu jet paketleri.

JPA mühendisleri, eski Efsane Avcıları sunucusu Jamie Hyneman’la birlikte elektrikli jet paketleri geliştiriyor. Böylece uçan adam olmak için sırtınızda gazyağı yakan riskli bir roket çantası taşımanıza gerek kalmıyor; ama bizi ilgilendiren asıl konu elektrikli uçan arabalar. Tek kişilik robot helikoptere benzeyen uçan otoları birlikte görelim:

İlgili yazı: Roket Adam Olmanın 4 Çılgın Yolu

 

Neden uçan araba?

Dünyanın satışa hazır ilk sırt roketini geliştiren David Mayman, uçan otoların geleceğin favori toplu taşıma yöntemi olacağını düşünüyor. Tren ve uçak varken neden uçan arabalara kafaya taktığını merak edecek olursanız onu da şöyle açıklıyor:

“Hızlı trenler ve Elon Musk ile diğer girişimcilerin tasarladığı hızyuvarlar (hyperloop süpersonik tramvaylar) şehirlerarası yolculuklarda uçakların yerini alacak. Ancak, kalabalık şehir trafiğinde otobüs ve metro gibi toplu taşıma araçları artık çok yetersiz kalıyor. Uçan otolar daha esnek ve kullanışlı bir çözüm.”

JPA mühendislerinden Mayman’a göre, metro hatları büyük altyapı yatırımı gerektiriyor ve İstanbul gibi düzensiz büyüyen şehirlerde şehir içi yolculuk talebini tam olarak karşılayamıyor. Otobüsler de trafiğe takılıyor.

Oysa ta 1960’larda Flash Gordon çizgi romanlarında geçen uçan otoları alternatif taşımacılıkta kullanabiliriz.

İlgili yazı: Bizi Dinlemeye Devam Edin >> Chrome ve Messenger konuştuklarımız nasıl dinliyor?

 

Amazon dronları ilham verdi

“Tek kişilik elektrikli uçan otolar üreteceğiz. Otopilotlu robot taksiler sizi şehir içinde güvenli bir yükseklikten istediğiniz yere uçuracak. İlk bakışta toplu taşıma kullanmayacağınızı sanıyorsunuz; ama kuş sürülerini düşünecek olursanız yanılıyorsunuz.”

“Aynı anda on binlerce insan havada uçarak istediği yere otopilotla güvenli bir şekilde ulaşacak. Tıpkı yüzlerce kuşun sürüler halinde bir yerden başka yere uçması gibi. Uçan otolar sürüden sadece iniş yapacağınız zaman ayrılacaklar ve gelişmiş yazılımlar kaza riskini büyük ölçüde azaltacak.”

İlgili yazı: Uçan Arabalar Satışa Sunuldu

 

Herkesi evine bırakan toplu taşıma

Amerikalı roket şirketi JPA, en büyük rakibi olan Lilium Aviation ve Çinli dron üreticisi eHang ile birlikte elektrikli uçan araba üretirken toplu taşımada devrim yapmak istiyor. Herkesi tek tek evine bırakan bir toplu taşıma sistemi düşünün:

Tek kişilik veya iki kişilik kiralık uçan taksiler büyükşehirde bu esnekliği sağlayacak. Bunlara insan taşıyan dronlar da diyebilirsiniz ve o zaman dron üreticilerinin uçan araba işine neden el attığı daha iyi anlaşılır.

İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem

 

Uçan taksiler nasıl çalışıyor?

JPA şirketi dikey iniş-kalkış yapan tek kişilik bir robot helikopter geliştiriyor; ancak bu helikopterin tam on iki pervanesi olacak. Uçan taksiye binince kokpitte bulunan navigasyon cihazının dokunmatik ekranına tıklayarak haritadan istediğiniz durağı seçeceksiniz.

Ardından, uçan oto yerden 30 ila 300 metre yüksekten uçarak sizi hedefinize saatte 145 km hızla ulaştıracak.

Mayman, “Helikopter o kadar alçak uçmaz ve uçaklar da 8-10 km yukarıdan uçuyor. Bu yüzden 300 metre irtifa şehir göklerinde boş sayılır. Tek rakibiniz dronlar olacak ve bunların hepsi bilgisayarlı olduğu için trafik kazası riski otobüslere göre oldukça azalacak” diyor.

İlgili yazı: Kurşundan Hızlı Tren Hyperloop

 

Peki çamaşır ipleri?

David Mayman bunun bir şehir efsanesi olduğunu belirtiyor: “Uçan arabalar kimseyi evinin çatısına indirmeyecek. Tek katlı evler, apartmanlar ve gökdelenler var. Biz bunlarla uğraşamayız ve kimseyi balkondan çamaşır ipleri sarkan dar sokakların arasından uçuracak halimiz yok.”

JPA bu bağlamda Amazon şirketinin dronla havadan teslimat yapacak uçan postacılarından esinlendi. Buna göre elektrikli uçan arabalar sadece belediye tarafından belirlenen özel arsalara iniş yapacaklar.

Mayman özel arsa derken emlak maliyetleri sizi ürkütmesin diyor: “Bizim uçan arabalarımız iki otomobillik bir park yerine sağ sola çarpmadan rahatlıkla inebilir.”

İlgili yazı: Metalik Hidrojen ile Uçan Oto Çağı

 

Asıl sorun pil ve uçuş süresi

Uçan araba dediğimiz zaman ilk aklınıza gelen şey havada bir yere çarpmadan nasıl uçacak sorusu olabilir. Ancak, yukarıda anlattığımız gibi mühendisler bu sorunu çözdüler bile. Zaten çözmeseler belediye ve bakanlıktan uçuş izni alamazlar. Bu yüzden asıl sorunun pil ömrü olduğunu söyleyebiliriz.

Öncelikle elektrikli uçan arabaları Elon Musk’ın elektrikli otoları yaygınlaştıran Tesla şirketine borçluyuz. Tesla sayesinde araçları tek şarjla 400 km götüren piller geldi. Ancak, uçan araba çok daha fazla elektrik tüketiyor. Bu yüzden havada sadece 20-25 dakika uçabiliyor.

İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi

 

Neden benzinli değil?

Mayman benzinli motorlar ömrünü tamamladı diyor. “Siz bakmayın petrol şirketlerini koruyan politikacıların anlattığı hikayelere: Petrol tükeniyor ve akaryakıt maliyetleri artıyor. Danimarka 2025 ve Avrupa Birliği 2035’ten sonra sokaklarda akaryakıtlı araç görmek istemediklerini duyurdu. Gelecek elektrikli motorlarda.”

Ancak, elektrikli motorlar için uzun ömürlü lityum-iyon piller geliştirmek zor. Bu yüzden elektrikli uçan arabalar önce tek kişilik olacak. İleride pil kapasitesi artınca iki kişi taşımak da mümkün olacak. Mayman, uzun ömürlü pil geliştirmek için Tesla’nın sahibi Elon Musk’a güvendiklerini söylüyor.

İlgili yazı: Evren İçi Boş Bir Hologram mı?

 

Neden uçak değil de helikopter?

JPA’nın uçan arabası uçaktan çok tek kişilik helikoptere benziyor ve 12 pervaneyle çalışıyor. Dronlardan alınan bu tasarımın avantajı açık: Tek pervane varsa ve havada bozulursa yere çakılırsınız. Ancak, 12 pervaneden ikisi bozulsa bile diğerleri arızayı telafi eder ve sizi güvenle yere indirir.

Bununla birlikte, Mayman uçan araba konusunda iki ekol olduğunu kabul ediyor: Uçağa benzeyen kanatlı uçan otolar ve helikoptere benzeyen pervaneli uçan otolar. Örneğin, Google kurucusu Larry Page desteğiyle geliştirilen kanatlı Airbus Zee.Aero saatte 320-480 km hızla yüksekten uçuyor. Böylece hızla uzak mesafelere ulaşıyorsunuz.

Ancak, Mayman helikopter ve uçak dünyasında uzun menzilli uçan arabaların fark yaratacağına inanmıyor: “İnsanlar New York’tan Los Angeles’a uçakla saatte 800 km ile gidebilecekken neden helikopter hızında uçan oto tercih etsin? Marifet insanları şehir içinde istedikleri semte uçurmakta.”

İlgili yazı: İspanyollar Görünmezlik Pelerini Geliştiriyor

 

Piste gerek yok

Açıkçası kanatlı uçan otolar tıpkı uçaklar gibi iniş ve kalkış pisti gerektiriyor. Helikopter benzeri uçan otolar ise dikey iniş ve kalkış yapıyor. Çok sayıdaki küçük pervane arızaya karşı yedekli çalışıyor ve uçan arabanın daha dar alanlara güvenle inmesini sağlıyor.

Ayrıca çok sayıda pervane tek bir büyük pervaneden daha az elektrik tüketerek pil ömrünü uzatıyor. Peki pil ömrünü uzatarak uçan arabanın büyükşehirde daha uzağa gitmesini sağlamanın başka bir yolu yok mu?

İlgili yazı: VPN Engelleme Türkiye’de Nasıl Aşılır?

 

Aslında var

Mayman diyor ki “Uçan arabalardan önce sizi gerçek bir uçan adama çeviren pervaneli jet paketleri geliştiriyoruz. Bunun için elektrikli mini turbofanlar tasarlıyoruz. Aslında bu tasarımda 2012’de satışa sunulacak olan TF-X model hibrit uçan arabalardan esinlendik.”

“İleride elektrikli uçan otolarımız dronlar gibi helikopter pervanesiyle yerden kalkacaklar. Ancak, havada hızlı uçmak için kerosenli bir motorun ürettiği elektrikle çalışan mini fanlar kullanacaklar. Böylece sadece iniş-kalkış sırasında elektrikli pervane kullanıp pilden tasarruf edecekler.”

“Uçan arabalarımız hibrit motorlarla 20 dakika yerine tam 2 saat uçabilecekler ve daha hızlı uçmalarına ek olarak dikey iniş de yapabildikleri için Zee.Aero uçan otosuyla sıkı rekabet edecekler.”

İlgili yazı: Mobil İnternette Video İzleme Rehberi

 

Hibrit araç yapmak kolay mı?

Aslında uçan araba sektörünün en büyük sorunu kullanışlı bir hibrit araç yapmak: Bu sayede yerden kolay iniş-kalkış yapacak kadar küçük olan, ama aynı zamanda kısa sürede havalanıp hızlı uçacak kadar güçlü uçan arabalar geliştirmek istiyorlar (rüzgarlı havalarda devrilmeden kalkmak da cabası).

Mayman bu işin ideali dikey olarak yerden en az 15 metre yükselen ve havada 320 km hızla uçan bir araç yapmak diyor. Turbofanlı hibrit motorlar olmadan da bunu yapabiliriz; ama dediğimiz gibi, bu durumda pil ömrü yetmediği için ancak 20 dakika uçabiliriz.

İlgili yazı: AIDS’e Kesin Çare >> Amerikalı doktorlar HIV virüsünü insan DNA’sından sildi

 

Can güvenliği

Uçan araba kiralamanın tek gerçek riski kaza tehlikesi. İnsanlar haliyle yere düşmekten veya pervanelerin yanlışlıkla insanlara çarpmasından korkuyor. JPA şirketi bunun için birçok güvenlik önlemi alıyor.

Öncelikle Çinli dron üreticisi eHang’in uçan arabasının tersine, 12 pervaneyi aracın tavanına yerleştirdiler. Böylece pervanelerin insanın başına çarpmasını önlediler. Sonuçta araç kalkış için iki otomobillik boş park yeri kullanıyor. Ayrıca pervaneler sadece yolcu bindikten sonra çalışıyor.

Yakınlık sensörleri de kalkış pistinde insan olması durumunda pervanelerin çalışmasını önlüyor. Ancak, bütün bunlar iniş-kalkış güvenliğine yönelik. Bir de motorların bozulması ve yere çakılma durumu var.

İlgili yazı: 5 Adımda Başka Yıldızlara Nasıl Gideriz?

 

Şehir efsanelerinden uzak durun

Öncelikle bilgisayarlı gelişmiş bir uçan otoda kaza geçirme riskiniz trafik kazası yapma ihtimalinden çok daha düşük. Yine de havadan düşmüş olacaksınız. Bu yüzden özel güvenlik önlemleri alınması gerekiyor.

İlk aklınıza gelen şey uçan arabanın tavanına paraşüt takmak olabilir. Araç yere düşecek gibi olursa paraşüt açılır. Ancak iki sorun var: Araç yere çok yakınken düşerse paraşüt açılmaz veya uçan arabanın hızını kesemez.

Ayrıca araç hızla ileri uçarken aniden motorları durursa paraşüt zor açılır; çünkü aracın ileriye doğru uçması paraşütü yelken gibi arkaya iten ve iplerin dolanmasına yol açan rüzgara yol açabilir.

İlgili yazı: İspanyollar Görünmezlik Pelerini Geliştiriyor

 

JPA paraşüt kullanmıyor

David Mayman bu yüzden paraşüt kullanmayacaklarını söylüyor. Bunun yerine, yere düşen aracın 15 ila 18 metreye kadar alçalmasını bekleyecekler. Ardından yolcu kabinini küçük patlayıcılarla aracın gövdesinden ayıracaklar. Böylece zaten fiberglastan üretilen yolcu kabini iyice hafiflemiş olacak.

Ardından hava yastıklarına benzer şekilde, bütün kabini içine alan dev bir saydam top şişecek. Hani şu tatil köylerinde gördüğünüz Zorb Ball’a benzeyen bir top. Saydam olduğu için yolcu paniklemeden etrafını görebilecek.

Aracı içine alan dev hava yastığı, yolcunun yere yumuşak iniş yapmasını ve yuvarlanarak durmasını sağlayacak. Üstelik top hava yastıklı olduğu için yerde yuvarlanırken çarptığınız insanları yaralamayacak veya duvardan içeri freni patlamış kamyon gibi dalmayacaksınız.

İlgili yazı: Uzay Yolcuları Filmi Ne Kadar Gerçekçi?

 

Peki ya aracın gövdesi?

Öyle ya, yolcuyu kurtardık; ama yolcu kabinini ayırdığımız aracın gövdesi ne olacak? İnsanların başına enkaz gibi düşmesini istemeyiz. İşte bu yüzden JPA şirketi yolcu kabinini yerden 20-30 metre yüksekte iken ayırmayı planlıyor. Böylece aracın geri kalanı da paraşüt açarak yere inebilir.

Yine de paraşütün dolanması ve aracın enkazının evlere çarpması gibi riskler var. İşte bu yüzden uçan otolar sadece belediyenin tahsis ettiği özel arsalara inecek. Yoksa ne kadar güvenlik önlemi alırsanız alın, yere düşen bir uçan araba evlere çarpabilir.

İlgili yazı: Sentetik DNA İle Çelikten Güçlü İpek Üretiyoruz

 

Rakipler ne yapıyor?

Onlar da kendi uçan arabalarını geliştiriyor. Örneğin Skype kurucu ortağı Niklas Zennström, Daniel Wiegand‘ın kurucusu ve CEO’su olduğu Lilium Aviation şirketine yatırım yapıyor. Atomico yatırım fonundan 10 milyon avro yatırım alan Lilium saatte 250-300 km hızla giden bir uçan araba geliştiriyor.

Dışarıdan bakınca planöre benzeyen bu açan arabanın çok ilginç bir özelliği var: Kanatlarının ön kenarı ve burnu bilgisayar fanına benzeyen 36 adet elektrikli fanla kaplı. Bu fanlar sayesinde büyük pervaneler kullanmadan uçak gibi uçuyor.

Mini fanlar aracın iniş kalkış sırasında az yer kaplamasını sağlıyor ve pervanelerin insanlara çarpmasını önlüyor.

İlgili yazı: 10 Bin Galaksinin Katili Karanlık Madde

 

Üstelik dikey kalkış yapıyor

Bu uçan arabanın kanatlı olduğu için yerden uçak gibi kalktığını sanmayın. Kalkış sırasında fanlarını aşağıya çeviren uçan araba yerden dik kalkıyor. Boş ağırlığı 600 kilo olan araç 200 kg yük taşıyabiliyor.

Lilium broşürü, “2 kişi ile saatte 250 km hızla uçan ve 300 km menzile sahip olan arabamız sayesinde Münih’te kahvaltı edip Milano’da alışveriş yapabilir ve Marsilya’da akşam yemeği yiyebilirsiniz” diyor. 🙂 Zenginler için hususi araç sektörünü hedefleyen Lilium, 320 kW / 435 hp motor kullanıyor.

İlgili yazı: Kök Hücre ile Kalp Kası Tedavisi Başladı

 

Çinli eHang 184

Uçan araba yarışında geri kalmak istemeyen Çinli dron üreticisi eHang da Amerikan JPA şirketine benzer şekilde tek kişilik helikoptere benzeyen bir uçan otomobil geliştirdi. Ancak, Mayman bu tasarımın hatalı olduğunu söylüyor:

“Bizim aracımız tekerlek veya kızak üzerine değil de ucunda döner top olan ayakların üzerine yumuşak iniş yapıyor. Oysa Çinliler pervaneleri aşağıya yerleştirmişler. Ya birinin ayağına çarparsa?”

eHang kurucu ortağı ve işletme müdürü George Yan ise aracına güveniyor ve rakiplerin kendi araçların öne çıkarmak istemesinin normal olduğunu düşünüyor. eHang 184’ün sadece boş piste iniş yapacağını belirten Yan, daha kompakt bir araç geliştirmek için bu tasarımı seçtiklerini belirtiyor.

İlgili yazı: Uber Robot Taksi Hizmeti Başlatıyor

 

Robot taksi

Kısa ve orta menzilli robot taksi olarak geliştirilen eHang’ı kullanmak için pilot olmaya gerek yok. Bu aracı Uber veya Bitaksi çağırır gibi telefonla çağıracaksınız. Ardından dokunmatik ekranda uçmak istediğiniz yeri seçeceksiniz.

Elektrikli motor kullanan eHang 184, saatte 100 km ile sadece 40 km uçabiliyor ve bu yüzden de sadece şehir içi kullanıma uygun bulunuyor. Nitekim şirket sahipleri Hong Kong, Şenzen ve Şangay gibi kalabalık büyükşehirler için geliştirdikleri aracın performansından oldukça memnunlar.

İlgili yazı: Dünyanın İlk Uçan Motosikleti Aero-X

 

Uçan taksi 10 yılda geliyor

Uçan arabalar çoktan satışa çıktı yazımda uçan otomobil teknolojisinin çoktan geliştirildiğini söylemiş ve robot taksilerin yakın olduğunu belirtmiştim.

Şimdi de sektör uzmanları elektrikli uçan arabaların iki yılda ve uçan robot taksilerin de sadece 10 yıl içinde kullanıma gireceğini söylüyor. Geriye ulaştırma bakanlığından izin almak kalıyor. Ne de olsa uçan motosikletler de sırada bekliyor. 😉

eHang 184 uçan araba 300 bin dolar