Aşkın İnsan Üstün İnsana Karşı

Aşkın insan insanlığın kurtuluşu mu? Gelecekte insan ömrünü uzatmak ve ölümsüzlüğü yakalamak mümkün olacak mı? Çevre kirliliği, açlık, yoksulluk, savaşlar gibi insanlık sorunlarını çözmek için süper zeki insanlar tasarlamak gerekiyor mu? Transhümanist filozof Natasha Vita-More’a sordum.

Transhümanizm ve aşkın insan

Dünyanın ilk insan tasarımcısı ve kadın transhümanist filozofu olan Natasha Vita-More ile yaptığım söyleşide öncelikle transhümanizm (aşkın insan) akımının ne olduğunu ele aldık. “Aşkın insan” ile dinsel görüşlerde öne çıkan “olgun insan” kavramı arasındaki ilişkiyi inceleyerek cyborglar (biyonik insan) ve aşkın insan arasındaki farka değindik.

Söyleşimizin en ilginç kısımlarından biri de ileri teknolojiden yararlanarak insan ömrünü uzatmanın ve insanlara Superman gibi üstün fiziksel güçler kazandırmanın faydalarını araştırmak oldu.

Teknolojinin yardımıyla insan beynini organik süper bilgisayara dönüştürmek mümkün mü? Peki üstün zekalı insanlar bencilce davranmayı bırakarak çevre kirliliğini, küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğini önleyecek mi?

Teknolojinin olanaklarını kullanarak yaratacağımız uzun ömürlü, belki de ölümsüz insanlar açlığı ortadan kaldırıp savaşları durduracak mi? Aşkın insan, yeni bir dünya düzeni kurarak insanların kendini ve Dünya’daki diğer canlıları yok etmesini engelleyecek mi?

İlgili yazı: İnsanlar mı robot oluyor, robotlar mı insana dönüşüyor?

 

Fütürizm felsefesi olarak transhümanizm

Natasha Vita-More bir insan tasarımcısı olarak bütün bunlara ilginç ve çok yönlü cevaplar verdi. Örneğin, insan vücuduna mikroskobik robotlar şırınga ederek veya deri altına kontrol çipleri yerleştirerek yeni insan bedenleri tasarlamaya yönelik planlarını masaya yatırdık.

Bu bağlamda süper zekanın Dünya’da nasıl ortaya çıkacağını ve kökenlerini araştırdık. Süper zekanın yapay zekadan, yani robotlarla bilgisayarlardan mı, yoksa kontrol çipleriyle telepatik internete bağlanarak süper bilgisayara dönüşen organik insan beyinlerinden mi türeyeceğini sorduk.

İlgili yazı: Bilimkurguda En Şeytani 20 Yapay Zeka

 

Süper zeka ve kuantum zeka

İnsan gibi düşünen veya kuantum bilgisayarlar gibi insan beyninden farklı düşünme imkanına sahip olsa da “insanları anlayabilen” bir süper zekanın türümüz gibi bencil olup olmayacağını özellikle sorguladık. Süper zeka kurtarıcı mı, yoksa yok edici mi olacak diye sorduktan sonra en kritik noktaya odaklandık:

İnsan vücudunu ve insan beynini bilgisayar teknolojisi ile gen mühendisliğinden yararlanarak geliştirmek mümkün mü? Zihinsel ve fiziksel olarak bizden üstün insanlar yaratmamız hayat problemlerimizi çözecek mi?

İlgili yazı: Gerçek Fütürizm >> 9 maddede teknolojik tekillik hayatımızı nasıl değiştirecek?

 

Etik teknoloji

Kurtuluşumuz aklımızı başımıza almaktan mı, yoksa insan ömrünü uzatarak ölümsüzlüğü yakalamaktan mı geçiyor? Peki neden istediğimiz kadar kusursuz olamıyoruz? Yoksa milyonlarca yıllık evrim sürecinde insan zekasının sınırlarına ulaştığımız için mi gerçekten ahlaklı olmayı başaramıyoruz?

Günümüzde olgun insan yetiştirmenin yolu sentetik biyolojiden ve insan vücudunu baştan tasarlayarak türümüzü üstün, ama yapay canlılara dönüştürmekten mi geçiyor? Peki tersine teknolojiden vazgeçersek ne olur? Sadece köklerimize, atalarımızın yaşadığı ilk çağlara geri dönerek eski bilgeliği yakalamak mümkün mü veya böyle bir bilgelik var mıydı?

Bütün bunlar kritik sorular. Çocuklarımızın ve torunlarımızın geleceği için, yeni nesillere daha iyi bir dünya bırakmak için şimdiden düşünmemiz gereken sorular.

İlgili yazı: Dinozorların Sessiz Gecesi >> Dünya’da hayat sıfırdan başlasa insanlar tekrar ortaya çıkar mıydı?

 

Hümanizm ve transhümanizm

Natasha Vita-More kendine özgü hümanist anlatımıyla bütün bunlara hem transhümanist filozof, hem sanatçı, hem sporcu hem de tasarımcı kimliğiyle cevap verdi.

Son derece alçakgönüllü ama bir o kadar da çılgın fikirlere sahip gerçek bir hanımefendiyle yaptığım söyleşinin hepimizin ufkunu geliştireceğini umuyorum. Öyleyse hemen soru-cevap kısmına geçelim.

İlgili yazı: İnsanlar bilgisayarlara aşık olabilir mi?

 

Transhümanizm nedir?

Transhümanizm bir teknoloji veya metot değil. Transhümanizm her şeyden önce bir dünya görüşü: En net haliyle insan hayatını, insan olmayı iyileştirmek ve bunu da aşkın insan geliştirme yoluyla yapmak.

Elbette insan olmayı iyileştirmek derken bugünkü halimizi kötülemiyoruz. İnsan olmak tabii ki güzel bir şey; ama daha olgun, uzun ömürlü ve sağlıklı bir insan olmak daha güzel bir şey.

İlgili yazı: Yapay zekanın şafağı

 

Bir yöntem değil, bir süreç

Transhümanizm aynı zamanda bir tekamül süreci. Bugüne kadar sadece biyolojik olarak insandık. Beynimiz, zihnimiz, vücudumuz hep doğal biyolojimize dayanıyor. Ancak, gelecekte sentetik biyoloji ve bilgisayar teknolojileriyle insan olmayı daha da geliştirebiliriz.

Sentetik biyoloji ile insan vücuduna yorulmadan daha uzun süre koşma kabiliyeti kazandırabilir, kanserojen maddelere karşı daha dayanıklı hücreler geliştirebiliriz. Beynimize enjekte edeceğimiz mikroskobik robotlar (nanitler) yoluyla veya bizzat beyin hücrelerini moleküler düzeyde programlayarak insan beynini süper bilgisayara dönüştürebiliriz. Süper zeki insanlar yaratabiliriz.

İşte buna trans-biyolojik anlamda aşkın insan, yani transhümanizm diyoruz. Amacımız yaşlılık, ölüm, unutkanlık ve bunama gibi biyolojik sınırlamalarımızı aşmak.

Transhümanizm hem bir başlangıç hem de yol. Bu yol sonunda ise insan sonrası varlığa dönüşeceğiz (post human). Dolayısıyla hedef mi önemli, yoksa hedefe ulaşmak için geçilen yolda edindiğimiz tecrübeler mi diye sorabiliriz.

İlgili yazı: İnsan beynini taklit eden Qualcomm işlemci

 

Peki ya bizi bu sınırlar insan yapıyorsa?

Buna katılmıyorum. Bu biraz da özgür irade yoktur demeye benziyor. Hani klasik bir sözdür, golf oyuncuları söyler: “Aslında o topu deliğe sokardım ama o gün ıskaladım.” Bu ne demek sizce? Elbette zamanı geriye sarsak ve topu ıskalamanıza yol açan yorgunluk, yağmur gibi koşulları aynen yaratsak deliği yine ıskalarsınız.

Ancak bu özgür iradeyi ortadan kaldırmaz; çünkü iyi bir golf oyuncusu olup olmadığımız aylarca golf oynadıktan sonra ortaya çıkar. Özgür irade mevcut şartlar altında topu deliğe yollamak için çaba göstermektir.

Transhümanizm için de aynı şey geçerli. Bizi insan yapan insani sınırlamalarımız değil. Bizi insani yapan ister sakat doğalım ister süper zeki, yaşadığımız hayatta insan olmaya çabalamamızdır. Bu durumda süper zeki ve süper güçlü insanlar tasarlamak insanı insanlıktan çıkarmaz. Önemli olan tavırdır.

İlgili yazı: Robot fizikçi atomları lazerle kontrol etti

 

Biyolojik bedene saygı duyuyor musunuz?

Elbette duyuyorum. Kim vücudunu beğenmez veya beğenmek istemez ki? Ancak insanlar yaşlanıyorlar, biyolojik olarak içten içe çürüyor ve sonunda hastalanıp ölüyoruz. Neden buna mecbur kalalım? Neden ölümsüzlüğü yakaladığımız zaman insan olarak kalmaya çalışmayalım? Neden kendimizi bu imkandan mahrum edelim?

Gerçekçi olalım. Bugün ölümsüzlükten çok uzağız. 30 yıl sonra insan beynini bilgisayara yüklemeyi başaracağımızı umuyorum. Ancak o zaman bile kendimize bilgisayar çıktısı alır gibi yeni vücutlar basamayacağız. Uzun bir süre için ölümsüzlüğü sadece sanal dünyada yakalayacağız.

İlgili yazı: Robot ressamlar geliyor ve video oyunu tasarlıyor

 

Sanal dünyada nasıl yaşayacağız?

Bedenimiz ölürken zihnimizin bilgisayarda yaşaması insan olmaya yetmez. Sanal dünyada benliğimizi, kimliğimizi kaybetmemek ve akıl sağlımızı korumak için avatarlara, sanal bedenlere ihtiyacımız olacak. Sanal dünyada avatarlar yoluyla, bilgisayar oyunu karakterleriyle yaşamaya devam etmemiz gerekecek.

Dikkat edecek olursanız aşkın insan derken, transhümanizm derken insanların bedenlerini terk etmesinden söz etmiyoruz. Tersine sanal dünyada yaşamak ancak geçici bir çözüm olabilir. Ya elektrikler kesilirse? Aşkın insanın her zaman bir bedene ihtiyacı olacak.

İlgili yazı: Robot avukat ve mali müşavir botu geliyor, yazılımlar kanun yazıyor

 

Terminator gibi makine insan mı olacağız? Biyonik insanlara mı dönüşeceğiz?

Kimsenin bunu istediğini sanmıyorum. Bugün insan kolundan ayırt edilemeyen doğal hareketler yapan Bebionic protezler var. Kazada kolunu kaybeden insanlar hareket kabiliyetini geri kazanmak için bu tür robot kolları takıyor. Ancak tercih hakları olsa robot kol yerine kendi kollarına kavuşmak isterlerdi.

Transhümanizmin amacı insan vücudunu makinelerle değiştirmek değil. Amacımız insan beynini bilgisayara veya robotlara yüklemek değil. Uzun ömürlü, üstün zekalı, üstün güçlere sahip süper sağlıklı insanlar yaratmak.

İlgili yazı: Yapay zeka video oyunu çevirisi yapar mı?

 

Ölümsüzlük mümkün mü?

Fizik yasaları bile Evren’in bir gün yok olacağını söylüyor; ama buna milyarlarca yıl var. O arada binlerce, milyonlarca yıl yaşamımıza teorik bir engel yok.

Öte yandan, gelecekbilimci Aubrey de Grey’in dediği gibi tek bir insan vücudu istesek de ölümsüz olamaz. Yaşlanmayı önlesek bile 1000 yıl içinde kazada ölme şansımız istatistiksel olarak yüzde 100’e çıkıyor.

Bu durumda ancak kendimize sürekli 18 yaşındaki bedenler klonlayıp bunların içinde yaşayabiliriz. Birçok insanın da sadece kendi bedenini tercih edeceğini düşünüyorum; çünkü bedenimiz benliğimizin bir parçası.

Bu açıdan bakarsak, transhümanizm insan ömrünü uzatmaktan çok insan hayatını genişletmek ve iyileştirmekle ilgili (Life Expansion]. Bunu internet yoluyla, insan ömrünü uzatarak, çok kitap okuyarak, organik süper beyinler yaratarak, kısacası her türlü imkanı kullanarak yapabiliriz.

İlgili yazı: Hitachi Üretimi Artırmak İçin Robot Yönetici İşe Aldı

 

Biyonik insanların geleceği ne olacak?

Cyborglar ile aşkın insanı karıştırmayalım. Bir insanın göğüs kafesine 30 metre derinde boğulmadan nefes almasını sağlayan çelik ciğerler takarsanız o kişi biyonik insan olur. Oysa transhümanizm insanın her yönüyle iyileşmesi ve gelişmesi demek.

Burada sadece insan vücuduna sahip olmadığı yeni bir kabiliyet kazandırmak veya bir insanın saatte 40 km hızla yorulmadan 30 km koşmasını sağlamaktan söz etmiyoruz. Amacımız uzun ömürlü, sağlıklı, olgun insanlar yetiştirmek için elimizdeki bütün teknolojik ve tıbbi olanaklardan yararlanmak.

Aşkın insan normal insandan daha zeki olacak, canlı bir süper bilgisayar gibi. Ancak mesele zeki olmak değil. Mesele insani değerlerini kaybetmeden süper zeki olmak.

İlgili yazı: Filozof Nick Bostrom yapay zekanın tehlikelerini anlattı

 

Peki ya insan gibi düşünebilen bilgisayarlar?

Kozan Demircan: İnsan gibi düşünebilen bilgisayarlar insanlar gibi hata yapabilirler. Bizim kadar kötü olabilirler veya bizim kadar iyi. Aynı zamanda onlara insan muamelesi yapmamız gerekir. Zeki bilgisayarları köle gibi kullanamayız. Maaş, emeklilik, sigorta isteyebilirler.

Bu durumda süper zekanın insanların halinden anlaması için bizimle iletişim halinde olması gerekiyor. Bence bunu çözmenin en iyi yolu insan beynine süper bilgisayar kabiliyeti kazandırmak. Bu süper zekanın ilk nüvesi olur.

Ardından bilgisayar zekası en zeki aşkın insanı aşsa bile en azından bunu insan olmanın anlamını bilerek yapacaktır. İşte bu süper zekanın bizi isteyerek veya yanlışlıkla yok etmesini önleyebilir. Siz ne diyorsunuz?

NVM: Transhümanizm yalnızca teknolojiyi iyiye kullanarak mümkündür

İlgili yazı: Ahtapot DNA’sı Uzaylı mı?

 

Vücut klonlama

KD: Vücut klonlamaktan söz ediyorsunuz ve sanal Matrix dünyasından. İnsanlar gelecekte nasıl yaşayacak?

NVM: Gelecekte insanlar süper bilgisayara dönüşen beyinlerini ve sanal alemdem ile telepatik interneti kullanarak aynı anda yüzlerce hayatı yaşayabilecek, binlerce işi yapabilecekler. Aynı anda hem ders verdiğinizi hem de sanal basketbol maçlarında oyun kurucu olduğunuzu düşünün.

Gelecekte cinsel kimliğin de esneklik kazanacağını düşünüyorum. İnsanlar beyinlerini bilgisayara yükleyince kadın-erkek farklı sanal bedenlerde yaşamayı tercih edebilirler. Hatta kendilerine kadın-erkek farklı vücutlar klonlayıp zihinlerini geçici olarak bu vücutlara aktarabilirler.

İlgili yazı: Kalp Nakli İçin Canlı Vatoz Robot

 

Başkalarının vücudunda tatile çıkabilir miyiz?

Onun gibi bir şey. Efsanelerimiz, masallarımız baykuşa dönüşen büyücülerden, kurtların gözüyle ormanları gözetleyen druitlerden söz ediyor. Bütün bunlar şimdilik hayal. Ancak geleceğin dünyasına şimdiden hazır olmamız gerekiyor.

İnsan cinsiyetinin esneklik kazanacağı ve eşcinsellere ayrımcılık yapmanın unutulacağı bir döneme doğru gittiğimizi söyleyebiliriz. Aynı anda birkaç bedende birden yaşamamız, aynı anda hem sanal gerçeklikte hem de gerçekte dünyada yaşamamız mümkün. Yine de tüm insanların bir çekirdek avatara ve benliğe ihtiyacı olacağını düşünüyorum.

İlgili yazı: Kuyrukluyıldız Dünya’ya Nasıl Hayat Taşıdı?

 

Transhümanizm ve Frankenstein

KD: Kitlelerle tanıştırmak dediniz de, popüler medyada tam tersi bir yaklaşım görüyoruz. Robotlar insanları yok eder mi haberleri interneti süslüyor. Transhümanizm de insanı insanlıktan çıkaran teknolojik Frankensteinlar yaratmak olarak algılanıyor. Transhümanizm nedir? İyi mi, kötü mü?

NVM: Madem Frankenstein dedik, bu eserin dünyanın ilk bilimkurgu romanı olduğunu ve 1818 yılında, daha Stephenson ilk buharlı lokomotifi ticari kullanıma sokmadan önce, 19 yaşındaki bir genç kız tarafından yazıldığını hatırlatalım.

Mary Shelley’in Frankenstein romanını modern Prometheus ve modernizm akımının ilk yapay insan denemesi olarak da niteleyebiliriz. Roman hızla korku filmine dönerek kötü sonla biter. Kısacası Frankenstein dünya edebiyatının ilk transhümanist romanı olabilir mi?

Frankenstein romanı gerçekten de makinelerden, elektrikten ve yapay yollardan insan bedeni üretme anlamında türünün ilk örneği. Bu açıdan o yıllarda büyük yankı uyandırdı. Ancak bu otomatik olarak transhümanizmin kötü olduğu anlamına gelmez. Aşkın insan yetiştirmeyi yapay insan yaratmakla karıştırmamız lazım.

İlgili yazı: Yapay Kaslı İnsana Benzer Robot

 

Etik pusula

NVM: Yine de Frankenstein doğru soruları soruyor ve bunları kısaca sıralayalım: 1) Yapay ne demek, doğal ne demek? Örneğin tüp bebek yapay mıdır? Anne karnına yerleştirmeden cam kapta büyüyen bir bebek yapay olur mu?

Bu bebeği alsak, anne sevgisi versek, iyi bir evlat olarak yetiştirsek diğer insanlardan daha aşağı mı olacak? Öte yandan bütün gıda reklamlarında yüzde 100 doğal ibaresini okuyoruz ama bunlar fabrikasyon ürünler. Yine de doğal vitaminle kapsüldeki yapay vitamin arasındaki fark nedir?

İkisi de aynı vitamin. Aynı vitamin molekülü. Bir şeyin yapay yollardan üretilmesi onun doğal olmadığı anlamına gelmiyor. Transhümanizm de öyle. İnsan ömrünü yapay yollardan, örneğin Aubrey de Grey’in dediği gibi kök hücre tedavisine dayalı genetik yollardan uzatmanın zararı ne olabilir?

İlgili yazı: DNA katlama sanatı

 

“Hem sentetik hem doğal olabilirsiniz”

Eğer bunu sağlık problemlerine yol açmadan başarırsak nüfus artışına bağlı sorunların dışında ne gibi bir zarara yol açabiliriz?

300 yıl yaşayan bir insan kötü biri, mutsuz bir birey olmak zorun da mı? Peki ya kolunu bacağını kazada kaybetmiş bir işçi protez takarsa ona yapay insan mı diyeceğiz veya desek bu kötü bir şey mi olur?

Demek istediğim şey transhümanizmin bir aşkın insan yaratma süreci olduğu; ama bu süreç aynı zamanda bir araç. Önemli olan aşkın insan yetiştirmeyi kötüye kullanmamak.

İlgili yazı: İnsan DNA’sına yeni harfler ekleniyor

 

Frankenstein uyarıyor

KD: Aşkın insan yaratmak ve tasarlamak diyorsunuz. Bu insanı fabrikasyon ürüne indirgemek anlamına gelmiyor mu? Frankenstein romanı bunu eleştirmiyor mu?

NVM: Ben aşkın insan yetiştirmeyi kast ediyorum. Bu insan belki telepatik internetle beynini Matrix filmindeki gibi sanal aleme bağlayacak: ama sonuçta bir insan gibi severek, sevilerek, yaşayarak öğrenecek ve olgunlaşacak.

İnsan olmak doğal bir süreç; makinelerle destekleseniz, gen tedavisiyle insan ömrünü uzatsanız bile bu böyle. Aşkın insan yetiştirmek için sentetik biyolojiyi ve biyonik sistemleri kullanmanın insanı insanlıktan çıkaracağını sanmıyorum. Tersine üstün zekalı, sağlıklı bir insan daha çabuk olgunlaşabilir. Önyargılardan daha çabuk kurtulabilir.

İlgili yazı: Telepatik internet

 

Ata kültürümüzde var

Ancak Frankenstein bunun ilk örneği değil. Tarihe bakarsak Yahudi kültüründe kilden yaratılmış insana benzeyen golemler var. Roma efsanelerinde öpünce canlanan kadın mermer heykeller var. Eski Yunan’da tanrılar ve yarı tanrılar üstün insanın ilk örnekleri arasında yer alıyor.

Görüyoruz ki insanoğlu tarih boyunca kendini aşmayı arzulamış ve bunun için de teknolojiden yararlanmış. Biz transhümanistler aşkın insan için bunu modern bilim ve teknolojiyle yapmaya çalışıyoruz.

İlgili yazı: Telepatik Takı Prose >> Sen aşkını düşün o kalbinden geçenleri sevgiliye mesaj atsın

 

Büyük güç ve büyük sorumluluk

KD: Örümcek Adam’ın amcasının dediği gibi, büyük güç büyük sorumluluk getirir.

NVM: Kesinlikle ve aşkın insan derken üstün insan yerine “olgun insana” odaklanmamızın sebebi bu. Zeki ve güçlü olmak yetmez. Akıllı ve olgun, üstüne bilge olmak lazım. Geleceğe yönelik düşünmeliyiz. Üstün zeka, sağlıklı ve güçlü vücutlar bunu kolaylaştırır, zorlaştırmaz.

İnsan bedenini dokunulmaz, kutsal bir varlık olarak görmekten vazgeçmeliyiz. İnsan bedenini yüz gerdirerek, estetik ameliyatla, gen tedavisiyle, aldığımız ilaçlarla sürekli değiştiriyoruz. Aşkın insan teknolojilerinde ise tıpkı bir ürün gibi tasarlayabileceğiz.

İlgili yazı: Çin’den Kuantum İnternet Uydusu

 

“İnsan bedeni tabu değil”

Ancak kritik nokta insana obje muamelesi yapmamak. Nasıl ki estetik ameliyat yaptıran bütün insanların kendine saygısı olmayan kandırılmış bir grup olduğunu söyleyemeyiz, aşkın insan yolunda beden tasarımına gidenleri de yargılayamayız. Zevkler ve renkler tartışılmaz, ama farklı zevklere sahip insanların kötü olduğunu düşünmek ayrımcılıktır.

Özetle insanlar her zaman vücutlarına dışarıdan bakmayı hayal etmiş ve onu değiştirsem acaba nasıl olur diye düşünmüştür. Transhümanizmle ilgili en temel soru Nietzsche’nin übermensh (üstinsan) söyleminden ne anladığımızdır.

Bundan süper kahraman mı anlıyoruz, yoksa süper hain mi? İnsanlara hükmedecek bir yarı tanrı mı, yoksa kamil insan mı? Transhümanizm işte bu soruyu cevaplayacak aşkın insanlar yetiştirmek için yararlandığımız bir süreç. Aşkın insan “insani” olmalı.

İlgili yazı: IBM Kuantum Bilgisayar Yaptı

 

Transhümanizm sahte bilim mi?

Akademik çevrelerde transhümanizm post modernizmin rakibi olarak görülüyor. Ne yazık ki Amerika ve Avrupa’da transhümanizmi spiritüalizimle birleştiren sahte bilim tarikatları ve kültleri ortaya çıktı. Dolayısıyla sahte bilim işin içine karıştı.

Ancak transhümanist filozofların sahte bilimle işi yok. Bizim amacımız insanların daha sağlıklı ve uzun ömürlü bir hayat sürmesi, daha zeki ve akıllı olması için teknolojinin olanaklarından yararlanmak. Her insanın hayatı farklı, olgunlaşma yolu da farklı. Aşkın insan yolunda teknolojiyi kullanmak, güzel kitap okumak gibi bir araçtır.

İlgili yazı: Kuantum internet Gizlilik ve Şifrenizi Koruyacak

 

Transhümanizm ütopya mı?

Aşkın insan yeryüzü cenneti kuracak mı diye soruyor ve bir garanti istiyorsanız size bu garantiyi veremem. Umudumuz aşkın insan akımının olgun insanlar yaratması ve bu kişilerin daha etik, daha akıllı olması.

İnsan türü Gandi gibi istisnai bireyler çıkardı. Ancak bunlar istisnai kaldığı sürece küresel ısınma ve açlık gibi hayat problemlerimizi çözemeyiz. Gönül ister ki Gandi ve Buda standart olsun, aşkın insan ise çok daha fazlası olsun.

Geleceğin dünyasının nükleer savaş sonrası bir distopya olmasından korkuyorsak geleceğin dünyasını kurmaya yönelik transhümanizm akımından şikayet etmek yerine geleceğimiz için bir şeyler yapmalıyız.

İlgili yazı: Yapay seks

 

Bunu biz sıradan ölümlü insanlar yapamaz mıyız?

Tabii ki yaparız, ama aşkın insan daha iyi ve daha hızlı yapar. Örneğin bugün internet olmasaydı biz bu söyleşiyi yapamayacaktık. İnternet birçok insana normal şartlarda okula gidip öğrenemeyecekleri bilgileri sağlıyor.

Transhümanizmi gözüne çip takan, robot kol taşıyan insanlar olarak görmemeliyiz. Ortaçağda okuma yazma bilmeyen bir tarla işçisiyle karşılaştırıldığında hepimiz aşkın insanız. Burada zihniyet değişikliği gerekiyor, olaya daha geniş açılardan bakmalıyız.

İlgili yazı: İnternet Özel Hayatı Nasıl Yok Etti? >> 50 Resimle Gizliliğin Doğumu ve Ölümü

 

KD: Biz bu konuda dürüst davranmıyoruz. Bugün kötü ve gerici eğitimle çocukların beynini yıkayan rejimler var. Kara propaganda, algı yönetimi var. Aynı zamanda iyi bir eğitimle gençlerin önünü açmak var. Yaşadıklarımız, öğrendiklerimiz ve bize öğretilenler beynimizi zaten şekillendiriyor.

NVM: Aşkın insan yetiştirmek için elektronik tahta, akıllı telefon ve tablet kullanmakla yetinmeyip insan beynini telepatik internete bağlamak için deri altı çip kullandığımız zaman mı kötü oluyor?

Tarihin sonu

KD: Amerikalı siyaset bilimci Francis Fukuyama, Soğuk Savaş sona erdikten sonra çok kutuplu dünya ortaya çıkınca Napolyon zamanında yaşayan Hegel’den esinlenerek “Tarih sona erdi” demişti. Aynı zamanda “Transhümanizm insanlık tarihinin en tehlikeli fikridir” dedi. Hegel de insanlık bütün sorunlarını çözerse bu tarihin sonu olur demişti.

NVM: Buna yanıt vermek için bir konferans sırasında yaşadıklarımı aktarmak istiyorum. 2007 yılında Dünya Ticaret Merkezi’nde çevresel sürdürülebilirlik, yani çevre tahribatının önlenmesiyle ilgili bir konuşmaya davetliydik.

Ben de insan ömrünü uzatmak ve insan bedenini teknolojiyle geliştirerek aşkın insanlar yetiştirmek bağlamında “sürdürülebilir insan” ve “sürdürülebilir insan bedeni” konusunu ele aldım. Anlattıklarım birçok kişiyi rahatsız etti, ürküttü. Birçok dinleyici de insan ömrünü uzatmak ve sağlıklı yaşlanma umudu beslemek anlamında mutlu oldu.

İlgili yazı: Ücretsiz Özgür İnternet Meshnet

 

İnsan yedekleme

NVM: “Bilgisayarlarımızı yedekliyoruz, neden hücrelerimizi ve anılarımızı yedeklemeyelim?” Bu cümleyi kurduktan sonra konferansın konuşmacılarından ünlü tasarımcı Bruce Mau ile bir araya geldim ve Fukuyama’nın “Transhümanizm insanlık tarihinin en tehlikeli fikridir” sözlerini aktardım. Kendisi de bırak öyle söylesinler, bu iyi bir şey; insanların dikkatini çeker ve kamuoyu oluşturur dedi.

KD: Doğrusu dünyada açlık, yoksulluk, diktatörlük, beyin yıkama, savaşlar, biyolojik silahlar geliştirmek gibi türlü tehlikeli fikir varken insanı özgürleştirecek aşkın insan tasarımının dünyanın en tehlikeli fikri olarak görülmesine ben de şaşıyorum.

KD: Darwinci evrim düşüncesinin karşısına tanrısal akıllı tasarımı koyduğumuz bir dünyada, insanın kendi bedenini kendi aklıyla tasarlaması neden tehlikeli fikir oluyor? Bence bu sadece insanları kontrol etmek isteyenlerin düzeni için tehlikeli olabilir.

İlgili yazı: Uber Robot Taksi Hizmeti Başlatıyor

 

Çözüm teknolojiden vazgeçmek mi?

KD: Peki geçmişe dönsek, atalarımız gibi mutlu mesut yaşasak? Teknolojiden vazgeçsek?

NVM: Ortaçağda ortalama insan ömrü 30 yıldı. 45 bin yıl önce atalarımızın Avrupa’ya gelip buzul çağında Neandertal insanlarıyla birlikte yaşadığı yıllarda ise insan ömrü ortalama 18 yıldı! Bugün de modern teknoloji ve tıp olmasa ortalama insan ömrü 18 yıl olur. Asya’nın yoksul bölgelerinde ölü doğum, sakat doğum oranı çok yüksek.

Bugün teknolojiyi kötüye kullanan insanlar var ama genel açıdan bakarsak teknoloji insanlara faydalı oldu. Tek yapmamız gereken teknolojiyi iyiye kullanmak.

Ayrıca eski insanların bizden daha demokratik, daha insancıl, daha bilgili, daha olgun olduklarını nereden çıkarıyoruz? Savaşlar, batıl inançlar vardı. Bugün demokrasiyi, hatta sosyalizm ve komüniteleri modern eğitime borçluyuz. Sorunlarımızı geriye giderek çözemeyiz.

Ancak her çağda ahlaklı, iyi yürekli, olgun insanlar yaşadı. Önemli olan bu sayıyı artırmak, aşkın insan olmak.

İlgili yazı: Işıktan Yaratılan Kara Delik Kugelblitz

 

Soylu vahşi

KD: Voltaire’in soylu vahşi kavramı naif bir görüş diyorsunuz.

Eski insanlar ile bugünkü insanlar arasında bir fark var mı sizce? Örneğin nüfusa oranlarsak bugün daha çok sayıda ahlaklı veya daha çok sayıda kötü insan yaşıyor diyebilir miyiz? Bence oranlarsak sayı aynı. Ancak eski çağlarda cehalet yaygındı, hayat koşulları çok kötüydü.

KD: Aşkın insan ile İngilizcede post human arasındaki fark nedir?

Aşkın insan, insan olmayı aşma sürecine giren; ama insanlıktan, insani olmaktan çıkmayan kişi demek. Ancak bu gelişim süreci tamamlandığında ortaya çıkan süper zeka artık insan türünden farklı bir tür olacak. İnsani olacağını umuyoruz ve insani olmasını istiyoruz.

Ancak post human, yani insan sonrası tür, bildiğimiz anlamda insan değildir. Homo sapiens sapiens hiç değildir. Post human biyolojik olmayacak. Transhuman dediğimiz aşkın insan ise duruma göre biyolojik veya teknobiyolojik olabilir.

İlgili yazı: SpaceEngine Gerçek Uzay Simülasyon Oyunu

 

“Post human’a doğru gidiyoruz”

Hepimiz aslında bu süreçten geçiyoruz. 30 yıl önce internet yoktu; ama şimdi var. Sadece bu açıdan bile salt biyolojik varlıklardan teknobiyolojik varlıklara geçmiş olabiliriz. Belki de bunu atalarımız ilk taş aletleri ürettiği zaman yaptık.

Hepimizin kişisel tekamülü de var tabii. 25 yıl önce bir performans sanatçısı, vücut geliştiricisi ve film yapımcısıydım. Sonra elimizdeki mobil teknolojilerle insan vücudunu nasıl geliştirebileceğimize dair vücut tasarımlarımı yapmaya başladım. Deri altı çiplerle insan beynini doğrudan internete bağlamak veya giyilebilir bilgisayarlar gibi.

Transhümanizmle ilgilenmeye ve aşkın insan kavramına odaklanmaya başladıktan sonra daha teorik felsefi konulara odaklandım. Transhümanist filozoflar aşkın insan için yeni teknolojiler geliştirmiyor.

Postmodernizm akımı insanların teknoloji yoluyla sömürülmesi ve köleleştirilmesine itiraz etmekte haklıydı; ama buna karşı çıkmak için teknolojiden vazgeçmemiz gerekmiyor. Fütürizm ile postmodernizm arasındaki temel fark bu. Biz teknolojinin iyiye kullanılması gerektiğine, hatta çevre kirliliği gibi sorunların zihniyet değişikliğine ek olarak ileri teknolojiyle çözülebileceğine inanıyoruz.

İlgili yazı: En Yakın Yıldızda Dünya Benzeri Gezegen

 

Tekillik

KD: Teknolojik tekillik kavramını ortaya atan gelecekbilimci Ray Kurzweil internetin demokrasiyi yaygınlaştırdığını söylüyor.

NVM: Transhümanizmle bunu ve daha fazlasını kast ediyoruz. Burada kritik eşikten söz ediyoruz. Şu anda hiçbir telekom şirketi dünyayı kurtarmaya çalışmıyor. Sadece internet erişimini satarak para kazanmaya çalışıyorlar. Ancak tüm çıkarcılığımıza rağmen internet yaygınlaşıyor, özgür düşünce yayılıyor.

Kritik eşiğe ulaştığımız zaman, yeterince insan bilgilendiği zaman insani zaaflarımızı durduracak aşkın insanların sayısı her yıl katlanarak artacak. Bugün teknoloji bütün sorunlarımızı çözemez. Ancak teknolojiyi kullanarak yaratacağımız aşkın insan bunları çözecektir.

Eleştirel düşünce transhümanizmin temelidir. Kusursuzluk atıllığı ve çürümeyi getiriyor. Aşkın insan da olgunluk yolunda sürekli ilerleyen bir kişi olacak; çünkü biz kusursuzluğu aramıyoruz, yalnızca kendimizi geliştirmek istiyoruz.

Aşkın insan beden tasarımı

¹Natasha Vita-More Advancing Technology Üniversitesi’nde ders veriyor. Plymouth Üniversitesi Medya Sanatları ve Tasarım bölümü mezunu Vita-More, Humanity+ yönetim kurulu başkanlığı yapıyor ve dünya çapında transhümanizm seminerleri veriyor.
²Transhumanism: Toward a Futurist Philosophy