Vücudunuzun Yarısı Başka Galaksiden Geliyor
Ünlü astronom Carl Sagan, 1980’deki ilk Kozmos belgeselinde hepimiz yıldız tozundan yapıldık, çünkü atomlarımızı ölen yıldızlar üretti demişti. Ancak, Yıldız Savaşları’na “uzun zaman önce, uzak, çok uzak bir galakside” diye başlayan George Lucas da haklı çıktı. Atomlarımızın yarısı başka galaksiden geliyor.
Galaksi yolcuları
Tabii ki evrende hiçbir şey ışıktan hızlı gidemez. Işık bile! Bu yüzden bugünkü teknoloji ile en yakındaki yıldıza 10 bin yıldan önce gitmemiz mümkün değil (tabii lazer yelkenleri kullanmazsak). Bu yüzden de ışık hızı tuzağına düşüyoruz; yani evrendeki uzaklıkları insan ömrü ölçeğinde ele alıyoruz.
Oysa ışık hızına yakın bir hızla giden Von Neumann sondaları galaksiyi 30 bin yılda keşfedebilir ve başka bir galaksiden gelen gaz bulutları da 2-50 milyon yıl içinde bize ulaşabilir. Bu bağlamda antik galaksilerin merkezindeki aktif kara deliklerin (kuasarlar) uzaya püskürttüğü gaz jetlerinin başka galaksileri bombaladığını unutmayalım.
Galaksimizin komşusu olan Büyük Macellan Bulutu adlı cüce galaksinin milyonlarca yıldır bize gaz ve toz bulutları ile hiper hızlı serseri yıldızlar gönderdiğine de dikkat edelim. Nasıl ki 6 milyar yıl önce patlayan bir yıldızın son rüzgarı Güneş Sistemi’ne ulaşarak gezegen oluşumunu başlattı; başka galaksilerin tozu da Samanyolu’nun kollarında milyarlarca yıldızın oluşumun tetiklemiş olabilir.
İlgili yazı: Musk Mark’a Karşı: Yapay Zeka Ne Kadar Zeki?
Başka galaksiden gelen bilgisayar simülasyonları
Northwestern Üniversitesi, Samanyolu ve diğer galaksilerin, galaksiler arası madde transferiyle nasıl kütle kazandıklarını araştırdı. Bunun için de bilgisayar simülasyonu yaptı. Özellikle de süpernova patlamalarının galaksilerin dışına ittiği gaz ve toz akışını inceledi; çünkü antik galaksilerde kuasarlar olsa da günümüzün genç ve yaşlı galaksilerinde süper aktif süper kütleli kara delikler yok.
Bu nedenle galaksilerin dışına gaz püskürtmenin en pratik yolu uzun menzilli aktif kara deliklerden binlerce kat daha sık görülen süpernova patlamaları. Northwestern Üniversitesi’nin CIERA astrofizik merkezinde doktora sonrası araştırma yapan Daniel Anglés-Alcázar konuyu şöyle açıklıyor:
“Vücudumuzdaki atomların önemli bir kısmının diğer galaksilerden geldiğine bakarsak kendimizi uzay yolcuları ve galaksiler arası göçmenler olarak görebiliriz. Açıkçası Samanyolu’ndaki gazların büyük kısmı başka galaksilerden gelen yıldız rüzgarıyla uzaya püskürtüldü ve galaksiler arası uzayı aşıp nihayet Samanyolu’na ulaştı.”
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem
Nasıl oluyor?
Temel mekanizmaları yukarıda söyledik; ama en bariz yanıtı şimdi verelim: Bütün galaksiler hayatına cüce galaksiler olarak başlıyor ve zamanla karanlık maddenin etkisine girip diğer galaksilerle çarpışıyor.
Galaksiler böyle büyüyor. Bu durumda galaksimizdeki gazların büyük kısmının eskiden çarpıştığımız galaksilerden gelmesi çok normal. Ancak günümüzde çarpışmalar nadir. Biz de Andromeda ile 4 milyar yıl sonra çarpışacağız.
Ancak, o zamana dek Samanyolu diğer galaksilerden gaz akışı ve göçebe serseri yıldızlar yoluyla madde çekmeye devam edecek. İşte bu maddenin eski örnekleri Güneş Sistemi’ni ve Dünya’yı oluşturdu.
İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt
Galaktik rüzgarlar
Anglés-Alcázar, yaptıkları simülasyonlarda bulunan yıldızların kimyasal bileşimlerini inceledi. Bunun için yıldızların teleskopla çekilen fotoğraflarına bakıp ışık tayfını analiz etti. Her galaksinin kimyasal bileşimi genelde aynı olsa da tek tek elementlerin göreli bolluğu bazında gösteriyor. Bu da Samanyolu kütlesinin önemli bir kısmının başka galaksilerden geldiğini gösterdi.
Bu da çok önemli bir tespit; çünkü tek tek süpernovalar yalnızca 3-5 yıldızlık madde üfleyebilir. Galaksimizdeki milyarlarca yıldız ise ancak başka galaksilerden rüzgarla gelen büyük miktarda maddeyle oluşabilir. Zaten galaksiler ilk oluşumdan sonra yıldız gazını tüketiyor ve istikrarlı bir hale geliyor. Yeni yıldızların oluşması için galaksilerin uzaydan gaz transferi yapması gerekiyor.
İlgili yazı: Elmas Gezegenler >> Su yerine elmas tozu içeren dünyalar
Yarımız ithal gaz
Türkiye’yi dışa bağımlı diye eleştiriyoruz; ama anlaşılan Samanyolu da yeni yıldız oluşumu için dışa bağımlı. Galaksimizi oluşturan maddenin yüzde 50’si dışarıdan geliyor, yani başka galaksilerden ithal ediliyor. Weinberg Koleji Beşeri Bilimler ve Fen Bilimler fakültesinden Faucher-Giguère, Samanyolu’nun 1 milyon ışık yılı uzaktaki bir galaksiden bile gaz çekebildiğini söylüyor:
“Kökenimiz sandığımız gibi yerel değil. Bizler kozmopolit varlıklarız. Varlığımızı da başka galaksilere borçluyuz.” Peki Samanyolu Büyük Macellan Bulutu ile ne zaman çarpışacak ve neden galaksimiz sandığımızdan hafif çıktı? Sahi Samanyolu içinde bulunduğu süper kümeyle saniyede 630 km ile nereye gidiyor? Bütün bu soruların yanıtları ve daha fazlası blogda sizleri bekliyor.
İlk galaksi ve yıldızların oluşumu
1The Cosmic Baryon Cycle and Galaxy Mass Assembly in the FIRE Simulations
