Ekim Ayında Dünya’ya Büyük Asteroit Çarpmayacak
Son günlerde Dünya’ya ölümcül bir asteroit çarpacak haberleri hızla yayıldı. Gerçekten de 12 Ekimde ev büyüklüğünde bir asteroit Dünya’nın 44 bin km yakınından geçecek ama bize çarpmayacak. Asıl önemli haberse NASA’nın 30 Temmuzda asteroit savunma sistemini test ederek bizi asteroit çarpma tehlikesinden korumaya başlamış olması. Peki yeni asteroit kalkanı nasıl çalışıyor?
Gerçek asteroit tehlikesi
Aşağıdaki tabloda görebileceğiniz gibi 12 Ekim 2017’de genişliği 27 metre olan bir asteroit Dünya’nın 44 bin km yakınından geçecek.
Ay-Dünya arasındaki uzaklık ortalama 380 bin km olduğuna ve Dünya’da hep aynı yere bakan yersabit uydular da 36 bin km yüksekten döndüğüne göre, TC4 kod adlı asteroitin bize ne kadar yaklaştığını tahmin edersiniz.
İlgili yazı: Renk Körlüğünü Düzelten Gözlük EnChroma
Yine de endişe etmeyin!
2012 yılında keşfedilen TC4 asteroitinin Dünya’ya çarpma ihtimali 14 binde 1. Öyle ki bir insanın uçak kazası geçirme olasılığı bundan kat kat fazla.
Ayrıca Dünyamız 12 bin km çapında koca bir gezegen ve bu asteroit atmosferde parçalanmadan yere ulaşacak kadar büyük olmasına karşın, bir yerleşim yerine çarpma ihtimali çok düşük: özellikle de yeryüzünün yüzde 70’inin okyanuslarla kaplı olduğunu düşündüğümüzde.
Dolayısıyla siz de gelecekte internette göktaşı çarpışması haberi okursanız ferah olabilirsiniz. Hatta Ekim ayında Dünya’ya yaklaşacak başlıca asteroitlerin (uzay kayalarının) tablosunu aşağıya kopyaladım ve sayfanın altındaki linki tıklayarak her ay hangi asteroitlerin Dünya’ya yaklaştığını görebilirsiniz. Şimdi asteroit erken uyarı sistemine geçelim:
| Cisim | Yakın yaklaşma (CA) tarihi | CA Uzaklık Nominal (LD | au) |
CA Uzaklık Minimum (LD | au) |
V göreli (km/s) |
V sonsuza (km/s) |
H (mag) |
Tahmini çap |
| (2004 RE84) | 2017-Oct-04 14:59 ± < 00:01 | 15.21 | 0.03908 | 15.21 | 0.03908 | 16.09 | 16.08 | 22.2 | 97 m – 220 m |
| (2017 RV1) | 2017-Oct-12 02:44 ± < 00:01 | 17.74 | 0.04559 | 17.74 | 0.04559 | 10.90 | 10.90 | 20.0 | 260 m – 590 m |
| (2012 TC4) | 2017-Oct-12 05:42 ± < 00:01 | 0.13 | 0.00034 | 0.13 | 0.00034 | 7.65 | 6.52 | 26.7 | 12 m – 27 m |
| (2005 TE49) | 2017-Oct-13 18:26 ± 10:07 | 8.48 | 0.02178 | 3.24 | 0.00832 | 11.18 | 11.17 | 26.7 | 12 m – 27 m |
| (2013 UM9) | 2017-Oct-15 18:59 ± 2_01:46 | 16.95 | 0.04357 | 7.11 | 0.01828 | 7.81 | 7.80 | 24.8 | 29 m – 65 m |
| (2006 TU7) | 2017-Oct-18 21:22 ± < 00:01 | 18.60 | 0.04780 | 18.60 | 0.04780 | 13.26 | 13.26 | 21.9 | 110 m – 250 m |
| 171576 (1999 VP11) | 2017-Oct-22 11:02 ± < 00:01 | 5.77 | 0.01483 | 5.77 | 0.01483 | 21.20 | 21.19 | 18.6 | 510 m – 1.1 km |
| (2003 UV11) | 2017-Oct-31 03:01 ± < 00:01 | 14.97 | 0.03847 | 14.97 | 0.03847 | 24.52 | 24.52 | 19.5 | 330 m – 750 m |
| 444584 (2006 UK) | 2017-Nov-17 21:09 ± < 00:01 | 8.66 | 0.02226 | 8.66 | 0.02226 | 14.80 | 14.79 | 20.2 | 240 m – 540 m |
İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt
NASA radarla izliyor
NASA, teknik olarak Dünya’ya Yakın Cisimleri (NEO) radarla izliyor (NEO’ları 25 Şubatta göktaşı çarpmayacak yazısında okuyabilirsiniz). Tabii bir kasabaya zarar verecek kadar küçük ve hızlı cisimleri makul süre içinde haber verip asteroitin çarpacağı yerleşimi önceden boşaltmak zor. Her durumda şimdilik bir tehlike yok.
Avrupa Uzay Ajansı’ndan (ESA) Detlef Koschny, TC4 “Dünya’ya çarpmayacak” diyor ve “söyleyecek en önemli şey de bu.” TC4 ilk kez Ekim 2012’de Dünya’ya yaklaştı ama yörüngesini hesaplamakta zorlandık. Neden derseniz:
Newton mekaniğinde bir cismin yörünge ve hızını öngörmeyi zorlaştıran üçlü cisim problemi yüzünden, astronomlar genişliği 12-30 metre arasında değişen bu şekilsiz kayanın Ekim ayında ne kadar yaklaşacağını bilmiyordu. Bunu ancak yakın zamanda hesaplayarak duyurdular.
En sonunda Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) teleskopları kesin bilgi edinmeyi başardı. Böylece Dünya’ya ölümcül asteroit çarpacak ve şehirler yerle bir olacak haberleri de hızla yayıldı. Tabii ki bunların hiçbiri gerçeği yansıtmıyor.
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem
Asteroit erken uyarı sistemi
5 Ekim 2012’de, Hawaii’deki Pan-STARRS gözlemevi tarafından keşfedilen ve o zaman bize 94 bin 800 km yaklaşan TC4 asteroiti Dünya için tehlikeli olmasa da beklenmedik bir uzay kayası gelecekte gezegenimiz için ciddi tehdit oluşturabilir.
Nitekim 15 Şubat 2013 yılında 17 metre uzunluğunda ve 10 bin ton ağırlığındaki bir asteroit Rusya’nın Çelyabinsk kasabasının üzerinde büyük bir güçle patladı. Patlama yüksek irtifada nükleer bomba patlamasına benziyordu ve şok dalgası şehirdeki camların kırılmasına yol açarak 1200 kişinin yaralanmasına neden oldu.
Elbette evrenin uzak köşelerinde çok sayıda ölümcül çarpışma meydana gelmesine rağmen evimizde oturup çayımızı rahat içtiğimize şükredebiliriz.
Ancak, bunun asıl sebebi evrenin dev kayaların tepemize kolay kolay düşemeyeceği kadar büyük bir yer olması. Yoksa hiç ıskalamazlardı. Ayrıca Suriye’de birçok kişinin de savaş yüzünden (insan kaynaklı faktörlerle) evsiz kalıp çay içemez hale geldiğini biliyoruz. Dolayısıyla önce tedbir, sonra tevekkül deyip istatistik yasalarını iyi anlamamız gerekiyor.
Meteor darbesi
Uzaydaki kayalara asteroit, atmosfere giren kayalara meteor ve yere ulaşan meteorlara da meteorit; yani göktaşı diyoruz. Çelyabinsk meteoru atmosfere saatte 64 bin 370 km hızla girdi. Sürtünme etkisiyle değil, ama atmosfere giriş (hücum açısının) alttaki hava moleküllerini aniden sıkıştırıp ısıtması neticesinde aşırı ısınarak gökyüzünde patladı.
İyi ki de havada patladı
Sonuç olarak Çelyabinsk meteorunun gücü 470 kiloton gücünde bir termonükleer bombaya eşitti ve kasabaya çarpsaydı şehri haritadan silecekti. İşte NASA bu tür sürprizleri önlemek için önce tedbir diyerek asteroit savunma sistemini kurdu ve bu yazının asıl sürprizi olarak erken uyarı savunma kalkanını TC4 asteroti üzerinde test etti.
İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi
Nasıl çalışıyor?
Dünya’ya çarpacak bir asteroiti önleminin yollarını 25 Şubatta göktaşı çarpmayacak yazısında anlattım. Bu yüzden şimdilik elimizdeki tek faydalı teknolojinin, Dünya’ya hızla yaklaşan ve küçük oldukları için son anda görülen TC4 gibi serseri asteroitlerin yörüngesini tespit eden özel radarlar kullanmak olduğunu söyleyebilirim.
Nitekim NASA Yer Yakın Cisim Araştırmaları Merkezi’nin (CNEOS) müdürü Paul Chodas, “TC4, asteroit sistemini test etmek için kusursuz hedefti; çünkü 2012 TC4’ü Dünya’ya çarpmayacağını kesin olarak bilecek kadar iyi tanıyorduk. Ancak, yörüngesini henüz tespit edememiştik” diyor.
Özetle erken uyarı sistemi Dünya’daki mevcut teleskop ve radarların koordineli çalışmasını sağlayan bir bilgisayar ağı. Asteroitleri uzaktan teleskopla ve yakından radarla takip ediyoruz. Tabii çok sayıda teleskop ve radar kullanınca küçük tehlikeleri hızla fark etmek kolaylaşıyor.
Peki uzaya yerleşmenin en kolay yolu asteroitlerin içini oyup dev uzay gemilerini ucuza mal etmek olabilir mi? Onu da asteroitten uzay gemisi olur mu ve uzay asansörü yazılarında okuyabilirsiniz. Ancak önce asteroitlerden maden çıkarmamız gerektiğini unutmayalım. Dilerseniz Scientific American kitaplığından çevirdiğim Kozmik Çarpışmalar kitabında dinozorları yok eden katil asteroit hakkında ek bilgi edinebilirsiniz. Güzel bir hafta sonu dilerim.
