Dijital Dönüşümde Yapay Zeka Devri >> Hitachi Üretimi Artırmak İçin Robot Yönetici İşe Aldı

Biz robotların iPhone üreten Foxconn gibi fabrikalar ve BMW üreten otomotiv tesislerinde işçileri aç bırakacağından endişe ederken, Hitachi robot üretim müdürü işe alarak üst düzey yöneticileri işsiz bırakmaya başladı.

Aslında henüz ortada robot yönetici yok. Bunun yerine, üretim müdürü gibi çalışarak işçilerin görev dağılımını düzenleyen ve fabrikada üretim planı yapan bir yapay zeka (AI) yazılımı var.

Yeni yapay zekanın işe alınmasıyla birlikte Hitachi depolarında stok / envanter yönetimi ile fabrika hatlarındaki üretkenlik yüzde 8 arttı. Bu da şirketlerin dijital dönüşüm hedefleri açısından bakıldığında yabana atılacak cinsten değil, büyük bir ilerleme.

 

 

Dijital dönüşüm derken?

Bugün bizi internette NSA’den daha iyi gözetleyen Facebook gibi sosyal ağlardan, dijital pazarlama ve pazarlama otomasyonundan; mobil cihazlar, akıllı takılar, akıllı evler, nesnelerin interneti ve 3B printerlardan söz ediyoruz.

Kısacası hem reklam ve tanıtım dünyası, hem üretim dünyası, hem de pazarlama ve yönetim dünyası dijitalleşiyor. Şirketlerin de gerek iş süreçleri, gerek müşteri hizmetleri ve gerekse idari organizasyonda dijital dünyaya ayak uydurması gerekiyor.

 

 

Dijital dönüşüm liderleri

Hitachi’nin “robot müdürüne” geçmeden önce konuya kısaca değinmek istiyorum. Çünkü yapay zeka yazılımların bir şirkette yönetici olması demek, yarın öbür gün robot Dijital Dönüşüm Liderlerinin ortaya çıkacak olması demek:

Geçenlerde İsmail Hocam, Uğur Hocam ve Ercüment ile Facebook’ta dijital dönüşüm konusunu konuştuk. İsmail Hocam dijital dönüşüme kapsamlı ve vizyoner bir anlayışla yaklaşmak gerektiğini söyleyen güzel bir blog yazısı yazdı. Aynı zamanda dönüşümü sağlayacak uzmanların Dijital Dönüşüm Lideri olarak adlandırılmasını önerdi.

Ben de şirketlerde dijital dönüşümün pazarlama teknolojileri (martech), dijital pazarlama ve sosyal CRM üzerinden başlaması gerektiğini, ancak Uğur Hocamızın şurada belirttiği gibi dönüşümün bununla sınırlı kalmasının yanlış olacağını söyledim.

 

 

Dijital dönüşümde yapay zeka faktörü

Çünkü dijital dönüşüm derken sadece satış-pazarlama ve hatta idari organizasyondan değil, bir bütün haliyle şirket kültürünün değişmesinden söz ediyoruz.

Aynı zamanda dijital dönüşüm liderlerinin de CEO’ların yerini almak yerine, onlara dijital koç ve vizyoner danışman olarak hizmet vermesinden bahsediyoruz. Nitekim Ercüment tam da bu noktada kendine özgü tarzıyla “Görüyor ve artırıyorum” diyerek Chief Cyber Ecosystem Officer (CCEO) kavramına değindi.

 

 

Verimli sohbetin sonunda dijital dönüşüm liderlerinin artık yapay zekayı, yani üst düzey yönetici konumunda istihdam edilecek olan akıllı yazılımları hesaba katması gerektiğini söyledim. Aksi takdirde, şirketlerin 2025 ila 2029 arasında gelecek olan teknolojik tekillik dünyasında rekabet gücünü ve satışlarını artırarak ayakta kalması zordu.

Hemen ardından şu anda okuduğunuz “Hitachi robot müdür işe aldı” haberi geldi ve daha ağzımda bakla ıslanmadan, çok uluslu şirketlerin şimdiden dijital dönüşümde yapay zeka kullanmaya başladığını gördüm. Bu bağlamda yapay zeka ile dijital dönüşüm hakkında bir yazı yazacağımı söylemiştim ve Hitachi haberini kullanarak bu fırsatı değerlendirmek istiyorum.

 

 

Robot müdürlerin gelişi

Hitachi’ye göre üretim müdürü gibi çalışan yeni yazılım ve programlar önce şirketin imalat verilerini içeren büyük bir veritabanına bakıyor. Ardından, müşteri taleplerini değerlendirerek hangi ürünlerin ne miktarda ve ne zaman üretileceğine karar veriyor. Üstelik bütün bunlara tek başına karar veriyor.

Sistemin fabrikalardaki makineleri yöneten diğer otomatik SCADA yazılımlarından farkına gelince: En büyük fark yapay zekanın hastalanan işçiler, küsen müşteriler, sürpriz müşteriler, depreme bağlı üretim aksamaları gibi anlık ve öngörülemeyen değişikliklere hemen uyum sağlaması.

Öyle ki bu sistemi bizde Kurban Bayramı tatilinin son anda kamu çalışanları için 9 güne uzatılması gibi bir değişikliğe bile uyarlayabiliriz. 😀

 

 

Tek gereken yeni kod eklemek

Robot müdür aslında kendi kendine öğrenen bir bilgisayar programı. Bu nedenle de günlük değişiklikler için sisteme basit bir kod ve parametre girmek yeterli oluyor. Oturup yazılımı baştan yazmak zorunda kalmıyorsunuz, akıllı yazılım gerisini kendi hallediyor.

Japonların kaizen kültürü

Yeni yapay zeka kodunun temelinde “kaizen” prensibi yatıyor. Kaizen bir kişinin işyerinde kendini yeni fikirler ve becerilerle sürekli geliştirerek üretkenliğini artırması demek. Akıllı yazılım da kaizen taktiği kullanıyor ve her geçen gün daha az boş zaman harcayarak daha verimli çalışmayı öğreniyor.

Ayrıca sadece büyük veri analizi yapmakla sınırlı kalmayan, aynı zamanda büyük veriyi gerçek zamanlı olarak anlamlandıran ve böylece verimli iş kararları alan bir yazılımdan söz ediyoruz. Örneğin üretim planını geçerli iş senaryosuna göre değiştiriyor ve çalışma stratejisini işçi sayısı ile konfigürasyonuna, hatta hava şartlarına göre ayarlıyor. En önemlisi de başında insan yönetici olmadan çalışıyor!

 

 

Bıll Gates yapay zekadan neden korkuyor?

Google’dan Eric Schmidt ve Ray Kurzweil işte bu nedenle robotlardan korkamamak gerektiğini ve robotların yol açtığı istihdam sorununu yine yapay zeka yazılımlarının çözeceğini söylemişti. Açıkçası robot müdürler işsiz kalan insanlara yeni iş bulmak için elimizdeki tek şans (özellikle de nüfus artışı ile insanların ömrünün uzamasına bağlı sigorta ve sağlık sorunları hızla artarken).

Ben de bu nedenle Bill Gates ve Elon Musk’ın yapay zekadan korkmakta haklı olduklarını, ancak onların asıl korkusunun işsizlik değil, kendi şirketlerinin yönetimini bilgisayarlara kaptırmak olduğunu anlatan bir yazı yazmıştım. Şimdi de dijital dönüşüme yatırım yaparak ayakta kalmak isteyen şirketlerin işe alacağı Dijital Dönüşüm Liderlerinin robot müdürleri hesaba katması gerektiğini söylüyorum.