Uzaya Giden Tesla Starman Dünya’ya Çarpabilir
Astrofizikçiler Falcon Heavy ile uzaya fırlatılan Starman adlı Tesla elektrikli otomobilin önümüzdeki yıllarda Dünya’ya çarpabileceğini söyledi. Asteroit Kuşağı’na giderken David Bowie’nin Space Oddity şarkısını çalan Tesla Roadster spor otomobilin Dünya’ya çarpma olasılığı yüzde 11.
Starman Mars’a gidiyor
Aslında tam olarak değil; çünkü uzaya ilk kez roket fırlatmak ve roketin test yükü olarak da Tesla Roadster elektrikli spor otomobil kullanmak zor bir şey. Zor derken, kullanımdaki en güçlü roket olan Falcon Heavy tabii ki SpaceX şirketinin uzaya gönderdiği ilk roket değil.
Ancak 6 Şubattaki deneme, aslında birbirine bağlanmış 3 adet Falcon 9 roketinden oluşan Falcon Heavy’nin ilk uçuşuydu. Öyle ki bu toplama roketin yerde patlamadan göğe yükselmesi bile büyük başarı oldu; ama Falcon Heavy uzaya gönderdiği Starman ile bundan fazlasını yaptı.
Normalde roketlerde test yükü olarak beton bloklar kullanılır; ama Falcon Heavy, bunun yerine Tesla üretimi ilk elektrikli spor otomobil olan Starman’i uzaya fırlattı. Bununla da yetinmeyerek adını David Bowie’nin ünlü şarkısından alan Starman’i Güneş çevresinde geniş bir yörüngeye soktu.
Burada işler biraz ters gitti
Falcon Heavy 6 Şubat 2018’de başarıyla fırlatıldı yazısında anlatılan sebeplerden dolayı, roketin ikinci kademesi motorunu biraz uzun ateşledi ve hızını alamayan Starman de Mars ötesindeki Asteroit Kuşağı’na yöneldi. İşte bunun yazımızla çok ilgisi var; çünkü Starman’ın önümüzdeki yıllarda yüzde 11 olasılıkla Dünya’ya çarpma olasılığı bu hatadan kaynaklanıyor.
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem
Az başa saralım
Normalde Starman Güneş çevresinde geniş bir yörüngeye oturacak ve her 1 milyar yılda Mars’a yaklaşacaktı. Elon Musk, Starman’in Mars’a inmesi veya çarpmasını asla istemedi. Sonuçta kimse Mars’a yanlışlıkla mikrop bulaştırıp kızıl gezegeni kirletmek istemiyor.
Yoksa yarın öbür gün Mars’ta hayat bulursak bunun Dünya’dan gelip zamanla mutasyon geçiren bakteriler olup olmadığını bilemeyiz. Buna karşın, roketin 2. kademesi Güneş yörüngesini ıskalayınca Starman de Asteroit Kuşağı’nın içinden geçen daha uzak bir yörüngeye yöneldi.
İlgili yazı: Ehang Uçan Taksi Yolcu Taşımaya Başladı
Buna yörünge mekaniği diyoruz
Asteroit Kuşağı’nda milyarlarca uzay kayası bulunuyor. Bunların hiçbiri Star Wars Bölüm V’teki kadar birbirine yakın olmasa da uzak gökcisimlerini yerçekimi ile etkileyip yolunu değiştirebiliyor. Starman de gök katalog numarası 2018-017A olan bir yapay gökcismi olarak yerçekiminden etkileniyor.
Nitekim Toronto Üniversitesi’nden astrofizikçi Hanno Rein ve ekibi, yaptığı hesaplamalarda asteroitlerin Starman yörüngesinde kararsızlığa yol açtığını buldu: Starman’in yörüngesi uzun vadede Dünya’ya yaklaşıyor ki bu karşılaşmaların ilki 2091’de olacak. Dünya ile yüzde 11 çarpışma olasılığı da buradan çıkıyor.
İlgili yazı: Gerçek Adem: ilk insan ne zaman yaşadı?
Starman’i yoldan çıkaran faktörler
1) Starman özel bir iskele ile Falcon Heavy roketinin ikinci kademesine bağlı ve bu yüzden asteroitlerin yerçekimine karşı oldukça hassas. Aslında arabayla birlikte üç parçalı olan bu ağır sistemin harekete dirençli olması gerekiyor. Ancak, roketin ikinci kademesi ve bağlantı iskelesi Starman’in ağırlık merkezini bozarak onu yalpalamaya meyilli hale getiriyor.
2) Starman 30 milyon yılda yüzlerce kez Mars, Dünya ve Venüs yörüngesine yaklaşarak güçlü yerçekiminden etkilenecek. 3) Aracın Güneş’e bakan yüzü ile karanlık yüzü arasındaki ısı farkının yol açtığı mekanik genleşme ve büzülme etkisi de 1 milyon yıl içinde Starman’in rotasını etkileyecek. Süre geçtikçe bu etki daha belirgin olacak.
4) Yörüngedeki diğer kararsızlık kaynağı ise Starman’in açısal hızındaki değişiklikler: Gök mekaniğindeki üçlü cisim problemi gereği; Starman’in Güneş, Dünya ve Asteroit Kuşağı’na göre açısal hızı belirli periyotlarla değişiyor (açısal hız, örneğin Güneş çevresinde dönerken Güneş’e göre dönme hızıdır. Güneş, gezegenler ve asteroitler için bu hız periyodik olarak değişir).
Erik Dennihy bunu aracın yansıttığı güneş ışığına bakarak hesapladı: Starman’ın açısal hızı 4,7589 +/-0,0060 dakikalık periyotlarla değişiyor. Tesla Roadster yörüngesinde 3 milyon yılda görülecek olan değişiklikler de göreli açısal hızın gezegen ve asteroitlerin yerçekiminden etkilenmesiyle ortaya çıkıyor.
İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt
Ne zaman çarpacak?
Starman önümüzdeki 3 milyon yılda Dünya’ya yüzde 11 olasılıkla çarpacak. Bunu daha iyi anlamak için üçlü cisim problemine geri dönelim ve determinist kaos ilkesi gereği, bir yörüngenin 3 milyon yılda nasıl değişeceğini kesin olarak bilemeyeceğimizi belirtelim.
Nitekim Starman yörüngesindeki değişiklikleri 300 yıla kadar oldukça kesin bir şekilde öngörüyoruz; ama daha ilerisini sadece istatistiksel olarak hesaplayabiliyoruz. Örneğin Rein ve ekibinin yaptığı 240 bilgisayar simülasyonunda, Starman’in önümüzdeki 30 milyon yılda yüzde 50 olasılıkla Dünya’ya çarpacağı görülüyor.
Daha net bir ifadeyle: Starman’in önümüzdeki 1 milyon yılda Dünya’ya çarpma olasılığı yüzde 6 ve Venüs’ü sıyırıp geçme ihtimali de yüzde 2,5. 3 milyon yıl içinde gezegenimize çarpma olasılığı ise yüzde 11. Buna ek olarak Starman 240 bilgisayar simülasyonu içinde sadece birinde Güneş’e çarptı ve bu olasılık da 3 milyon yılda gerçekleşti. Peki bu felaket telalığı mı?
Hayır, büyük başarı
Falcon Heavy’nin ana amacı yerde patlamadan uçmak ve ikinci amacı da Starman’i Güneş çevresinde uzak bir yörüngeye oturtarak Mars’a çarpmasını engellemekti. İki görevi de başarıyla gerçekleştirdi. Özellikle de Starman’in gelecekte Mars’a çarpıp mikrop bulaştırmayacak olması en büyük başarımız.
İlgili yazı: Falcon Heavy Başarıyla Fırlatıldı
Peki ya Dünya’ya çarparsa?
O zaman da kaderi Cassini uzay sondası gibi olacak. 2004-2017 arasında Satürn yörüngesinde dönen Cassini, ömrünü tamamladığı zaman Satürn’e çarptı ve parçalanarak buharlaştı. NASA bunu bilerek yaptı ve Cassini’yi yok ederek Satürn uydularına yanlışlıkla mikrop bulaştırmasını önledi.
Aynı şey Tesla Roadster elektrikli spor otomobil Starman’in başına gelecek: 3 milyon yıl sonra Dünya atmosferine girerse yanıp buharlaşacak; ama içerdiği az miktarda kimyasalın gezegenimize hiçbir zararı olmayacak. Dünya’nın çocuğu evine geri dönmüş olacak.
Siz de Starman’i uzaya fırlatan Falcon Heavy hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız güncellenen SpaceX haberini okuyabilir ve Mars’ta bulunan dev su kaynaklarına buradan erişebilirsiniz. Yeni yazıda görüşmek üzere iyi dinlenceler.
