Samanyolu ve Büyük Macellan Çarpışacak mı?

Hızı saniyede 500 km’yi aşan hiper hızlı yıldızlar Samanyolu’nun içinden mermi geçip gidiyor. Üstelik bu serseri yıldızlar komşumuz olan cüce galaksi Büyük Macellan Bulutu’ndan (LMC) kopup geliyor. Yoksa Samanyolu Büyük Macellan Bulutu ile çarpışacak mı? Çarpışan galaksileri birlikte görelim.

İthal yıldızlar ve çarpışan galaksiler

1999 yılında Sarmal Yayınları için Scientific American kitaplığından çevirdiğim Kozmik Çarpışmalar kitabında, Dünya’ya çarparak dinozorları yok eden göktaşının öyküsünü aktarmıştım. Ancak, astronomlar aradan geçen zamanda çıtayı yükselttiler ve şimdi çarpışan galaksilerden söz ediyorlar.

Nitekim 3 yıl önce paylaştığım hiper hızlı yıldızlar yazısında, galaksimiz Samanyolu’ndaki bazı yıldızların hızının saniyede 1200 km’ye ulaştığını anlattım.

Bunlar süpernova patlamasının ardından hızla uzayın derinliklerine fırlayan nötron yıldızı kalıntılarıydı ve o kadar hızlı gidiyorlardı ki Samanyolu’nun yerçekiminden kurtularak galaksiler arasındaki büyük boşlukta kaybolmaları an meselesiydi.

Yıldız yağmuru

Elbette bizden uzaya yıldız kaçıyorsa uzaydaki komşu galaksilerden gelen yıldızlar da Samanyolu’na giriyor olabilir. Hatta bu öncü yıldızlar, Samanyolu’nun pek yakında komşu galaksilerle çarpışacağını gösteriyor olabilir.

İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt

 

Peki ne zaman?

Cambridge Üniversitesi astronomları, 2 Temmuzda İngiltere’de düzenlenen 25. Kraliyet Astronomi Derneği Ulusal Astronomi Toplantısı’nda yeni teoriyi açıkladılar¹ ve Samanyolu’ndaki en hızlı bazı yıldızların Büyük Macellan Bulutu’ndan geldiğini söylediler.

Büyük Macellan Bulutu (LMC) bize yaklaşık 163 bin ışık yılı uzakta olan en yakın üçüncü galaksi ve aslında bir cüce gökada. Üstelik Samanyolu’nu hızla etkisi altına yıldız yağmuruna bakılırsa kısa sürede galaksimizle çarpışacak. Ancak, bunu göktaşı çarpışması gibi düşünerek kaygılanmayın:

Bilim insanları LMC’nin bizimle çarpışacağından emin değiller ve çarpışacaksa bunun en erken 150-200 milyon yıl sonra gerçekleşeceğini düşünüyorlar.

İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem

 

Büyük Macellan önem kazanıyor

Son veriler Büyük Macellan Bulutu ile çarpışma olasılığının arttığını gösteriyor: Eskiden Büyük Macellan Bulutu ve Küçük Macellan Bulutu adlı cüce galaksilerin Samanyolu çevresinde dönen uydu galaksiler olduğunu sanıyorduk.

Ancak, son ölçümler bunların uzayda çok hızlı yol aldığını gösterdi. Öyle ki uydumuz olmaları imkansızdı. Ayrıca Macellan Bulutu’nun eskiden tek bir galaksi olduğunu; ama Samanyolu’nun güçlü yerçekiminin bu cüce galaksiyi daha küçük iki parçaya ayırdığını anladık.

Büyük Macellan ve kardeşi böyle oluştu

Üstelik astronomlar Samanyolu’nun LMC’den dev bir gaz bulutu çaldığını gösterdi.² Sonuçta Samanyolu LMC’den gaz çalıyor ve gaz bulutuyla birlikte hiper hızlı yıldızlar da LMC’den kopup Samanyolu’na giriyorsa iki galaksinin gelecekte çarpışma olasılığı yükseliyordu.³

Galaksideki en hızlı yıldızları nasıl izliyoruz?

İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi

 

Peki Büyük Macellan farkı ne?

Galaksiler asteroit dediğimiz uzay kayaları gibi tek parçadan oluşan gökcisimleri değiller. Bunlar milyarlarca yıldız ve gezegen içeren dev yıldız adalar; ama bu gerçeği 1930’lardan sonra öğrendik ve Büyük Macellan Bulutu’nun adı da buradan geliyor.

Eskiden teleskoplarımız uzak galaksileri net görecek kadar keskin gözlü değildi. Örneğin Büyük Macellan küçük bir gaz bulutu gibi görünüyordu. Sonradan LMC’nin 10 milyar Güneş kütlesine sahip bir cüce galaksi olduğunu öğrendik.

İlgili yazı: Mobil İnternette Video İzleme Rehberi

 

Büyük Macellan ne kadar tehlikeli?

Büyük Macellan Bulutu ile Samanyolu’nun çarpışması çok uzun sürecek. Bu bağlamda iki galaksideki yıldızlar birbirine yüzlerce milyon yıl boyunca yaklaşacaklar ve ardından iç içe geçecekler.

Ancak korkmaya gerek yok; Uzay çok büyük olduğu için bu yıldızların Güneş’le çarpışma, kara deliğe düşme veya Güneş Sistemi’ne girerek Dünyamızı yörüngeden çıkarma olasılığı çok düşük; içiniz rahat olsun.

İlgili yazı: Güneş Enerjisi 30 Yılda 19 Trilyon $ Kazandıracak

 

Nasıl kopup geliyorlar?

Aslında süpernova halinde patlayan bir yıldızın nötron yıldızına dönüşerek saniyede 500 km hızla uzaya savrulması ve Büyük Macellan Bulutu’ndan kopup galaksimize gelmesi çok zor; daha doğrusu bir yıldızın bu kadar yüksek hıza ulaşması zor.

Öte yandan, büyük kütleli iki yıldızdan oluşan bir sistemde yıldızlardan biri patlarsa ortaya çıkan nötron yıldızı, komşu yıldızın etrafında dönüyor olmaktan kaynaklanan sapan etkisiyle hızla uzaya savrulabilir. Nitekim Jüpiter’e giden uzay sondalarının hızını artırmak için benzer bir şey yapıyor ve önce Dünya ile Venüs çevresinde dönerek hız kazanmasını sağlıyoruz.

Hiper hızlı yıldızların diğer kaynağı ise süper kütleli kara delikler. Bunların yerçekimi yıldızlardan milyonlarca kat güçlü ve uzaya savrulan nötron yıldızlarını galaksimize doğru saniyede 500 km hızla fırlatıyor olabilirler.

Sonuçta Büyük Macellan bulutu saniyede 300 km hızla gittiği için uzaya saniyede 200 km hızla fırlayan bir nötron yıldızı veya ana sıralama yıldızının galaksimize ulaşması mümkün görünüyor.

İlgili yazı: İnsanları Küçültmek Mümkün mü ve Küçültürsek Ne Olur?

 

Nereden biliyoruz?

Uzayda gördüğümüz hiper hızlı yıldızların Büyük Macellan’a ait olduğunu nereden anlıyoruz? Bunun için yıldız ışığını inceleyerek kimyasal bileşimine bakıyoruz. Samanyolu’ndaki yıldızların kimyasal bileşimi LMC’den farklı olduğu için bu ayrımı yapabiliyoruz.

Ayrıca bu yıldızların LMC’den üstümüze doğru geldiğini de biliyoruz. Dolayısıyla bunları Samanyolu merkezindeki süper kütleli kara deliğin çevresinde dönen yerli yıldızlardan ayırt etmek mümkün oluyor.

Peki Büyük Macellan Bulutu bize çarpmasa bile Samanyolu’nun gelecekte dev galaksi Andromeda ile çarpışacağını biliyor musunuz? Nasıl olacak derseniz onu da Samanyolu Kütlesini Tartınca Hafif Çıktı yazısında okuyabilirsiniz.

Hiper hızlı yıldızlar

¹Hypervelocity runaways from the LMC
²Magellanic Clouds Facts
³Milky Way Already Colliding with Magellanic Clouds