SpaceX Şirketinden Tarihi Başarı >> 6 resimde Falcon 9 roketi denizdeki piste nasıl indi
Elon Musk’ın SpaceX şirketi dün tarih yazdı ve uzay istasyonu için fırlatılan Falcon 9 roketinin ilk kademesi okyanustaki robot mavnaya dikey iniş yaptı. İlk kez bir roket okyanustaki yüzer platforma dikey iniş yapıyor. Peki uzay turizmi ve uzayda yaşamak için bu neden önemli? 6 resimde görelim.
SpaceX şirketinin geliştirdiği Falcon 9 roketi, son olarak 21 Aralık Pazartesi günü Florida’daki Cape Canaveral üssüne başarılı bir dikey iniş yaptı. Sadece karaya inişle sınırlı olan bu başarıyla birlikte “tekrar kullanılabilen roketler” çağı da başlamış oldu.
İlgili yazı: NASA’dan uzay turizmi için şişme uzay kapsülü ve balon gibi şişen uzay gemisi
1. Bu kez denize indi
Türkiye saati ile 8 Nisan Cuma akşamı saat 11.52’de gerçekleşen inişin ardından açıklama yapan Elon Musk, yere dikey iniş yapmanın çok zor olduğunu belirtmek için şinketinin eski başarısızlıklarını şaka yollu anımsatmaktan çekinmedi:
“Bu kez farklı bir şey yaptık ve roketimiz mavnada delik açmak veya yüzer pistin üstüne devrilmek yerine dikey iniş gerçekleştirdi.” Elon Musk konuyla ilgili tweetinde, roketlerin denize inmesinin, uzay uçuşlarının maliyetlerini düşürmek açısından neden önemli olduğunu da açıkladı:
“Okyanusa inmenin nedeni ekonomik değil, teknik. Yörüngeye girmek çok yüksek yatay hız gerektiriyor. Uzaya çıkmak içinse yatay hıza gerek yok.”
10:33 PM – 8 Nisan 2016
İlgili yazı: Roketten balona uzayda tatil yapmanın en ilginç 10 yolu
2. Türkçe söyleyelim
Elon Musk diyor ki uzaya bir iletişim uydusu fırlatırsanız veya uzay istasyonuna kargo kapsülü gönderirseniz roketler dünya yörüngesine girmek zorunda. Bunun için de dünyadan bir eğri çizerek yükselmek ve bu sırada yatay olarak yüksek hızlara erişmek zorundalar.
Aynı sebeple Dünya’da dönerken de eğri çizerek alçalmak zorundalar. Kısacası yere inmeden önce Dünya’nın üzerinde çok hızlı uçacaklar. Bu kadar hızlı giden bir roketi yavaşlatıp her zaman istediğimiz yere indirmek imkansız; çünkü roketi her zaman istediğimiz yerde durduramayız.
İlgili yazı: Roket Adam Olmanın 4 Çılgın Yolu >> Sırt roketi JETPACK ile tanışın
3. Denize inmenin dayanılmaz çekiciliği
Öte yandan, Dünya’nın yüzde 70’i sularla kaplı. Biz de roketin hızı kesilene kadar bekleyebilir ve tam karaların üzerinde durdurmak yerine, iniş yapacak kadar yavaşlamış olan roketi denizde önceden belirlediğimiz yere indirebiliriz.
Böylece büyük roketler kullanmamıza ve roketi yavaşlatmak için çok fazla yakıt yakmamıza gerek kalmaz. Aksi halde roket yere inemeyecek kadar ağır olur. Ayrıca denizdeki robot mavnaların, yani yüzer iniş pistlerinin bir avantajı daha var.
Roketi yavaşlatmak zor olursa mavnayı denizde başka yere taşıyıp her zaman roketin en güvenli şekilde ineceği yerde olmasını sağlayabiliriz. Böylece uzay uçuşları ucuzlar. Uzaya turist yollamak ve Ay ile Mars’a astronot göndermek kolay olur. Böylece gerçek uzay çağı başlar.
İlgili yazı: Orion kapsülüyle Mars çağı başladı
4. Elon Musk anlatıyor
Sonuçta uzay uçuşları her zaman aynı ülkeden veya aynı pistten yapılmayacak. Bu yüzden, “uçuşların yarısında denize inmemiz gerekiyor. Ayrıca Dünya yörüngesinden uzaklaşan tüm roketlerin denize inmesi gerekecek.”
Musk burada üç şey kast ediyor: Asteroit madenciliği, Ay ve Mars yolculuğu için fırlatılan roketler ağır yük taşıdıkları için yüksek yörüngeye çıkmak zorunda. Geri dönerken de çok hızlı gelecekler. Bu yüzden suya inmeleri daha mantıklı. ‘Yeryüzü’nde sudan bol ne var?
İlgili yazı: Uzaya Merdiven Dayadık >> 2035’te yörüngeye roketlerle değil asansörle çıkacağız
5. Her yere inemezsiniz
Mars’ı düşünün. Bilim insanlarının Mars’ta merak ettikleri vadiler ve kraterler var. Ancak bunlara istedikleri gibi sonda indiremezler. İçlerinden az yakıtla kolay iniş yapılan yerleri seçmeleri lazım.
Bu da sondaların Mars’a giderken ne kadar hızlı gittiğine ve kızıl gezegene ne açıyla yaklaştığına, kısacası uzay gemisinin rotasına bağlı. Aynı şey Ay için de geçerli. Artık buna kolaylık derseniz elimizde bir tek avantaj var: Ay ve Mars’ta su yok. Dolayısıyla deliye her yer kara! 😀
İlgili yazı: Mars’a Gidenler Nasıl Yaşayacak? >> Astronot James Reılly anlatıyor
6. SpaceX rakibi Amazon
Amazon kurucusu Jeff Bezos uzaya fırlatıldıktan sonra Dünya’ya geri dönüp dikey iniş yapan roketler konusunda SpaceX’e rakip oldu. Bezos kendi Blue Origin roketini yörüngeye çıkmadığı basit deneme uçuşlarında karaya indirmeyi başardı (Musk ve Bezos’un planı başka: Sansürü aşmak için uzaydan internet getirmek).
Bezos, denize inmek zamandan ve paradan tasarruf etmektir diyor. Elon Musk da aynı fikirde ve “Yeniden kullanılabilirlik önemli” diye ekliyor. “Bu işte verimliliği artırmak birkaç yılımızı alacak. Sadece yere roket indirmek sıkıcı bir rutin olduğu zaman kendimizi başarılı olmuş sayacağız.”
Peki, uzay turisti olarak Dünya yörüngesine yeni araba fiyatına ne zaman çıkacağınızı merak ediyor musunuz? İnsanlığın Ay’a ve Mars’a ne zaman yerleşeceğini öğrenmek istiyorsanız sizi uzay yarışları yazımıza alalım.
