Sosyal Medyanın Renkleri – 1 >> Dijital pazarlama ve web tasarımında renk psikolojisi
Sosyal medyada resimli paylaşımlar daha fazla okunuyor. Resimlerde en çok dikkat çeken unsur ise renkler. Dijital pazarlama ve web tasarımında hedef kitlenin ilgisini uyandırmak için doğru renkleri seçmek gerekiyor.
Renkler insanların hem duygularını hem de hormonlarını etkiliyor: İnsan gözü renkleri algıladığında beynimizdeki hipotalamus bölgesiyle iletişime geçiyor. Hipotalamus da içsalgı sisteminin bir parçası olan hipofiz bezine sinyal gönderiyor.
Bu da tiroit bezini etkileyerek ruh halimizi değiştiriyor. Kısacası renkler insanı neşeli veya depresif yapabiliyor.
Sosyal medyada doğru renkleri kullanan kazanıyor
QuickSprout’un yaptığı araştırmaya göre, insanların yüzde 90’ı ürün seçerken önce renklere bakıyor. Müşteri hangi ürünü satın alacağına 90 saniyede karar veriyor1 ve bir tüketici en az 50 saniyeyi renkleri incelemeye ayırıyor.
Web sayfalarında kullanılan grafikler, başlıklar, çerçeveler, düğmeler ve açılır menülerin rengini doğru seçmek gerek (arka plan da çok önemli). Örneğin oyuncak satıyorsanız, siyah ve gri gibi iç karartıcı renkler kullanmak istemezsiniz ama bu işin temelleri.
Nitekim L’oreal, açılış sayfasında kendini kozmetik sektörünün canlı renkleriyle sınırlamamış ve siyah-beyaz tasarımı saydam mor şeritle tamamlamış. Elbette ilk soru şu: Ürün, hizmet veya markamızın web sayfası için doğru renkleri nasıl seçeceğiz?
Satışları artıran renkler
Kadınlar genellikle mavi, mor ve yeşili seviyor. Gri, turuncu ve kahverengiyi ise pek tercih etmiyor. Kadınların yüzde 35’i en sevdiği rengin mavi olduğunu söylüyor. Bunu yüzde 23 ile mor ve yüzde 14 ile yeşil takip ediyor.
Ayrıca kadınların yüzde 33’ü turuncu rengi sevmediğini belirtiyor. Bunun ardından yine yüzde 33 ile kahverengi ve yüzde 17 ile gri geliyor. Kadınlar toprak renkleri yerine canlı renklere odaklanıyor. Bunu kozmetik sitelerinde görebilirsiniz.
Burada bir yanlış anlamayı da gidermek lazım: Kadınların en sevdiği renk pembe değil. Aslında bayanların sadece küçük bir yüzdesi pembeyi seviyor. Pembenin renk psikolojisinde kadınsı olarak algılanması, konfeksiyon sitelerinde baştan aşağı pembe kullanacağımız anlamına gelmiyor.
Ancak L’oreal’ın sitesine geri dönecek olursak, siyah ve kahverengi giyinen kadınları da göz ardı etmemek lazım. Hiç öteye gitmeyin, yıllardır toprak rengi çalışan Yargıcı mağazalarını düşünün. Öyleyse sosyal medyada doğru rengi seçmek için ilk ipucu şu:
Önce markanızın imajını belirleyin, kadınlarla erkeklerin en çok hangi renkleri sevdiğine bakın ve ardından siteniz için en uygun renkleri seçin. Böylece satışlarınızı artırabilirsiniz. Bu mantık ürün blogları için de geçerli.
Peki erkekler hangi renkleri seviyor?
Mavi, yeşil, siyah. Erkekler mor, turuncu ile kahverengiyi fazla sevmiyor ve bu noktada ilginç bir durumla karşılaşıyoruz. Erkeklerin sitelerde kahverengi gibi geleneksel renkleri tercih etmemesi ilginç. Öyleyse renkler insan psikolojisinde daha derin bir rol oynuyor. Sıralayalım.
Mavi güven aşılıyor. Mavi renk güven, huzur, düzen ve sadakati temsil ediyor. Şöyle düşünün, dünyanın en büyük sosyal ağı olan Facebook mavi renk kullanıyor. Bu bir rastlantı mı? CapitalOne.com gibi büyük internet bankaları da maviyi tercih ediyor.
Öte yandan Yemeksepeti gibi sipariş sitelerinde mavi kullanmak pek akılcı değil. Evrim biyologlarına göre insanlar mavi rengi zehirle eşleştiriyor. Ancak maviyi başka renklerle kombine edebilirsiniz. Domino’s Pizza’da olduğu gibi kırmızı ve beyazla.
Sarı renk dikkat işareti
McDonalds’ta yerleri sildikten sonra kayıp düşmeyin diye bir uyarı tabelası koyarlar. Bu tabela sarı renklidir. Yeraltı otoparklarının refüjleri sarıdır. Hatta Amerika’daki otoyollarda beyaz değil, sarı çizgi kullanılır. Bu da keyfi bir seçim değil. İnsanlar sarıyı uyarı rengi olarak algılıyor.
Sosyal medya pazarlamasında ise sarı mutluluğun rengi: açık havada sarı güneşin bizi canlandırması, bize neşe vermesi gibi. Sarı renk insanların fiziksel olarak daha aktif olmasını da sağlıyor. Bu açıdan gergin ve stresli bir insan için sarının fazlasıyla uyarıcı olduğuna dikkat etmek lazım.
Kıssadan hisse: Sitenizde sarı kullanabilirsiniz ama badana gibi her yana sıvamayın lütfen. Zevksiz bir tasarım yüzünden ziyaretçi kaybetmek istemezsiniz. Bunun yerine düğmelere odaklanın. Çok renkli sitelerin tüketici tarafından fazla ciddiye alınmadığını da akılda bulundurun. Canlı ve pastel renkleri bir arada kullanmak en iyi seçim.
En çevreci renk yeşil
Yeşil teknoloji, çevre dostu ürün ve hizmetler, doğada kısa ve tazeleyici bir gezi… Yeşil renk, mutfak ürünlerinden balkona çıkan şezlonglara kadar hemen her alanda doğayı çağrıştırıyor. Ayrıca yeşil rengin yaratıcılığı artırdığı da tespit edilmiş bulunuyor.2
Bir de ters imaj yaratmak diye bir kavram var tabii ve yeri gelmişken bunu yeşil renkle örnekleyelim. Benzin aldığınız BP’yi biliyorsunuz. BP kendini yeşil, çevre dostu bir akaryakıt şirketi olarak tanıtıyor. Öyle olabilir. Ancak internette petrol kuyusu kelimelerini ararsanız, el değmemiş ormanlar yerine çevre kirliliği göreceksiniz. Ters imaj yaratmak derken kast ettiğimiz bu.
Organik meyve ve kuruyemiş satıyorsanız veya diyet ürünleri ile piknik ürünleri pazarlıyorsanız yeşille birlikte kahverengiyi tercih edebilirsiniz. Yeşil çimenlerin, mavi deniz ve gökyüzünün, kahverengi ise ağaçlarla ahşabın rengidir.
Bu noktada izolasyon etkisini de dikkate almak lazım. Buna von Restorff etkisi de diyoruz. Odanızın duvarları beyazsa kırmızı renkli masa dikkat çekecektir. Çevreye aykırı renkler hemen göze batıyor.3
Siz de satışlarınızı artırmak için “harekete çağrı düğmelerinde” parlak renkler kullanabilirsiniz. Kahverengi tonlu bir sitede koyu sarı menüler veya beyaz sayfalarda kırmızı düğmeler dikkat çekebilir.
Turuncu ile insanları harekete geçirin
Turuncu renk insanlarda hemen bir şeyler yapmalıyım dürtüsü uyandırıyor. Aynı zamanda fiziksel aktivite, spor ve rekabeti teşvik ederek özgüveni pekiştiriyor. Turuncu 90’lı yıllarda Nike’ın marka rengiydi. Amazon.com sitesi de giriş yapma, satın alma ve alışveriş sepeti düğmelerinde turuncuyu tercih ediyor. Amazon’un logosunda da turuncu var.4
Turuncu her ne kadar konfeksiyon ve kozmetikte popüler bir renk olmasa da web sitesi tasarımında bazı avantajlar sağlıyor: Öncelikle sarı gibi aşırı dikkat çeken veya kırmızı gibi göze batan bir renk değil. Evet turuncu düğmeler tüketicinin dikkatini çekiyor, ama bunu insanın gözüne sokmadan yapıyor.
Ancak önemli bir detay var: Turuncu renk genellikle ucuz ürün algısı yaratıyor. Bu nedenle online mağazada turuncu kullanacaksanız, tam olarak hangi menüde tercih edeceğinizi iyi düşünmeniz gerek.5
Siyah lüksün rengi
Siyah renk 16. yüzyıldan bu yana özellikle beyazla kombine edildiğinde lüksün, saygınlığın, ağırbaşlılığın ve asaletin rengi olmuştur. Bunu size baloda giydiğiniz frak veya gece elbisesi de söyleyebilir. Dijital pazarlama ve online satışta ise durum biraz daha farklı.
Siyah rengi kalıcı şıklık ve süreğen iktidar algısı yaratmak için kullanabilirsiniz. Bunu Zorlu Center’ın giriş katındaki lüks markaların mağazalarında görüyoruz. Louis Vuitton, Citizen Watch ve bugünlerde Lamborghini, siyah rengi öne çıkaran markalar arasında yer alıyor.
Ancak siyahı sadece lüks ürünlerde kullanmak zorunda değiliz. Örneğin Macrocenter lüks market imajı vermek için siyah kullanıyor. Paşabahçe ise ahşap dekorasyonu fonksiyonel olarak tamamlayan alışveriş sepetlerinde ve tavanda siyah kullanıyor. Ayrıca siyah tonlar kırmızıyla birlikte kullanıldığında ihtiras rengi oluyor.
Harekete geç mesajlarında ana renkler tercihimiz
Siyah, koyu gri, kahverengi ve mor renkler satışa yönelik dönüşüm oranını azaltıyor. Canlı renkler ise dikkat çekiyor. Burada önemli olan, markanızın ciddiye alınmasını sağlamak ve bunu abartmadan yapmak.
Abartmadan yapmak derken iki nokta önemli: Birincisi eğer bir modem markası iseniz Louis Vuitton kadar ciddi bir imaj yaratmak istemezsiniz. Ancak yer bezi gibi basit bir sarf malzemesi olarak algılanmak da istemezsiniz. Doğru rengi seçmek burada önem kazanıyor.
Öte yandan, sitenin uygun yerlerinde “çirkin” renkler kullanmaktan da kaçınmayın. Psikolojik olarak ilk bakışta insana itici gelen sarı ve turuncu renkleri “satın alma düğmelerinde” kullanabilirsiniz.6 Örneğin Macrocenter siyah ağırlıklı açılış sayfasını küçük sarı ve turuncu simgelerle süslemiş.
Beyazı ihmal etmeyelim
Bütün renklerin karışımı olduğu için beyaz başlı başına bir renk değil. Aslında beyaz ayrı bir renk olmadığı için bütün diğer renklerle kombine edilebilir.
Sitenize özgürlük, ferahlık vermek ve tüketicinin gözünü dinlendirmek için beyaz kullanabilir ya da siyahın yanında karşıtlık yaratarak mahrem duygular uyandırabilirsiniz. Dominos’s Pizza’nın Amerikan bayrağından esinlenen renkleri bu noktada en iyi ipucu.
Dijital pazarlama için web tasarımı yapan herkesin temel renk psikolojisine dikkat etmesi gerekiyor, ancak bu bağlamda kalın ciltler okumaya da gerek yok. Basit düşünmek ve çözüm odaklı olmak için ilk yapmanız gereken şey dünya ülkelerinin bayraklarına bakmak.
Yabancı ülkelerin bayraklarını inceleyin, mümkünse hangi rengin neyi temsil ettiğini öğrenmeye çalışın. Atalarımızın binlerce yıllık sembollerinin bugünün dijital pazarlama taktiklerine temel oluşturduğunu unutmayın. Bunun dışında WordPress temaları da iyi bir fikir verebilir. 🙂
Şirket kültürü
Web sayfası tasarlarken hiçbirimiz özgür değiliz. Çözüm ürettiğimiz ya da çalıştığımız şirketin belirli bir imajı, kültürü ve tercih ettiği renk paleti var. Bu noktada üç yol izleyebiliriz.
1) Ekibinize başka renk kullanmak istediğimizi söyleyebiliriz. 2) Farklı renk paleti kullanan ayrı bir sayfa açabiliriz. Bu özellikle birden fazla sektörde faaliyet gösteren şirketler için daha kolay. 3) Mevcut renkleri farklı bir şekilde kombine edebiliriz. En azından satın alma düğmelerini yeniden tasarlayabiliriz.
Renkleri test edin.
Renklere sadece tasarımcı karar vermesin. Pazarlamacıya da danışmak gerekebilir.
Renk cümbüşünü önleyin. Çocuk oyuncağı veya okul kalemleri satmıyorsanız renk cümbüşünden kaçının. İnsanları renge boğmayın.
Yazının gelecek bölümünde sosyal medyada renk kullanımına “dijital pankartlar” üzerinden devam edeceğiz.
1http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=1558119&show=abstract
2http://psp.sagepub.com/content/early/2012/03/15/0146167212436611.abstract
3http://en.wikipedia.org/wiki/Von_Restorff_effect
4http://missdetails.com/az_graphic_design_blog/orange-color-psychology/
5http://business.highbeam.com/392705/article-1G1-11637113/does-orange-mean-cheap
6http://www.colormatters.com/color-and-marketing/quirks-of-the-color-quest
