Güneş Sistemi’nde yaşam aramak için Jüpiter uydusu Europa, Satürn uydusu Enceladus ve hatta Mars’tan önce en büyük uydumuz Ganymede’ye mi bakalım? Ganymede’nin olası çok katlı okyanusu ve manyetik alanı yaşam doğurur mu? Dünya’nın arka bahçesindeki Ganymede uydusunda yaşamak için nereyi araştırmalıyız? Başlıca seçeneklerimiz şunlar Yer kütlesinin yüzde 10’una sahip ve çapı Yer’in yarısı olan kızıl …
Dinozorlar eskiden sandığımız gibi meşin derili gri veya kahverengi tonlarına sahip renksiz hayvanlar değildi. Dinozorların tüyleri olduğunu yaklaşık 20 yıl önce öğrendik ama kuşlar gibi rengarenk olup olmadıklarını hâlâ tartışıyoruz. Oysa bilim insanları artık dinozor fosillerinde renkleri görmenin birçok yolunu buldular ama deri gibi yumuşak dokular fosilleşmez. Peki fosillere bakıp dinozorların gerçek rengini nasıl öğreniriz? …
Bilim insanları anne karnındaki fetüs kanında kanser testi yapıyor. Fetüs kanından anne kanına karışan hücre dışı (serbest) DNA hem kanser riskini hem de anne veya bebeğin ne tür kansere yakalanabileceğini gösteriyor. Fetüs kanı testiyle anne ya da bebekteki kanseri saptamak da mümkün oluyor. Kanda kanser testi ileride bütün ebeveynlerin yaptırmak isteyeceği bir test olacak. Üstelik …
Mucize materyel grafenle nasıl oda sıcaklığında süperiletkenler, plastik kaslı androitler ve mini süper bilgisayarlar üreteceğiz? Nesnelerin internetinde grafen devrimi başlıyor. Tek atom kalınlığındaki ince karbon kafes örgüsünden oluşan grafen insanlığın bildiği en sert maddedir. Grafeni genellikle kurşunkalem ucundaki grafiti tek atom kalınlığına dek soyarak üretiriz. Böylece karbon atomlarının birbirine altıgen şeklinde bağlanmasıyla oluşan grafen kafesi …
Kozmik enflasyon teorisi evrenin büyük patlamayla nasıl oluştuğunu açıklamak için geliştirildi. Planck uzay teleskopunun 2013’te kozmik mikrodalga arka plan ışımasının (CMB) görüntüsünü almasıyla genel olarak kanıtlandı. CMB büyük patlamadan kalan ışık olup evrenin oluşumunu gösteren bir teoriyi test etmenin en iyi yollarından biridir. Kozmik enflasyon ise uzayın, evreni oluşturan sıcak büyük patlamadan önce kısa süre …
Bugüne dek yaklaşık 4000 öte gezegen bulduk ama yaşama elverişli bir gezegen bulmak için önce Dünya’ya bakmak lazım. Bilim insanları uzayda yaşam bulmak amacıyla, Dünya’ya benzeyen gezegenlerin yaşama uygunluk ölçütlerinin şablonunu çıkaracaklar. Bunu da Ay’a video kamera koyacakları LOUPE projesiyle yapacaklar. Dünya’ya Ay’dan bakıp yaşama uygun gezegenlerin uzaktan nasıl göründüğünü anlayacaklar. Peki LOUPE nedir ve …
Bilim insanları Alzheimer hastalığını 25 yıl önceden tespit etmenin bir yolunu buldular. Peki önleyici tedaviye erken başlamaya izin veren ve gelecekte kesin tedavi geliştirmeyi hızlandıracak olan bu gelişme nedir? Anneannemi Alzheimer’dan kaybetmiş olarak söylüyorum ki hastalığa ne kadar önceden tanı koyarsanız hastaların yaşam kalitesini o kadar uzun süre artırıyorsunuz. Alzheimer, bunamanın çok ağır bir formuna …
Alzheimer Hastalığının Gelişini 25 Yıl Önceden Bileceğiz Devamı »
Bilim insanları protein katlama problemini yapay zekayla en sonunda çözdü. Nasıl ki davranış modelleme kullanan antivirüs yazılımları, listede kayıtlı olmayan bilgisayar virüslerini bile davranışlarına bakıp görecek; protein katlama sayesinde de biyologlar akıllı mRNA aşıları ve ilaçlar geliştirecek. Sars-Cov-2 virüsü varyantlarındaki çivi proteinlerinin nasıl katlanıp mutasyon geçireceğini öngörebildiğimizde Covid-19 ve benzerlerine karşı akıllı aşı devri başlayacak. …
Varlık felsefesi nedir? Nesneler gerçek mi, yoksa insan icadı mı? Fiziksel nesneler var mı? Peki hangisi önce gelir? Varlık mı, oluş mu ve sandalyeler gerçekten var mı? Kavramlar gerçek mi; yoksa dünyada gördüğümüz, algıladığımız olaylara, nesneler ve olgulara verdiğimiz birer isim mi? Peki ya varlıkta bütünsellik? Bir şey nerede başlar ve nerede biter? Örneğin yediğiniz …
