NASA Burçlar kuşağını Güncelledi mi?
İnternette dolaşan son haberlere göre NASA astrolojideki burçlar kuşağını güncelledi ve herkesin burcu değişti. Haberin ilk kısmı yanlış: NASA burçlar kuşağını güncellemedi; çünkü işi bu değil. Ancak haberin ikinci kısmı doğru: Herkesin burcu değişti, ama bu da yeni haber değil. Peki yeni burcunuz ne?
Burçlar kuşağı nedir?
Bugün kullandığımız burçlar kuşağı 3000 yıl önce kuzey yarımküre göğündeki 12 takımyıldızdan yaratıldı ve insanlar binlerce yıl boyunca gökteki Güneş’in burçlar kuşağında periyodik olarak değişen konumunun kaderlerini etkilediğine inandılar.
Peki sizin burcunuz ne? Yükselen burcunuz ne? Burçların insan karakterlerine karşılık geldiğine ve geleceğinizi etkilediğine inanıyor musunuz? Peki ya gazete fallarına? Sizi hayal kırıklığına uğratacağım için üzgünüm; ama burçlar kuşağı gerçek olsa da yıldız falcılığı gerçek değil ve astroloji geleceğinizi kestirmek için kullanılamaz.
İlgili yazı: İnternetinizi uçuracak en iyi 10 modem
Astroloji efsanesi
Şimdi bir kısmınız astrolojiyi çürütmek için sıralayacağım nedenleri bekliyorsunuz ve belki de bunları baştan reddetmeye hazırsınız. Oysa bu kez farklı bir şey yapacağım ve yıldızlar kaderimizi etkiliyor olsa bile astroloji fallarının yanlış olduğunu söyleyeceğim (bu bir kelime oyunu değil).
Diyelim ki astrolojiye inanıyorsunuz; yani astronominin kökeni olan astroloji tarihiyle sadece kültürel olarak ilgilenmiyorsunuz. Aynı zamanda Güneş’in gökyüzündeki konumunun geleceğiniz ile kişiliğinizi, karakterinizi, psikolojinizi ve şansınızı etkilediğini düşünüyorsunuz.
İşe adam alırken burcunu soruyor, erkek arkadaşınızın burcunu merak ediyor, yıldız falınıza göre kariyer seçimleri yapıyor, hatta o uğursuz günde evden dışarı çıkıp çıkmamak arasında kararsız kalıyorsunuz. Öyleyse size kötü bir haberim var:
İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi
Burçlar kuşağı değişti
Hem de yüzlerce yıl önce değişti; çünkü Dünya kendi çevresinde 23,4 derecelik eksen eğikliyle dönüyor, yani topaç gibi yalpalıyor. Bu sebeple kuzey yarımkürenin gökyüzüne bakış açısı son 1000 yılda değişti.
Aynı sebeple burçlarınız, daha doğrusu bunlara karşılık gelen takımyıldızlar da değişti. Astrolojide olduğu gibi burçları takımyıldızlara balayacak olursak hepinizin burcu son 1000 yılda 1 ay ileri kaydı. Örneğin ben teraziyim; ama aslında akrebim.
Kısacası yıldızlar kaderinizi belirliyorsa son 1000 yıldır (yani burçlar kuşağındaki takımyıldız kayması kendini belli ettiğinden beri) kaderinizi yalnız ölçüyorsunuz. Erkek arkadaşınızın burcuyla hiç uyumlu değilsiniz ve işe yanlış burçtan adam aldınız!
Öyleyse astrologların ilk işi bütün burçlar kuşağını güncellemek olmalı. Yıldızların insan kaderini etkilemesi gibi ciddi bir konuda 1000 yıldır hata yapmış olmak istemezler değil mi? Bilmem! Belki de isterler! Ne de olsa millete olmayan burçları satarak para kazanıyorlar.
İlgili yazı: Paniklemeyin Ama Evren Küçüldü
Neden yeni haber değil?
Burçlar kuşağındaki takımyıldızların geleneksel yerinin yanlış olduğunu 20 yıl önce izlediğim bir belgeselde öğrenmiştim. Ne yazık ki ismini hatırlamıyorum; ama ben 20 yıl önce TV’de izlediysem bu gerçek yüzyıllardır biliniyor olmalı (Aslında M.Ö. 768’den beri: Takımyıldızların konumu her 70,5 yılda 1 gün kayıyor).
Ancak, burçlar kuşağındaki takımyıldızları düzeltmek NASA’nın işi değil. NASA havacılık, uzay, astronomi ve astrofizikle ilgilenen bir uzay kuruluşu. İnsanların inançlarıyla oynamak haddine değil, doğrusu görevi de değil.
Buna karşın, burçlar kuşağındaki konumlandırmanın neden yanlış olduğunu ve astroloji ile gerçek bir bilim dalı olan astronomi arasındaki farkı merak ediyor, ayrıca astrolojinin kısa tarihini görmek istiyorsanız hepsini bu yazıda okuyacaksınız. 4 adımda yıldız falcılığı neden hayaldir?
İlgili yazı: Stephen Hawking Evrenin Haritasını Çıkarıyor
1. Yıldızlar sizi nasıl etkiliyor?
Öncelikle yiğidi vur, hakkını yeme: Yıldızlar tabii ki bizi etkiliyor. Güneş’in ısı ve ışığı Dünyamıza hayat veriyor. Gece-gündüz döngüsü ve mevsimler uygarlığımızı, beslenme alışkanlıklarımızı, psikolojimizi ve sağlığımızı etkiliyor. Güneşte çok kalırsak derimiz yanıyor, yoğurt sürüyoruz filan.
Ancak, Güneş astrolojide belirtilen anlamda kaderimizi etkilemiyor. İş kararlarımızı, aşk ilişkimizi, şansımızı etkilemiyor. Zaten nasıl etkileyebilir?
İlgili yazı: Evren’deki En Şaşırtıcı Gerçek Nedir?
4 temel fizik kuvveti var
Evren’e dört fizik kuvveti hükmediyor: Güçlü çekirdek kuvveti atom çekirdeklerini bir arada tutuyor. Elektromanyetik kuvvet atomları bir arada tutuyor, ışığı ve haberleşmede kullandığımız radyo dalgalarını, manyetik alanları ve elektriği oluşturuyor. Kimyayı ve moleküllerin oluşmasını da ona borçluyuz (ne kuvvetmiş be!).
Zayıf çekirdek kuvveti izotop bozunmasına yol açan nükleer radyasyondan sorumlu ve yerçekimi de Dünya’yı, Güneş’i, Güneş Sistemi’ni, galaksileri ve galaksi kümelerini bir arada tutuyor. Dünya saatte 1600 km hızla kendi etrafında dönerken uzaya savrulmayışımızı yerçekimine borçluyuz. Kara delikler ve kütleçekim dalgaları gibi uçuk mevzuları da.
İlgili yazı: Evren Bir Simülasyon mu?
Güneş kaderimizi nasıl etkileyebilir?
Bildiğimiz kadarıyla Evren’de 4 fizik kuvveti veya teknik adıyla 4 fiziksel etkileşim var. Dolayısıyla Güneş, gezegenler ve yıldızlar bizi bu 4 kuvvetten biri ya da birkaçıyla etkilemek zorunda. Bunlara kısaca bakalım.
Yerçekimi: Burçlar kuşağındaki gökcisimleri bizi yerçekimiyle etkiliyor olamaz; çünkü bize en yakın gökcismi Dünya ve Dünya bizi zaten etkiliyor! Dünya’nın üzerinde yürüyoruz işte. Güneş ve Ay da bizi etkiliyor. Bir kere Dünya gezegeni Güneş’in çevresinde dönüyor. Güneş ve Ay gelgitlere yol açıyor. Daha ne yapsınlar?
Güneş, Dünya, Ay ve doğduğunuz anda sizi vajinadan çekip çıkararak kendine 40 cm’den daha yakın tutan doktorunuzun yerçekimi etkisi Satürn’den daha güçlü. Kaldı ki Güneş’e ek olarak Güneş Sistemi’ndeki gezegenler ve uzak yıldızlar bizi etkiliyorsa o yıldızların çevresindeki gezegenlerin de bizi etkiliyor olması gerek.
Oysa biz bu gezegenleri Kepler uzay teleskopuyla daha yeni keşfediyoruz ve göremediğimiz o kadar çok gezegen var ki yıldız falcılığında bunların hiçbirinin etkisini hesaba katmıyoruz. Öyleyse tekrarlıyorum: Astroloji doğru olsa bile tahminleri yanlıştır.
İlgili yazı: 12 Adımda Evren Nasıl Oluştu
Elektromanyetizma
Dün akşam sosyal ağ hesaplarımdan nötron yıldızlarıyla ilgili bir infografik paylaştım ve nötron yıldızlarının yıldırımdan 30 milyon kat güçlü voltaj ürettiğini, yarattıkları manyetik alanın da insan vücudundaki atomları 1000 km’den koparacak kadar güçlü olduğunu söyledim.
Güneşimizin de sıradan bir sarı cüce yıldız olarak kendi çapında güçlü bir manyetik alanı var. Hatta güneş rüzgarının şiddeti artarsa Dünya’daki bütün elektrikli aletleri yakabilir. Şansımıza eski güneş rüzgarları yok! İnsan türü 90-70 bin yıl önce ilk kez Hindistan’a geldiğinde esen rüzgarlar bugün esseydi internet yalan olurdu. 😉
Öyleyse yıldızlar bizi kozmik ışınlar ve güneş rüzgarları yoluyla uzaktan etkileyebilir; ama şansınıza küsün. Bize çok uzaklar. Elinizdeki akıllı telefonun veya şu yazıyı yazdığım laptopun manyetik alanı, bırakın Güneş’i ve nötron yıldızlarını, Dünya’nın manyetik alanından bile onlarca kat daha güçlü. Öyleyse yıldızlar kaderimizi elektromanyetizmayla etkileyemez.
İlgili yazı: 5 Soruda Paralel Evrenler
Geriye kalıyor çekirdek kuvvetleri
Twitter, Instagram veya Facebook hesabımı takip ediyorsanız eski paylaşımlarım arasında bu kuvvetleri açıklayan bir infografik yayınladığımı görebilirsiniz. O yüzden tekniğe girmeden sadece şunu söyleyelim: Her iki çekirdek kuvveti de çok kısa mesafeli.
Güçlü olanı atom çekirdeklerini bir arada tutuyor. Zayıf olanı da atom izotoplarının zamanla bozunup daha hafif çekirdekli atomlara dönüşmesinden sorumlu. Uranyumun zamanla kurşuna dönüşmesi gibi. Ancak her ikisi de atom çekirdeği / atom mesafesinde etki ediyor.
Bu yüzden başka yıldızların atom çekirdeklerinin bizi doğrudan etkilemesi imkansız; ama dolaylı yollara gelince iş değişiyor. Yıldızlar kaderimizi böyle etkiliyor olabilir mi?
İlgili yazı: En Yakın Yıldızda Dünya Benzeri Gezegen
Kozmik radyasyon
Hayır, bu da imkansız. Hatta size yıldızların nükleer radyasyon yoluyla bizi hemen hiç etkilemediğini ispat edebilirim: Dünyamızın güçlü manyetik alanı bizi güneş rüzgarının ve kozmik ışınların zararlı etkilerinden koruyor. Ozon tabakası da morötesi (UV) ışınlardan.
Öyle ki kozmik radyasyon bizi şiddetli bir şekilde etkileseydi çoktan atom bombası yemiş gibi ölürdük. Güneşte çok kalırsanız deri kanseri olabilirsiniz diye boşuna mı diyorlar? Darwin’in evrim teorisindeki genetik mutasyonların ana sebeplerinden biri kozmik radyasyon.
Öyle ki insan türünün ortaya çıkmasını da morötesi radyasyondan kaynaklanan mutasyonlara bağlı bir genetik kaza olarak niteleyebiliriz. Şimdi, bu radyasyonun kaderinizi etkilediği konusunda şiirsel bir yorum getiriyorsanız siz bilirsiniz.
Ancak, radyasyonun Dünya’da evrimi tetiklemesi ile Güneş’in astrolojideki gibi kaderimizi belirlemesi farklı şeyler ve bu ikincisinin kanıtı yok.
İlgili yazı: Kuyrukluyıldız Dünya’ya Nasıl Hayat Taşıdı?
2. Burçlar kuşağı 2000 yıl önce de yanlıştı
Detaylara birazdan astroloji tarihinde gireceğim ama burada birkaç noktayı belirtelim: 1) Kuzey yarımküreden bakıldığında en az 13 takımyıldız görüyoruz. Sümerler bunlardan birini keyfi olarak dikkate almamışlar. Oysa alsalardı bütün burçlar farklı olacaktı.
2) Güney yarımkürede doğanların başı kel mi? Yani bazıları kel tabii ama demek istediğim, güney yarımküre göklerinde başka takımyıldızların olduğu. Şimdi bu arkadaşlara da Terazi mi diyeceğiz? Sahi ne diyeceğiz?
Aslında hakkını vermek lazım: Astrologlar buna kurnazca bir cevap bulmuşlar ve “Her iki yarımkürede de burçlar aynıdır; ama Terazi Kuzeyde sonbahara denk gelirken Güneyde ilkbahara denk gelir” diyorlar. Dediğim gibi kurnazca bir açıklama fakat pek zekice değil: Sadece kuzey veya güney yarımkürede görülen takımyıldızları ne yapacağız o zaman? Buna aşağıda geri geleceğim.
3) 10 bin yıl önce burçlar kuşağındaki takımyıldızlar önemli ölçüde farklıydı. Her iki yarımkürede de! O zaman doğan arkadaşların kaderi hangi gökcisimlerinden nasıl etkileniyordu acaba?
İlgili yazı: Bir Gezegenin Doğuşu
3. Takımyıldızlar takım değil
Örneğin Orion (Avcı) takımyıldızını ele alalım. Öncelikle siz bunu avcıya benzetirsiniz; ama başkaları tencere veya tavaya benzetebilir. Pardon, bunu Büyükayı ve Küçükayı için yapıyorduk değil mi? Demem o ki farklı kültürlerin şeklinde veya isminde bile anlaşamadığı takımyıldızların kaderimizi belirlediğine inananların işi zor.
Üstelik uzayın üç boyutlu olduğunu unutuyorlar. Tekrarlayalım: UZAY ÜÇ BOYUTLUDUR. Kısacası siz karşıdan bakınca yan yana duran yıldızlar, yandan bakınca birbirine alakasız derecede uzak olabilir. Bu durumda burçlar kuşağındaki takımyıldızların insan uydurması olduğunu görüyoruz. Madem şekilleri uyduruk o zaman bizi astrologların dediği gibi etkileyemezler.
İlgili yazı: Uzayda Uzaylı Göstergesi Dyson Küresi mi Var?
4. Bilimsel kanıt yok
Bilim deney ve gözlem yoluyla tutarlı olarak yanlışlanabilen önermelerle çalışıyor. Bilimde bir şeyi ispat ettiğimiz zaman, aslında eski önermelerden birinin yanlış olduğunun ispat ediyoruz. Ardından yeni önermeyi kanıtlıyor ve yanlış olduğu ispat edilene kadar da doğru olarak kabul ediyoruz. İleride illa yanlış çıkacak diye bir şey de yok.
Bu açıdan bilimin kendi hatalarını düzeltebilen tek düşünme disiplini olduğunu görüyoruz. Din, hatta felsefede bunu göremiyoruz. Her ikisinde de farklı inanç ve bakış açıları var; ancak “Ben bunu yanlış söylemişim, gidip düzelteyim” mantığı yok. Bilim ise objektif. Peki bunun burçlar kuşağıyla ne ilgisi var?
Sadece şunu söyleyeceğim: Burçların kaderimizi etkilediğine dair bilimsel kanıtlar sunabilir misiniz? Bunu tekrarlanabilir deney ve gözlemlerle ispat edebilir misiniz? Bunu yapamadığımız sürece burçlar kuşağı ancak bir inanç olarak kalabilir. Ancak kanıtlarsanız fizikçiler de astrolojiye inanacak; çünkü astroloji bilim olacak.
İlgili yazı: Lazer Yelkeni Starshot
Astrolojinin kısa tarihi
Eski zamanlarda insanlar Dünya, Güneş ile yıldızların gökyüzünde neden ve nasıl hareket ettiğini bilmiyorlardı. Bu yüzden gece göğünde gördükleri yıldızlara ve sabah yıldızı ile akşam yıldızına (ikisi de Venüs) astrolojiyle bir anlam vermeye çalıştılar. Astronomi bilimi astroloji gözlemlerinden doğdu.
Nitekim 3000 yıl önce Babilliler burçlar kuşağını tıpkı pizza dilimler gibi 12 parçaya böldüler. Her dilime de bir takımyıldız yerleştirdiler. Böylece Dünyamız Güneş çevresinde dönerken, Güneş her ay 1 burçtan geçecekti.
Babilliler aslında gökte 13 takımyıldız çizmişlerdi ve on üçüncü takımyıldız da Yılancı’ydı (Ophiuchus); ama onu burçlar kuşağına almadılar! Ne de olsa Babil takvimi Ay takvimiydi ve 13 takımyıldız 12 dilimli burçlar kuşağına sığmazdı. Oysa diğer kültürler 24 takımyıldıza kadar çıkmışlardı.
Bu durumda burçlar kuşağında bile uzlaşma yok! Her neyse, son 3000 yılda gökyüzündeki takımyıldızlar bütün burçlar kuşağı tasarımlarında yer değiştirdi. Bu yüzden bildiğimiz zodyakta herkesin burcu 1 ay ileri kaydı.
İlgili yazı: Hubble’ın Sürgün Yıldızları
Babil hilesi
Yılanlar tüysüzdür ama Babilliler Yılancı takımyıldızını sırf başı kel diye dışlamadı. Gökyüzündeki burçlar kuşağında çizdikleri takımyıldızların şekli ve büyüklükleri farklıydı. Oysa astroloji ve yıldız falcılığı için Güneş’in her burçta eşit süre geçirmesi gerekiyordu.
Bu yüzden 13. takımyıldızı saymadılar ve 12 takımyıldızda karar kıldılar. Hatta zamanla bazı kurnazlar 13 sayısına lanetli gün özelliği atfederek işi 13. Cumaya kadar varırdılar. Böylece işi sağlama aldılar!
Aksi takdirde Güneş’in Başak burcunda 45 gün ve Akrepte 7 gün geçirmesi gerekiyor. “Akrebin başı kel olup dışlanacağına, yılancı takımyıldızı burçlar kuşağından kovulsun” dediler. Bununla birlikte Güneş bize aldırmıyor ve her yıl Yılancı takımyıldızında 18 gün geçiriyor.
İlgili yazı: Evren’in En Hızlı Yıldızı
Özetle
Astrolojiye inanıyorsanız en azından astroloji tahminlerinizin yanlış olması gerekiyor; çünkü burçlar kuşağındaki takımyıldızlar son 3000 bin yıl önce yerinden kaydı. Teraziler akrep oldu ve burçlar kuşağının güncellenmesi gerekiyor. Ayrıca 4 maddede sıraladığım gibi fiziksel açıdan yıldızlar kaderimizi etkiliyor olamaz.
Ancak, astronomiyi merak ediyorsanız Ay hakkındaki şaşırtıcı gerçekler yazısında gökcisimlerinin Dünya’yı gerçekte nasıl etkilediğini okuyabilir; süper ay, mavi ay, gelgitler ve hasat ayı konularında ilginç bilgiler edinebilirsiniz. Hayatta yıldızınız hep parlasın. 🙂
