Kara Şimşekler Geliyor >> Elon Musk yönetimindeki Tesla Motors 3 yıl içinde kendi kendine giden otomobiller üretecek
|Kendi kendine giden ve sürücüsüyle konuşan akıllı otomobiller, ünlü bilimkurgu yazarı Asimov’un 1950’lerde yazdığı robot araba öykülerinde “mekanik evcil hayvanlar” olarak anlatılmıştı. Ancak “X kuşağından” olan bizler, akıllı otomobil kavramı ile 1980’lerin başında yayınlanan Kara Şimşek dizisinde tanıştık ve yaklaşık 30 yıl sonra Google, Nevada’da ilk bilgisayarlı servis araçlarını kullanmaya başladı.
Google’ın otomobilleri her ne kadar hazırcevap KITT gibi sürücüsüyle laf yarıştıramasa da 2013 yılında bu otomobiller 700 bin km’den daha fazla yol yapmış durumda. Şimdi de dünyada elektrikli otomobil üretiminin öncülerinden olan Tesla Motors’un sahibi Elon Musk, 3 yıl içinde kendi kendine giden arabaları satışa sunacaklarını söylüyor.
Google’ın sokakta akıllı otomobil denemelerine 2010 yılında başladığını hatırlayacak olursak, Musk’ın geç bile kaldığını söyleyebiliriz.1 Öte yandan Nevada, Florida ve California eyaletlerinde yetkililerin bilgisayarlı otomobillere “ehliyet vermeye başladığını” dikkate aldığımızda, Tesla’nın tam zamanında harekete geçtiğini görüyoruz.
Kendi kendine giden otomobillerin en büyük yararı, insan hatasına bağlı trafik kazalarının büyük ölçüde azalması olacak. Türkiye’de her yıl 500 binden fazla trafik kazası meydana geliyor ve bu kazalarda toplam 110 bin kişi ya yaralanıyor ya da hayatını kaybediyor.2 Şehirler ve köylerde minibüs şoförü teröründen kurtulmak için, akıllı araçların toplu taşımada en kısa sürede yaygınlaşması gerekiyor.
Teknoloji dünyasının popüler çocuğu Elon Musk
Elon Musk’ın şirketleri devrimsel atılımlarıyla her gün basında kendinden söz ettiriyor. SpaceX firması, “Çekirge” adlı yeni roketiyle yeniden kullanılabilen yörünge roketleri teknolojisinde önemli adımlar atıyor: Gelecekte yörüngeye uydu fırlatacak olan roketler, tıpkı emekliye ayrılan eski uzay mekikleri gibi defalarca uçuş yapabilecek. Roketlerde “kullan at” döneminin sona ermesiyle birlikte uzay uçuşlarının maliyeti büyük ölçüde azalacak.
Musk geçtiğimiz aylarda Demir Adam filmlerindeki dokunmatik 3B projeksiyon sistemlerini de tanıttı: Photoshop ve AutoCAD’in 3B versiyonu olan yeni kuşak grafik tasarım yazılımları, mühendislerle ürün tasarımcılarının işini kolaylaştıracak. Tabii bir de San Francisco ile Los Angeles’ı birbirine bağlayacak olan Hyperloop “roket tren” projesi var. Elon Musk rüyasını gerçekleştirebilirse, Hyperloop vagonları saatte 1000 km’den daha hızlı giderek iki şehir arasındaki yolculuk süresini 30 dakikaya indirecek.
Elbette bütün bu gelişmeler ışığında Elon Musk’ın akıllı araba konseptine el atması ve kendi kendine giden arabalar üretmek için hazırlıklara başlaması kaçınılmazdı.
BMW’ye kalsa akıllı otomobiller 2025’ten önce gelmez
Büyük otomobil üreticileri de robot araba üretmek istiyor ama büyük şirketlerin aslında yenilikten en uzak ve en tutucu şirketler olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu firmalar eski otomobilleri satabildikleri sürece asla yeni araçlara yatırım yapmazlar.
Siz de bunu test etmek için Türkiye’de 1980’lerde satılan Görsel Bilim ve Teknik Ansiklopedisi’ne göz atabilirsiniz. Babanızın kütüphanesinde ya da sahaflarda bulabileceğiniz ciltleri karıştırın ve 1980 yılına ait “geleceğin otomobili” konsept tasarımlarına bakın. Bugün kullandığımız arabaların 1980’lerin konsept otomobilleri olduğunu göreceksiniz. Kısacası, otomotiv şirketleri bize 30 yıllık bir teknolojiyi satıyorlar.
Tabii benzinli motorların 1876 yılında Alman mucit Nicolaus August Otto tarafından geliştirildiğini düşünecek olursak durum daha vahim bir hal alıyor. Aslında en modern yarış otomobillerinde bile 137 yıllık bir teknoloji kullanıyoruz ve fosil yakıt adı altında hâlâ ölü bitkilerin kalıntılarını yakıyoruz.
Oysa akıllı arabalar yepyeni bir teknoloji ve Elon Musk kendi kendine giden elektrik motorlu otomobillerle bu teknolojiye el atmak istiyor. Tesla Motors, bunun için Nissan şirketi gibi 2020 yılını beklemeye niyetli değil ve akıllı otomobilleri 2016 yılından itibaren halka sunacak.
Kara Şimşekler elektrik motoru kullanmalı
Elon Musk bugüne kadar hep uçuk projeler ortaya attı ama sözünü ettiği bütün projeleri başarıyla tamamladı. Nitekim bu ay California’ya giderseniz, garajda park halinde iken kablosuz olarak şarj edilen elektrikli otomobiller görebilirsiniz.
Tesla Motors otomotiv sektöründe o kadar büyük bir başarı yakaladı ki iflas etmekten korkan rakip Amerikan şirketleri; Elon Musk’ın Tesla elektrikli otomobilleri arada oto galeriler olmadan, halka doğrudan ve ucuza satmasını engelleyen bir yasa çıkarttılar! SpaceX roket şirketi ise yörüngeye uydu fırlatma ve Uluslararası Uzay İstasyonu bakım maliyetlerini büyük ölçüde düşürmüş bulunuyor.
Sonuç olarak Elon Musk bir tahminde bulunuyorsa bu tahminler genellikle doğru çıkıyor ve Musk’ın son tahmini kendi kendine giden otomobillerle ilgili: Musk’a göre 3 yıl içinde motorlu kara taşımacılığının yüzde 90’ınını akıllı otomobillere, otobüs, kamyon ve minibüslere devredebiliriz.
Yasalar ve şirketler izin verecek mi?
Buradaki asıl sorun başka: İnsanlar canını robot arabalara emanet edecek cesareti bulabilecek mi? Bence buna cesaret etmek gerek. Türkiye’de yılda 30 bin kişi trafikte sakat kalıyor2 ve bu şartlar altında ben otobüs şoförleri yerine akıllı otomobillere güvenmeyi tercih ederim.
Diğer bir sorun ise otomotiv sektörü. Akıllı arabalar devreye girdiği zaman bir kaza olduğunda polis artık şoförde kusur bulamayacak. Araba kendi kendine gittiği için, asıl o arabayı üreten otomobil şirketi kusurlu olacak ve neredeyse bütün tazminat davaları otomobil şirketlerine açılacak. Elbette bu durum otomotiv sektörünün işine gelmeyecek. Sırf bu yüzden otomobil firmaları akıllı arabaların yaygınlaşmasını önlemek için hükümetlere baskı yapabilirler.
Yine de İstanbul trafiğinde çektiğimiz sıkıntıları veya bayram tatilinden dönerken direksiyon başında nasıl yorulduğumuzu düşünün. Bu şartlar altında gerçekten kendi arabanızı kullanmak istiyor musunuz? Türkiye’de her yıl trafik terörüne kurban verdiğimiz insan sayısı, son 30 yılda yaşadığımız şiddet olaylarında hayatını kaybeden vatandaşlarımızın sayısından daha fazla. Evet, akıllı arabaların tüketici alışkanlıklarını değiştireceği bir döneme giriyoruz ve alışkanlıklarımızı değiştirmeye gönüllü olmamız lazım.
Google’ın kendi kendine giden otomobilleri: Test sürüşü
1http://www.nytimes.com/2010/10/10/science/10google.html?_r=0
2http://haber.stargazete.com/magazin/trafik-kazalari-nedeniyle-her-yil-30-bin-kisi-engelli-duruma-geliyor/haber-796783