Görme Bozukluğunu Düzelten Ekran Geliyor >> Gözlük takanlar iPhone ve Android cihazları gözlüksüz de kullanacak

Bugün göz tembelliğini gidermek için kullanılan NeuroVision tedavisinin ücreti 1700 Avroyu buluyor ve miyop gibi bozuklukları da ameliyatla gidermek mümkün. Ancak bu kez başka bir haberle karşınızdayız:

California Üniversitesi Berkeley’den bilgisayar görüntüsü araştırmacıları iPhone ve Android cihazları gözlüksüz kullanmayı sağlayan yeni bir yazılım geliştirdiler. Yakın gelecekte özel üretilen ekranlar aynı anda birçok kişinin gözlük takmadan televizyona bakmasını sağlayacak.

Bilim adamları sıradan bir iPod touch cihazının ekranına mikro delikli ince bir görüntü filtresi yerleştirdiler ve bilgisayara yükledikleri yazılım sayesinde miyopların ekrandaki yazıları gözlüksüz okumasını sağladılar.

 

 

Görüş düzelten ekranlar

Bende göz tembelliği, miyop ve astigmat var. Dolayısıyla hep gözlük takmak zorundayım ve normal görüşe sahip insanların 10 metreden okuduğu tabelaları ancak 4 metreden okuyabiliyorum. TV’ye de 1 metre mesafede oturmak zorundayım. Yoksa gözlük taksam da ekrandaki yazıları, yüzleri seçemiyorum.

Görme bozukluğunu kısmen gidermek için çerçevesiz bir titanyum gözlük takıyorum. Çok hafif ve kullanışlı olmasının yanı sıra darbeye dayanıklı polikarbonat camları var. Ancak gözlüğü yere düşürmeden dikkatli kullanmak ve denize girerken gözlük kutusunu yanına almayı unutmamak gerekiyor. Sonuçta gözlüksüz hayat daha pratik.

Oysa TV ekranına gözlüksüz bakma şansımız olsaydı hiç değilse bir süreliğine rahat ederdik. California Üniversitesi Berkeley’den bilgisayar görüntüsü uzmanları da bunu yapmaya çalışıyor ama sadece televizyonlar için değil: Bilgisayar monitörlerinden akıllı telefon ve tabletlere kadar bütün ekranları gözlüksüz kullanmamızı sağlamak istiyorlar.

 

 

Trafik işaretleri için

Araştırmacılar görme bozukluğunu geçici olarak gidermek üzere “görüş düzeltici” ekranlar geliştiriyor ve ilk aşamada sıradan bir bilgisayar yazılımını tablet veya telefona yükleyerek standart ekranlara görüş düzeltme özelliği kazandırmaya çalışıyorlar.

Bu teknoloji sadece TV, tablet ve PC ekranlarıyla sınırlı değil. Aynı zamanda trafikte araba kullanan gözlüklü sürücüler için de kolaylık olacak. Görüş düzelten ekranların yeni versiyonları ise farklı görme bozuklukları olan birden fazla sürücüye aynı anda hizmet verecek.

Örneğin benim durumumda trafik işaretleri göz tembelliğini gidermek için belirgin şekilde netleşecek ve ben de miyop gözlükleri takarak geri kalan görme bozukluğunu düzelteceğim. Böylece caddedeki tabelaları herkes kadar uzaktan seçebileceğim. Aynı mantık elbette dükkan tabelaları, billboardlar ve LED afişler için de geçerli.

 

 

iPod touch’ın büyüsü

Bilim adamlarının geliştirdiği yeni prototip özel yazılımla kontrol edilen standart bir iPod touch ekranı. Bu ekran şimdilik sadece tam karşıdan bakınca görme bozukluğunu gideriyor ve her seferinde bir kişi için çalışıyor. Örneğin biri 2 numara ve diğeri 3 numara miyop olan iki kişi iPod ekranını aynı anda net seçemiyor veya görme bozukluğu olmayan insanlarla görme bozukluğu olanlar aynı ekranı kullanamıyor.

Ayrıca iPod touch prototipi aynı anda hem göz tembelliği hem de miyop olan kişilerde şimdilik işe yaramıyor. Prototip ekranlar her seferinde sadece bir görme bozukluğunu giderebiliyor: Ya göz tembelliğini ya da miyobu. Bu teknolojinin görme bozukluklarını tedavi etmediğini de belirtmek lazım. Yalnızca ekranı gözlüksüz de net görmenizi sağlıyor.

 

 

Okuma gözlüğü takanlara kolaylık

Tahmin edebileceğiniz gibi görüş düzelten ekranların en büyük müşterisi miyoplar değil, okuma gözlüğü kullanan yaşlı anne-babalarımız olacak. Bugün gazete okumak veya telefon ekranına gözlükle bakmak zorunda kalan yaşlılar yarın akıllı ekranlar sayesinde okuma gözlüğü takmaktan kurtulacak.

Gelecek kuşak LED ekranların ince ve esnek bir film halinde üretileceğini de unutmayalım. Bu teknoloji sayesinde duvarlardan tabelalara ve araba camlarından monitörlere kadar her yeri esnek ekranlarla kaplayacağımızı düşündüğümüzde, görüş düzelten ekranların ne kadar kullanışlı olduğunu görebiliyoruz.

 

 

Ancak göz tembelliği olanları ilgilendiren yanı başka: California Üniversitesi Berkeley’den bilgisayar ve görüntü bilimleri profesörü Brian Barsky yeni ekranların gözlükle düzeltilemeyen göz tembelliği ve astigmat kombinasyonları gibi karmaşık bozuklukları da gidereceğini söylüyor.

“Ekranların tümüyle yaygınlaştığı ve dokunmatik ekranlarla etkileşime girmenin sıradan kabul edildiği bir dünyada yaşıyoruz” diyor Barsky. “Üst düzey görme bozuklukları olan insanların korneasında genellikle deformasyonlar oluyor ve bu düzensiz şekiller kontak lenslerin işe yaramasını önlüyor. Bu durum mesleki hayatta da engeller çıkarıyor, çünkü personelin işinin bir parçası olarak sürekli ekrana bakması gerekiyor. Görüş düzelten ekran araştırmaları insanların hayatını değiştirebilir ve bu potansiyel beni heyecanlandırıyor.”

 

 

Bilgisayarlı görüş düzeltme

MIT’de çalışan meslektaşları Gordon Wetzstein ve Ramesh Raskar’la işbirliği yapan Barsky’yle ekibi önce bir iPod touch aldılar ve ekranına mikro delikli bir filtre yerleştirdiler. İki ince şeffaf plastik arasına yerleştirdikleri filtre iPod ekranının keskinliğini arttırdı. 75 mikrometre genişliğindeki delikler 390 mikrometrelik aralıklarla yerleştirilmişti.

Barsky ve Austin Roorda yönetiminde çalışan Fu-Chung Huang, “Görüşünüzü düzeltmek için optik çözümler yerine bilgisayar kullanıyoruz” diyor. “Projenin önemi bu. Tıbbi müdahale gerektirmeyen, aynı zamanda gözlük ve lens takma ihtiyacını da ortadan kaldıran çok farklı bir görüş düzeltme teknolojisi.”

 

Yine de bu teknoloji kontak lens ekranlar sayesinde yaygınlaşacak. Çünkü telefon ekranını gözlüksüz kullansak bile günlük hayatta, yolda ve ofiste önümüzü görmek için gözlük takmaya devam edeceğiz. Bu yüzden kesin çözüm görüş düzelten ekranlar ve tabelalarda değil, görüş düzelten akıllı kontak lenslerde yatıyor.

Bu tür kontak lensler kişinin görme bozukluğuna adapte olarak kullanıcıların dünyayı sağlıklı bir insan gibi görmesini sağlayacak. Berkeley’de geliştirilen yazılımın yeni sürümleri aynı zamanda dürbün ve büyüteç işlevi de görecek. Böylece 5 yıl sonra uzak mesafeye telefon kamerası gibi zum yapan ilk kontak lensleri kullanmaya başlayacağız.

 

 

Nasıl çalışıyor?

Berkeley’in çözümünde özel bir yazılımla kontrol edilen iPod ekranı, bu ekrana yerleştirilen mikro delikli filtreyle birlikte çalışıyor. Tıpkı teleskoplarda yıldız ışığının girdiği küçük delikler veya doğal hayatta gözbebeklerimiz gibi davranan mikro delikler ışık demetlerini sıkıca paketleyerek gözümüze iletiyor ve böylece ekranı daha net görmemizi sağlıyor.

Gelişmiş bilgisayar yazılımı, ekrandaki resim veya yazıları oluşturan her pikselin mikro delikli filtreden özel ayarlarla geçmesine izin veriyor. “Ters evrişim” denilen bu çözümde, görüş düzeltme yazılımı ekrandaki piksellerin ışığını kişinin görme bozukluğuna göre büküyor. Kısacası Huang’ın yeni ekranı görüntüyü kişinin gözüne bir bütün halinde odaklamıyor. Ancak filtre yardımıyla her pikseli göze tek tek odaklayarak netliği arttırıyor.

Delikli filtreden geçerken ekstra keskinleşen ışık hem görüntünün kontrastını arttırıyor hem de insanların ekranı daha net görmesini sağlıyor. Berkeley’in görüş düzelten akıllı ekran çözümü yeni değil, ama yeni filtre sayesinde kontrastı artırarak bugüne kadar elde edilen en net ve doğal görüntüyü üretiyor.

 

 

Görüş düzelten ekranlar

 

 

 

¹http://graphics.berkeley.edu/papers/Huang-EFD-2014-08/index.html