Google Glass’a Ucuz Rakip >> Büyüteçli kontak lensler ile baktığınız yere 3 kat zum yapın
|Bilim adamlarının geliştirdiği 3 kat doğal zum yapan büyüteçli kontak lensler, görme kaybına uğrayan yaşlıların dünyayı kartal görüşlü keskin nişancılardan çok daha net görmesini sağlıyor. Bir çift modifiye edilmiş Samsung 3B TV gözlükle çalışan sistem, “seçmeli mercek” teknolojisi ile hem normal görüş hem de zum özellikleri sunuyor.
Büyüteçli kontak lens, körlüğe yol açan sarı nokta hastalığına bağlı görüş kaybını telafi etmek için geliştirildi ama 1500 dolarlık gözlük ekran Google Glass için de ucuz bir alternatif oluşturuyor. İnsanların birbirini gözetlemesini kolaylaştıran büyüteçli kontak lens ve Google Glass, aynı zamanda dikizci ve ispiyoncu bir toplum yaratma kaygılarına da yol açıyor.
Lozan Federal Teknik Üniversitesi’nden Eric Tremblay ve ekibi, körlüğe yol açan sarı leke hastalığına bağlı görüş kaybını telafi etmek için hedefe 3 kat doğal zum yapan bir kontak lens geliştirdiler. Modifiye edilmiş Samsung 3B TV gözlükleriyle kullanılan lensler, yaşlıların objelere 2,8 kat zum yapmasını sağlayarak ileri yaşlarda hayatı kolaylaştırıyor.
Büyüteçli kontak lensin ortasında ışığın doğrudan göze geçmesini sağlayan ve normal görüş sunan bir bölge var. Merkezi dairenin çevresini ise 1,17 milimetre kalınlığındaki bir “büyüteç halkası” kuşatıyor. Bu halka çevreden gelen ışığı büyüterek gözün ağtabakasına (retina) yansıtan alüminyum mikro aynalardan oluşuyor. Büyütme halkası, yansıtıcı ayna tekniği ile 2,8 kat doğal zuma izin veriyor.
Büyüteçli lenste gözden kaçan en pratik özellik ise seçmeli büyütme imkanı: Bunu telefonla boğaz manzarası çekerken karşı kıyıya zum yaptığınızda görebilirsiniz. Zum yapmak, karşı kıyıdaki Kuleli Askeri Lisesi’ni görmeyi kolaylaştırabilir ama aynı zamanda bakış açısını daraltarak, Anadolu yakasını bir bütün halinde görüntülemenizi de engelleyecektir.
Kısacası zum özelliği bir tür “tünel etkisi” yaratarak etrafınızı görmenizi engelliyor ve sizi pratikte körleştiriyor. Seçmeli büyütme ise, kullanıcılara normal görüş ve zum yapma arasında seçim şansı vererek bu sınırlamanın önüne geçiyor. Örneğin trafik tabelasını okumak için zum yapabilir ve sonra yolunuza normal görüşle devam edebilirsiniz.
Araştırmacılar bunun için bir çift polarize Samsung 3B TV gözlüğü kullandılar. 3 boyutlu TV gözlüklerinin polarizasyon özelliği, sadece lensin merkezinden gelen normal görüntüyü veya kenardaki alüminyum büyüteç halkasından gelen zumlu görüntüyü görmenizi sağlıyor. İki görüntü arasında geçiş yapmak için gözlerinizi okuma gözlüğü kullanır gibi hareket ettirmeniz yeterli.
Tam önünüze bakarak normal görüş elde edersiniz ve gözlerinizi lensin kenarlarına veya yukarıya kaldırarak 3 kat zum özelliğinden yararlanabilirsiniz. Polarize gözlükler bakmadığınız yerden gelen ışığı engelleyerek kullanıcıya seçme olanağı tanıyor. Zum özelliği, yazıları okumaktan kişilerin yüzünü seçmeye ve sokakta selam vermeyi ihmal etmemeye kadar birçok alanda kolaylık getiriyor.
37 yaşındayım ve henüz yaşlanmadım ama göz tembelliğine bağlı görme kaybı nedeniyle 4 metre uzaktaki sokak tabelalarını bile okumakta zorlanıyorum. Babam ise bir tabelayı 14 metre uzaktan okuyabiliyor. Hedefe yaklaşık 3 kat zum yapan kontak lensler veya bu teknolojiye sahip olan hafif gözlükler tabelaları 11 metre uzaktan okumama izin verirdi.
Ancak hiçbir belirgin elektronik parça içermeyen bu tür lens ve gözlükler, örneğin genç delikanlıların kızlara zum yapmasını sağlayarak (!) veya güvenlik güçlerinin gösterilerde kişilerin eşkalini tespit etmesini kolaylaştırarak mahremiyeti ortadan kaldırabilir.
Bunun abartılı bir endişe veya tutucu bir yaklaşım olduğunu düşünüyorsanız, Lozan’da yürütülen projeyi destekleyen kurumlardan birinin ABD İleri Savunma Araştırmaları Projeler Dairesi DARPA olduğunu söyleyebilirim. Tabii DARPA’nın amacı yaşlılara kolaylık sağlamak değil, kartal görüşlü askerler yaratmak: Dürbünlü tüfek kullanmadan göstericilere ateş ederek attığını vuran tabancalı insanlar önemli bir risk oluşturacaktır.
Geleceğin dünyası, “Aşkın Süpermenler” dönemi
Kontak lensler bir gün bize Uzay Yolu’ndaki Geordi LaForge gibi kızılötesi ışınları, morötesi ışınları, manyetik alanları, mikrodalgaları görme yeteneği kazandırabilir. Bütün bunları gözlük ekran Google Glass kamerası ve zenginleştirilmiş gerçeklikle birleştirerek “üstün güçler” kazanabiliriz.
Tabii insanların elindeki sıradan Android telefonlar veya iPhone’larla duvarların arkasındaki ve evlerin içindeki kişileri görmesini sağlayan Wi-Fi radar kamerayı da işin içine katarsak, herkesin Predator tarzı termal kamera görüşü kazanmasının aynı zamanda mahremiyeti tehdit eden bir gelişme olduğu anlaşılıyor:
Google Glass, insanların gözlük çerçevesine takılan bir kamera ile herkesi kameraya almasını sağlayan bir ürün. Bununla birlikte, Glass kamerası çalışırken gözlükte kırmızı ışık yanıyor ve bu akılcı tedbir, kişileri gizlice kameraya almayı zorlaştırarak mahremiyeti koruyor. Oysa büyüteçli kontak lenslerde bu özellik bulunmuyor ve insanları 3 kat zum yapan sıradan lenslerle gözetleme olasılığı, özel hayatın gizliliği konusunda endişe uyandırıyor.
Büyüteçli kontak lens projesi henüz deneme aşamasında ve insanlı klinik deneyler henüz başlamadı. Dünyaya bazen zum yaparak, bazen de normal gözle bakmanın özellikle sürücülerin trafikte dikkatini dağıtıp dağıtmayacağı ile diğer güvenlik riskleri ayrı bir araştırmanın konusu. Sorunlar bununla sınırlı değil: Kontak lensin sağladığı görüntüler şimdilik bulanık ve insanların normal görüş ile zum yapmak arasında gözü yormadan geçiş yapması için pratik bir yöntem geliştirmek gerekiyor.
Araştırma ekibi Paragon Vision Sciences ve Innovega şirketleriyle işbirliği yaparak lenslerin esnekliğini artırmaya, onları suya dayanıklı kılmaya ve gözlerin kurumasını engellemeye çalıyor. Eric Tramblay insanlar üzerindeki klinik deneylerin Kasım 2013’te başlayacağını söylüyor.
Kartal gözlü insanlar
1 Eric. J. Tremblay, Igor Stamenov, R. Dirk Beer, Ashkan Arianpour, and Joseph E. Ford, Optics Express, Vol. 21, Issue 13, pp. 15980-15986 (2013) http://dx.doi.org/10.1364/OE.21.015980