En Süper Ay 14 Kasımda Geliyor
14 Kasım akşamı son 68 yıldaki en büyük dolunaya tanık olacağız. Uydumuz gökyüzünde tepsi gibi büyük olacak ve 2034’e dek bir daha bu kadar büyük bir Ay görmeyeceğiz. Peki Ay gece göğünde nasıl büyüyebilir? İnsan gibi kilo almayacağına göre bilimsel bir açıklama olması lazım. En süper ay konusunu birlikte görelim.
Uydumuz Ay Dünya çevresinde kusursuz bir daire çizerek dönmüyor. Bunun yerine biraz eliptik, yumurta şekilli bir yörüngesi var. Ay Dünya’ya en yakın olduğu anda dolunay olursa gece göğünde maksimum büyüklüğe erişiyor. İşte buna süper ay deniyor.
Geçen sefer İsmet İnönü cumhurbaşkanıydı
1948 yılından beri gökte bu kadar büyük ay görmedik. O zaman Türkiye’de İsmet İnönü cumhurbaşkanıydı ve Amerika’yı Truman yönetiyordu. Kore savaşının ve NATO’nun arifesi olan yıldı.
İlgili yazı: Dünyamızın uydusu Ay hakkında en şaşırtıcı gerçekler
Süper ay ne demek?
Ay eliptik yörüngede döndüğü için Dünya’ya uzaklığı 356 bin ila 406 bin km arasında değişiyor. Ortalama uzaklığı ise 384 bin km. Ay Dünya’ya 391 bin km’den daha yakın olduğunda gökyüzünde görülen bütün dolunaylar süper ay olarak adlandırılıyor. Nitekim geçen yıl da büyük Ay gördük.
Ay 14 Kasım 2016’da, saat 15.52’de İstanbul’a 356.509 km uzakta olacak2 ve o akşam Türkiye’deki en büyük dolunayı, yani en büyük süper ayı göreceğiz (Ay dolunay evresindeyken yüzeyinin yaklaşık yarısını gökyüzünde tepsi gibi görüyoruz).
Öyle ki bir daha Ay gökyüzünde bu kadar büyük olduğu zaman yapay zeka insan zekasını aşmış ve tekillik gelmiş olacak: 2034. Bu nedenle bildiğimiz anlamda insan uygarlığının göreceği son en süper aya tanık olacaksınız. Kaçırmayın derim. Ölümsüz torunlarınıza anlatırsınız. 😉
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Router Modem
Süper ay nasıl oluşuyor?
Süper ayın oluşması nadir bir olay. Bunu yağmura yakalanmak gibi düşünebilirsiniz. Yağmurlu bir günde ıslanma şansınız yağmur yağma olasılığı ile tam siz sokakta iken yürüdüğünüz yerde yağmur yağma olasılığının bileşimidir.
Süper ay için de aynısı geçerli: Her 29,53 günde dolunay oluyor ve her 27,32 günde Ay Dünya’ya maksimum yaklaşıyor. Bu iki olay çakıştığında süper ay oluyor. Bu iki olay Ay Dünya’ya gerçekten en yakın olduğu zaman gerçekleşirse en süper ay oluyor.
İlgili yazı: Mars Neden Gökyüzünde Ay Kadar Büyük Değil?
Teleskopları hazırlayın
Teleskop yoksa dürbünleri hazır edin. Bu nadir olay sırasında Ay’ı gökyüzünde yüzde 14 ila yüzde 30 daha büyük göreceksiniz. Bu elbette nerede, hangi şehirde olduğunuza; yani enleminize bağlı.
Örneğin, Amerika’da Atlantik kıyısında yaşayanlar (New Yorklular vb.) en süper ayı kıl payı kaçıracak ve sadece ekstra büyük Ay görecekler. Oysa California kıyıları Ay’ı mümkün olan en büyük boyda gözlemleyecekler.
En süper ay olayı geçen yıl gördüğümüz süper kanlı ay olayından farklı. Geçen yıl Ay daha küçüktü, ama ay tutulmasına (kanlı ay) denk gelmişti.
Gelecek süper ay
11 Aralık 2016’da bir süper ay daha göreceğiz. Elbette o kadar büyük olmayacak. Aksilik şu ki aynı zamanda Geminid meteor yağmuruna denk gelecek ve dolunay gecemizi aydınlatırken atmosfere girip yanan meteorları görmekte zorlanacağız.
