Çalıntı Yıldız Proxima C ve Dünya Benzeri Gezegeni
Dünya’ya en yakın yıldız Proxima Centauri çalıntı bir yıldız olabilir. Üçlü yıldız sistemi Alpha Centauri’nin en dış üyesi olan Proxima C, aynı zamanda Dünya benzeri bir gezegene ve iki asteroit kuşağına sahip. Peki Alpha Centauri bu kırmızı cüce yıldızı nasıl çaldı ve Proxima C’de hayat var mı?
Proxima Centauri ne kadar uzak?
100 yıl önce keşfedilen ve 201 bin 800 km çapında olan kırmızı cüce Proxima Centauri bize yaklaşık 4,2 ışık yılı uzakta bulunuyor. Bu da yaklaşık 40 trilyon kilometreye karşılık geliyor.
Öyle ki 2012’de bir anlamda Güneş Sistemi’nin dışına çıkan ve şu anda insan yapımı en hızlı araç olan Voyager sondası Proxima C’ye gidiyor olsaydı hedefine ancak 70 bin yılda ulaşırdı. Oysa aradaki uzaklığa rağmen Proxima C hakkında son bir yılda önemli gelişmeler kaydettik.
İlgili yazı: Düz Dünya Teorisini Çürüten 12 Kanıt
Çift halkalı yıldız
Öncelikle bilim insanları Proxima Centauri’nin bize en yakın yıldız sistemi olan Alpha Centauri tarafından çalınmış bir yıldız olabileceğini düşünüyor. Nitekim Alpha Centauri’nin ikiz yıldızlarının birbirine ortalama uzaklığı 1,65 milyar km ve bu da Güneş-Satürn uzaklığına eşit sayılır.
Oysa Proxima C, Alpha Centauri sistemine 1,22 trilyon km uzakta ve bu da ikili sisteme sonradan katılmış olma ihtimalini artırıyor (iki yıldızın toplam kütlesi Proxima C’yi çekmiş olmalı). Ancak, astrofizikçiler son 12 ayda bu yıldızla ilgili başka keşifler de yaptı ve kırmızı cücenin çevresinde Dünya benzeri bir gezegen buldu.
Üstelik bu gezegen küçük ve soluk yıldıza yüzeyinde sıvı su olmaya uygun uzaklıktaydı. Buna karşın en şaşırtıcı haber geçenlerde geldi ve Proxima C’nin çevresinde bir değil, tam iki asteroit kuşağı olduğu tespit edildi. Tıpkı Güneş Sistemi’ndeki Asteroit Kuşağı ve uzak Kuiper Kuşağı gibi.
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem
Peki hayat var mı?
Proxima Centauri Güneş’ten on kat küçük bir yıldız. Ancak, bilim insanları uzun zamandır bu tür kırmızı cücelerin hayata elverişli olabileceğini düşünüyor. Bu sebeple komşu yıldızımız uzayda hayat arayışı konusunda büyük önem taşıyor.
Sonuçta galaksimizdeki yıldızların yüzde 75’i kırmızı cüce ve bu yıldızlar hayata elverişliyse uzayda yaşam, Güneş benzeri sarı cücelerin gezegenleriyle sınırlı olmayıp çok daha yaygın olacaktır. Buna karşın astrofizikçiler, Proxima C yörüngesindeki Dünya benzeri gezegenin sanıldığı kadar hayata elverişli olamayacağını düşündüler ve bunun iki sebebi vardı:
Birincisi Proxima C üçlü yıldız sistemi Alpha Centauri’nin üyesi ise (üç yıldız 4,5 milyar yıl önce birlikte oluştuysa) yörüngesi diğer iki yıldızın etkisiyle değişmiş olmalıydı. Hatta diğer iki yıldız zaman içinde Proxima C gezegenlerinin yörüngesini de radikal olarak değiştirmiş olabilirdi. Bu da gezegenlerin Proxima C’ye uzaklığını değiştirerek kayalık dünyalarda ortaya çıkabilecek hayatı yok ederdi.
İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi
İkinci sebep güneş rüzgarı
Trappist-1 yıldız sisteminde anlattığım gibi, bilim insanları kırmızı cüce yıldızların kısa mesafede Güneşimizden çok daha güçlü ve dengesiz güneş rüzgarlarına yol açtığını buldular.
Bu durumda Proxima C kendi çevresinde dönen Proxima b gezegeninin atmosferini uzaya üfleyerek yok edebilirdi. Nitekim Güneşimiz kendini koruyacak manyetik alanı olmayan Mars’ın atmosferini bu şekilde uzaya üfleyip tüketti.
Proxima C’nin kısa mesafede şiddetli radyasyona yol açan güçlü rüzgarları ise koruyucu manyetik alanı olan bir gezegenin atmosferini bile birkaç yüz milyon yıl içinde tüketebilirdi.
İlgili yazı: Renk Körlüğünü Düzelten Gözlük EnChroma
Çalıntı yıldız olmak hayat ihtimalini artıyor
Proxima C, Alpha Centauri yıldızlarının yerçekimine sonradan kapılarak sisteme dahil olan bir çalıntı yıldız ise Proxima b gezegeninde hayat olma ihtimali artıyor:
Bu durumda Proxima b kırmızı cüce yıldızla birlikte en az 4,5 milyar yıl önce oluştuğu günden beri güneşe yüzeyinde sıvı su olacak uzaklıkta dönüyor olmalı. Yörünge değişikliği olmadan muhtemel hayat istikrarlı olarak gelişecektir. Geriye Proxima C’nin ölümcül güneş rüzgarı kalıyor.
Ancak, gezegenin manyetik alanı yeterince güçlüyse bu dünya en azından denizin derinliklerinde bakteri düzeyinde hayat barındırıyor olabilir. Sonuçta Proxima b Dünya’dan sadece yüzde 30 daha büyük ve yıldıza ortalama 75 milyon km uzakta dönüyor ki bu da Güneş-Dünya uzaklığının yarısı.
İlgili yazı: En Yakın Yıldızda Dünya Benzeri Gezegen
Hiç sorun değil
Proxima Centauri küçük ve soluk bir yıldız olduğu için Proxima b yıldızına en uygun mesafede dönüyor diyebiliriz. Oysa Proxima C sisteminde hayat olasılığını asıl artıran asıl gelişme yıldızın çevresindeki iki asteroit kuşağı oldu. Neden derseniz:
Şili’deki ALMA gözlemevi, Kasım başında yaptığı açıklamada, Proxima C yıldızını saran soğuk ve soluk gaz bulutunu kızılötesi ışıkta aydınlatan iki halka bulduğunu duyurdu. İspanya, Andalusya Astrofizik Enstitüsü’nden Guillem Anglada, bunların çevredeki boşluktan daha sıcak olduğu için uzaya ısı yayan iki asteroit kuşağı olduğunu söylüyor.
“Bu keşif kritik önemde; çünkü Proxima b gezegenini keşfettikten sonra bulduğumuz iki asteroit kuşağı, Proxima sisteminin yaşadığımız Güneş Sistemi’ne benzediğini ve hayata elverişli birden fazla Dünya benzeri gezegen barındırabileceğini gösteriyor.”
İlgili yazı: Güneş’in kayıp ikizi nereye gitti?
Ne zaman gidiyoruz?
Starshot projesi ile uzaya ışık hızının beşte biriyle giden iPhone boyunda lazer yelkenli mini sondalar göndermeyi planlıyoruz. Bu sondalar 20 yıl içinde sürüler halinde Proxima C yıldızına ulaşabilir ve bize en yakın yıldızın çevresinde hayat arayabilirler.
Ancak, bu kolay olmayacak. Sonuçta iki asteroit kuşağı içinde yıldıza en yakın olanı, Güneş’e ortalama 5,5 milyar km uzakta olan cüce gezegen Plüton kadar soğuk (-230 derece). Bu sebeple Proxima C çevresindeki ek gezegenler de soluk yıldıza uzak yörüngelerde dönen soğuk ve ölü dünyalar olabilir.
Gerçi bu sorunun cevabını bulmanın en iyi yolu Dünya’ya en yakın yıldız olan Proxima Centauri’ye insan göndermek ve 5 Adımda Başka ıldızlara Nasıl Gideriz? yazısında okuyabileceğiniz gibi, bu işi sıkı tutarsak 50 yıl içinde komşu yıldıza gitmeyi başarabiliriz.
Bilgiyi ezberlemekten ziyade, bilgi edinme yöntemlerini bilmenin ve bilgiyi inşa etmenin kritik olduğu dijital dönüşüm dünyasında uzay keşiflerinden beklentilerinizi yüksek tutun.
Proxima C yıldızının iki halkası var
1Was Proxima captured by alpha Centauri A and B?
2Proxima rings
