Amatör Astronomi İçin Teleskop Rehberi

Gece göğünde gezegenleri ve yıldızları kolayca görüp evrene kesintisiz erişim sağlamak istiyor musunuz? Amatör astronomi için teleskop rehberi yazısında 390 dolardan başlayan fiyatlarla Amazon’dan hemen satın alabileceğiniz en kullanışlı 3 teleskopu sizler için anlattım.

 

1. Celestron Astro Fi 102 Mak-Cas Wi-Fi

• Maksutov-Cassegrain/Yükseklik ve yıldız açısı ayarı destekleyen tripod/Hemen çalıştır
• Geleceğe yönelik dijital teleskop

İçimizden bazıları kolay kullanım derken bilgisayar kullanmayan ve kundağı motorlu olmayan yüzde 100 analog teleskopları anlıyor. Siz de böyle düşünüyorsanız paranızı daha büyük mercekli bir analog teleskopa yatırabilirsiniz.

Bazıları için de kullanım kolaylığı, basit bir mobil uygulamayla kontrol edilebilen ve çektiğiniz resimleri anında internetten paylaşabilen teleskop demek. Bu gruba giriyorsanız aynalı Celestron Astro Fi 102 Mak-Cas Wi-Fi teleskopu amatör astronomi için en iyi seçim.

SkyPortal uygulamasını açın, teleskopu göğe çevirin, akıllı telefon ekranında bir gökcismine parmağınızla tıklayın ve Astro Fi (otomatik gökcismi bulma) teknolojisini kullanan kundağı motorlu teleskopunuz hemen o yöne dönüp belirtilen gezegen veya yıldızı izlemeye başlasın. Amazon’da 390$.

İlgili yazı: Ruslar Teleskopla Uzaylı Sinyali Aldı mı?

 

2. Celestron Astro Fi 90 Mercekli Wi-Fi

• Yukarıdaki modelin aynısı, sadece mercekli
• Yükseklik ve yıldız açısı ayarı destekleyen tripod/ Hemen çalıştır

Celestron bundan kısa süre önce amatör astronomide teleskop kullanmayı çok kolaylaştıran bir çözüm geliştirdi.

Ancak, bunun için mobil cihaz ve dijital teleskopları sevmeniz gerekiyor. Sistem aslında kundağı motorlu çanak antene bağlı bir uydu alıcısı ile çanak anteni istediğiniz uyduya otomatik olarak döndürmeye benziyor.

İlgili yazı: İnternetinizi uçuracak en iyi 10 modem

 

Dijital teleskop sevme zamanı

Dijital teleskop sevmeyenlere hak veriyorum. Eskiden dijital teleskopları ayarlamak analog teleskopları ayarlamak kadar zordu. Bu sebeple dijitale ekstra para vermeye gerek yoktu; ama Celestron Astro Fi teknolojisi ile dijital teleskoplar analoglardan daha kullanışlı ve isabetli oldu.

Olay basit: Telefona yüklü Celestron uygulamasını açıyorsunuz, gök haritasını görüntülüyorsunuz. Sonra ekranda bir yıldız veya gezegen seçip tıklıyorsunuz. Teleskop otomatik olarak oraya dönüyor ve gece göğünde dünya döndükçe yer değiştiren gökcismini sürekli takip ediyor (kameraya bile alabilir).

SkyPortal yazılımını App Store veya Google Play’den indirin, telefona yükleyin, wi-fi paylaşımını açın ve teleskopu wi-fi üzerinden telefona bağlayın. Sonra da gezegen resimleri çekip Instagram’dan paylaşın. Bu kadar basit.

İlgili yazı: Dünyanın En Büyük Radyo Teleskopu FAST

 

Marifetli teleskop

Celestron Astro Fi teknolojisini markanın 90 mm mercekli teleskopu ve 130 mm’lik aynalı Newton teleskopu da kullanılıyor.

Astro Fi 90 gibi mercekli teleskoplar Jüpiter, Venüs gibi gezegenleri gözlemlemek için ideal. Hem aynalı hem mercekli diyebileceğimiz katadiyoptrik (melez) teleskoplar ise yıldızlar gibi nokta ışık kaynaklarını görmek için ideal.

Celestron 90 mm mercekli teleskoplar oldukça kaliteli. Merceği kaplayan filtre kaplama kontrastı artırarak gözlemleri kolaylaştırıyor.

Gerçi 10.1 odak oranıyla o kadar hızlı bir model değil; ama parçalı bulutlu olmayan açık havada ve şehir ışığından uzakta gözlem yapacaksanız Celestron Astro Fi 90 Mercekli Wi-Fi teleskop sizin için gayet kullanışlı. Amazon’da fiyatı 410$.

İlgili yazı: VPN Engelleme Türkiye’de Nasıl Aşılır?

 

Renk sapması

Elbette tüm mercekli teleskoplarda olduğu gibi Astro Fi 90’da renk sapması görüyoruz: Mercekte daha kısa dalga boylu olan mavi ve mor ışık ışınları kırmızı ışıktan daha fazla büküldüğü için yıldızların çevresinde renk halkaları oluşuyor. Söz konusu modelde bunu engelleyecek özelliğin olmamasının sebebi teleskopun fiyatının artmasını önlemek:

Celestron ışık halkalarını önlemek için pahalı ED (ekstra düşük dağınım) özellikli cam mercekler ve farklı şekli itibariyle kalıba dökülmesi zor olan özel mercek tasarımları kullansaydı renk halkaları iyice belirsiz olurdu. Bu durumda siz de daha pahalı bir teleskop satın alırdınız.

Yeri gelmişken, yazının başında anlattığım Astro Fi 102 Mak-Cas modelinin aynalı teleskop olduğunu hatırlatalım. Bu yüzden de borusu daha kısa ve bu yüzden gökcisimlerine daha yavaş odaklanıyor (eşdeğer mercekli teleskoplar odaklamada hep daha iyidir).

Ancak, bu aynalı teleskoptan yıldızlara baktığınız zaman ışık noktalarının etrafında gözbebeğine veya kirpiklere benzeyen ışık saçılımları görmeyeceksiniz. Yıldızlar gayet net ve parlak olacak. Renk sapması ve ışık halkaları neredeyse tümüyle ortadan kalkacak.

İlgili yazı: Şemsiye Teleskopla Yıldız Keşfeden Starshade

 

Özetle aynalı melez teleskoplar yıldızlar için

Mercekli teleskoplar da gezegenler için idealdir diyebiliriz. Tabii 102 Mak-Cas hem mercek hem ayna kullandığı için yıldızların çevresinde biraz bulanık bir halka göreceksiniz. Bu tür küçük çarpılmalar melez teleskoplarda kaçınılmaz olarak ortaya çıkıyor. Yine de güzel bir görsel efekt oluşturuyor.

Bu nedenle belli belirsiz bulanık halkaları bile gideren pahalı melez teleskoplara yatırım yapmayın. Buna karşın mutlaka mercekli istiyorum derseniz bari 20 dolar fazla verin de Astro Fi 130 mm’lik Newton teleskopunu alın. Tek bir sıkıntısı var: Borusu daha uzun ve rüzgarda sallanıyor.

İlgili yazı: Dev Macellan Teleskopu Gözünü Açıyor

 

Alüminyum tripod

Her üç modelin de alüminyum tripodları var. Bu da üçayakları sırtta taşımak için hafif olmasını sağlıyor; ama alüminyum çelik kadar sağlam değil ve en ufak bir darbede yamulabilir. O zaman da tripod ayaklar katlanmaz ve teleskop dengeli durmaz.

En azından bu teleskopların aksesuar çekmecesi güzel: Hem tripodun ayaklarını katladıktan sonra kilitlemeye yarıyor hem de kauçuk kaplamalı kılıfında akıllı telefon veya tablet taşımanıza izin veriyor. Bu küçük çekmeceye gözünüz gibi bakın! Ne de olsa göz merceklerinizi taşıyor. 🙂

İlgili yazı: Kara delik avcısı şemsiye teleskopun yeni adı Aragoskop

 

3. Orion StarBlast 6 / StarBlast 6i “IntelliScope”

• Mercekli/ Yükseklik ve yıldız açısı ayarı destekleyen tripod (plastik kapaklı)
• Süper kullanışlı, ışığa duyarlı

Amatör astronomi için teleskop rehberi yazısındaki dijital modelleri sevmediniz mi? Mutlaka analog teleskop kullanmak mı istiyorsunuz? Öyleyse 340 dolarlık StarBlast 6 Dobson mercekli teleskopu satın alabilirsiniz.

Bu teleskop döner tabla üzerinde 15 cm’lik açıklık sağlıyor. Ayrıca kavrama kolu ve 3,2 cm’lik iki göz merceği var. Kurulumu çok kolay ve tıpkı mucidi John Dobson’ın amaçladığı gibi yüzde 100 analog teleskop.

Üstelik paketten hazır çıkıyor;yani montaj yapmıyorsunuz. Bilye yatağına hiç yapışmayan ve politetrafloroetilen’den (PTFE) üretilen bilyeleri teleskopun en iyi odaklama için yuvasında dönmesini kolaylaştırıyor.

Elbette tüm Newton mercekli teleskoplar gibi zamanla aynayı ayarlamanız gerecek; ama bu kolay bir işlem. Analog teleskopların en güzel yanı göğe çevirdikten sonra rastgele gözlem yapmaya başlamanız.

İlgili yazı: 14 Yaşında Kendini Donduran Kız

 

Yazılım desteği var

Orion StarBlast 6 analog bir teleskop olabilir; ama en azından Starry Night astronomi yazılımıyla geliyor. Siz de bilgisayar ekranında yazılıma bakarak yıldızları işaretleyebilir ve gözünüzü gece göğüne çevirerek işaretlenen yıldızları bulabilirsiniz (şehir ışıklarında kör olacağınız için tavsiye edilmez).

StarBlast 6i IntelliScope modeli ise klasik bir dijital teleskop. Teleskoptaki küçük bilgisayar size tripodla yüksekliği ve açıyı ayarlarken yol gösteriyor. Doğru yıldızı bulup bulmadığınız konusunda bilgi veriyor.

Tabii her şeyi elle yapacağınız için 140 dolar farkla teleskopun akıllı (?) modelini almaya değer mi ona siz karar verin.

Full analog sürüm Amazon’da indirimli 306$. Dijital üst modeli ise 480$. Ancak, ben Türkiye’de yeni başlayan kullanıcılara analog teleskop önermiyorum. Celestron gibi yüzde 100 dijital, otomatik Wi-Fi teleskoplar öneriyorum.

İlgili yazı: Dünya’ya En Çok Benzeyen Gezegen Bulundu

 

Neden?

Arkadaşlar öncelikle bu basit bir teleskop rehberi, amatör astronomi rehberi değil. Okuduğunuz yazıyı sadece yeni başlayanlar için yazdım. İşin temellerini sökelim, daha kapsamlı rehberler de yazarız. Sizlere analog teleskop önermiyorum; çünkü 200 TL verip bunları alanlar iki haftada sıkılıp vazgeçiyor.

Sonuçta teleskopu alıyorsunuz ama gökyüzünde nereye bakacağınızı bilmiyorsunuz. Şehir hayatının günlük koşuşturmacasında kasıp gökyüzü haritasını ezberleyemezsiniz (tabii kasarsanız harika olur 🙂 ). Ayrıca apartman balkonundan geniş açılı gözlem yapmak zor. O zaman da hep Ay’a bakmaktan sıkılıp teleskopu bir kenara kaldırıyorsunuz.

En iyisi siz kundağı motorlu Celestron Astro Fi destekli dijital teleskoplar veya eşdeğer modeller alın. Bunları akıllı telefon ekranıyla yönlendirin. İnternetten Dünya’ya en yakın Alpha Centauri yıldızını mı okudunuz? Teleskopu telefonla otomatik olarak ona çevirin.

İlgili yazı: Yabancı Dünyalar Rehberi

 

Daha pahalı

Evet 200 TL değil, +1200 TL vereceksiniz; ama özenli bakarsanız bu teleskop yıllarca size hizmet edecek. Üstelik çocuklarınıza kısa sürede astronomi öğreteceksiniz. Dijital yerlilere dijital teleskop çağında yaşıyoruz.

Ancak işi kapmak için deneme-yanılma yöntemiyle ilerlemek istiyorsanız dijital teleskopları manüel olarak da kullanabilirsiniz. Yine de bu iş maliyet meselesi. Hangi teleskopu alırsanız alın sıkılmadığınız sürece başarırsınız. Evren’in kapıları hepinize açık olsun.

Bahçesinde 300 asteroit bulan meraklı adam