Fransa İnterneti Yasaklıyor -1 >> TOR Browser ve Kafede Wı-Fı Engellenecek

Paris’teki terör saldırısının ardından özgür internet Avrupa ve Amerika’ya fazla geldi. Terörist saldırıları bahane eden Fransa, TOR kullanmayı suç sayan yasa çıkarmaya hazırlanıyor ve kafelerle AVM’lerdeki halka açık ücretsiz Wi-Fi noktalarını engelleyecek.

Bundan 4 yıl önce, geçenlerde talihsiz bir hastalık nedeniyle kaybettiğimiz değerli hocam Dr. Özgür Uçkan’la¹ yaptığımız bir sohbette, internetin Google Mühendislik Direktörü Ray Kurzweil’ın sözünü ettiği teknolojik tekilliği getireceğini söylemiştim.

Bu aynı zamanda global refah toplumu demekti ve bilim-teknoloji konularında Kurzweil ve Profesör Michio Kaku kadar bilgi sahibi olan insanların sayısının önümüzdeki yıllarda artacağı anlamına geliyordu. Dolayısıyla bu konuları kısmen bilen daha fazla sayıda çalışana ayda 5000 dolar maaş verilecekti. 🙂

 

Büyük Çin Güvenlik Seddi geliyor

Özgür hocama Avrupa’daki iktidarlar bunu kaldıramaz. İnternetten güneş görmüş vampir gibi kaçacaklar ve yeni yasaklarla internetin olmadığı 1980’lere geri dönecekler demiştim. Haklı çıktım, ama buna hiç sevinmedim.

Şimdi Fransa’nın Paris saldırılarını bahane ederek özgür interneti Çin gibi nasıl yasaklayıp sansürleyebileceğine bakalım. Taze haber:

Fransa İçişleri Bakanlığı’ndan sızdırılan belgelere göre, Başbakan Hollande interneti yasaklamak için iki yöntem düşünüyor: Öncelikle olağanüstü hal ilan edildiği zaman halka açık bütün kablosuz internet bağlantılarını, örneğin Starbucks kafelerdeki Wi-Fi hizmetini kesecekler. İkinci olarak TOR’u Fransa’da engelleyecekler. Hatta meclisi ve halkı ikna edebilirlerse Fransa’da TOR kullanmak suç olacak.

İlgili yazı: İnternette sansürü aşmak için TOR Browser kullanın

 

TOR nedir, nasıl engellenir?

TOR internette IP adresinizi gizleyen ve hangi web sitelerine girip neyi okuduğunuzu görmelerinizi engelleyen bir anonimlik sistemidir (Firefox’tan türetilen bir anonim browser). Detaylarını önceki yazılarımda anlattım ve TOR Browser’la internete girseniz bile bazı hallerde gözetlenebileceğinizi belirttim.

Ancak Fransa daha da ileri gidiyor ve bugünlerde Çin’in yaptığı gibi TOR trafiğini, TOR bağlantılarını engellemeye hazırlanıyor. Bugün TOR kullandığınız zaman Fransa’nın sizi özellikle mimlemeden (size kırmızı bayrak atamadan ve Amerikan örgütü NSA’den istihbarat almadan) gözetlemesi çok zor (sıradan kullanıcıyı böyle takip etmezler zaten).

Oysa TOR Browser ile ne yaptığınızı görmeseler bile TOR kullandığınızı görebiliyorlar. Böylece TOR’a bağlanmakta kullanılan IP adreslerini engelleyerek TOR trafiğini kesebilir veya kullanıcıyı bezdirip TOR kullanmaktan vazgeçirmek için bağlantıyı yavaşlatabilirler. Türk Telekom ve TTNET, VPN bağlantısını yavaşlatıyor.

 

TOR kullanmak suç olabilir

Fransa TOR trafiğini görebildiğine göre TOR’u yasa dışı da ilan edebilir. Ardından internet hizmeti aldığınız ISP, “Hasan TOR kullanıyor” diye sizi polise ispiyon edebilir (elbette bu yasa çıkarsa).

Sansür planını kim sızdırdı?

Fransız gazetesi Le Monde. Gazeteye göre yeni yasa teklifi 2016 Ocak ayında parlamentoya sunulacak. Bu yasa teklifi 130 kişinin hayatını kaybettiği Paris saldırılarına tepki olarak hazırlandı.

 

Suçluları bulmak zormuş

Fransız hükümetinin paniklemesinin asıl nedeni başka: Batı dünyası interneti özellikle gözetlenebilir bir model olarak tasarladı. Amaçları devletlerin halkı gözetleyerek baskı altına almasını ve şirketlerin halkı gözetleyerek para kazanmasını sağlamaktı. Tabii internet yolgeçen hanına dönünce teröristler de internete girerek organize olmaya başladı.

Ancak Batının oyununu 2012’de Snowden bozdu. Snowden NSA’in tüm dünyayı internetten izinsiz gözetlediğini duyurunca, Amerikan yasaları gereği verilerini NSA ile paylaşmak zorunda kalan Google gibi internet devleri de kendi internet trafiğini şifrelemeye başladılar.

İlgili yazı: NSA kendi eklediği güvenlik açıklarıyla VPN gözetliyor

 

Gerçek komplo teorisi

Ayrıca interneti gözetlemek için NSA’in gizli emriyle şifreleme protokollerine bile VPN gözetlemeyi kolaylaştıran güvenlik açıkları eklemek zorunda kalan şirketler de bunu halka açıklamaya başladılar.

Ardından bu güvenlik açıkları tek tek kapatılmaya başladı. Bu da Amerika ve Avrupa’daki gizli servislerin şirketlere yeni güvenlik açıklamaları eklemelerini istemesine izin veren yeni yasalar çıkarılmasını gündeme getirdi (Öyle ki bunu halka açıklamak bile suç sayılacak). Fransa’nın yeni yasa tasarısı da aslında bunun bir uzantısı.

 

 

TOR yasaklamak kolay mı?

TOR’u yasaklamanın anayasadaki iletişim özgürlüğü ve demokrasinin ortadan kalkması gibi konular açısından son derece sorunlu olduğunu biliyoruz. Bakalım Hollande maaşını hak edecek ve muhalefete rağmen TOR’u yasaklatmayı başaracak mı?

Öte yandan TOR’u engellemek teknik açıdan mümkün mü diye sorabiliriz. Şimdi buna bakalım. Öncelikle TOR’u Fransa’da engellemek, Çin’in yaptığı gibi ülkede kapalı devre internet kurmak anlamına geliyor. Ülkemizde iktidar bunu yapmak istediğini açıkça belirtti (bu konuda Çin’den teknik destek alıyorlar).

İlgili yazı: Dünyanın en iyi VPN hizmetleri

 

Özgür internetin sonu

Dolayısıyla TOR’u teknik olarak engellemek mümkün. En azından sıradan kullanıcının TOR kullanmasını çok zorlaştırabilirler. Bunun için bilinen TOR IP adreslerini engelleyecekler. Aynı zamanda TOR trafiğini yavaşlatacaklar.

TOR engellendiğinde Tor’a bağlanmayı sağlayan en popüler köprüleri de (bridge) engelleyecekler. Buna rağmen TOR’un özel köprü atama özelliği var; yani isteyen girer. TOR’u tümüyle engelleyemezsiniz ama Fransa için bu konuda da sıkıntı yok. TOR’u nasıl engelleyeceğini Çin’e sorar. Çin yardım eder.

 

Yasaklamak da zor

Bunu yapmak yine teknik nedenlerden ötürü zor: Diyelim ki Fransa’da TOR kullanmak suç oldu. Bu durumda ISP’lerin TOR kullanıcılarını tek tek polise şikayet etmesi gerekiyor. Ancak bunun için interneti tümüyle gözetleyen, hatta şifreli HTTPS trafiğini kıran bir gözetleme altyapısı kurmak lazım.

Bizimkiler de HTTPS trafiğini kırmak istedi ama bunun çok zor olacağını, bankacılık sistemini çökerteceğini ve interneti aşırı yavaşlatacağını bildiklerinden istemeye istemeye vazgeçtiler. Fiber internete yatırım yapmadığımız için internet zaten yavaş ve Türkiye’nin mevcut gözetleme sistemi interneti daha da yavaşlattı.

Kısacası Fransa’da ISP’lerin TOR kullanıcılarını polise şikayet etmesi için özel bir altyapısı kurması gerekiyor. Bu çok pahalı bir yatırım ve interneti aşırı yavaşlatacak.

İlgili yazı: Twitter ve Youtube tekrar engellenirse VPN kullanın

 

Halkı kandırıyorlar

Çünkü teröristler internetin gözetlendiğini bildiği için internet kullanmadan haberleşiyor. Örneğin Suriye’de telefon bile kullanmıyorlar. Eski model Walkie-talkie’ler ve telsizler kullanıyorlar. Teröristler şifreli internet, VPN ve TOR da kullanmıyorlar. Örneğin Paris saldırılarını başlatan ünlü Bataclan emrini SMS ile gönderdiler.

Dolayısıyla özgür internet ve terör saldırıları gibi siyasi konuları sebeplerine göre değil, sonuçlarına göre değerlendirmek lazım. Paris’teki saldırıdan kimler kârlı çıktı? En azından interneti sansürlemek isteyenlerin bu saldırıları bahane olarak kullandıklarını görüyoruz.

 

 

Kurunun yanında yaş da yanacak

Nitekim Fransa’da TOR yasaklanırsa veya engellenirse şirketlerdeki yolsuzlukları ifşa eden şirket çalışanları (ıslıkçılar), haber kaynağını gizlemek isteyen gazeteciler ve web’de gözetlenmeden gezinmek isteyen masum kullanıcılar (çünkü iletişim özgürlüğü ve gizlilik anayasal haktır) zarar görecekler.

O zaman insan kendine soruyor: Yoksa TOR’u engellemek isteyenlerin amacı da şirketlerin ve devletlerin gizli kalmasını istedikleri yasa dışı işlerin halka açıklanmasını önlemek mi? Bizdeki gazetecilerle ilgili en güncel örneği biliyorsunuz.

Bir de olağanüstü hal konusu var tabii. Her olağanüstü halde kafe ve AVM’lerde internet kesilirse insanlar belki de haftalarca (olağanüstü hal kalkana kadar) ücretsiz internetten yararlanamayacaklar. Teröristlerin 3G mobil internet kullanacak kadar aptal olduklarını varsayarsak bu durum, ücretsiz Wi-Fi kullanmayı yasaklamanın pek işe yaramayacağını gösteriyor.

İlgili yazı: TOR’dan anonim mesajlaşma programı TOR browser

 

Abartmıyoruz

20 Kasım 2015’te, yani Paris saldırılarından bir hafta sonra Fransa olağanüstü hal süresini 3 aya çıkaran yeni bir yasa çıkardı. Aynı zamanda, İçişleri Bakanlığının terörizmle ilgili olan siteleri engellemesini ve polisin bilgisayarlarla telefonlara el koymasını kolaylaştıran bir düzenleme de yapıldı. Üstelik Fransa içişleri bakanı hızını alamayıp terörist siteleri ziyaret etmek suç olacak dedi.

Emsal teşkil eder

Fransa 2016 yılında bu yasayı çıkarırsa İngiltere, Almanya ve elbette biz de benzer yasalar çıkarırız. Hatta Türkiye’de çok daha anti demokratik yasalar çıkabilir.

Yazının ikinci bölümünde İngiltere’deki gelişmeleri ele alacağım ama şunu hatırlatmak istiyorum: Bir siteyi ziyaret etmek suç sayılırsa devlet herkesi içeri alabilir. Neden mi? Çünkü bazen bir siteyi terörist olduğunuz için ziyaret etmezsiniz. Bazen sadece haber almak ve karşı görüşleri öğrenmek için veya yanlışlıkla ziyaret edersiniz.

 

 

Bir deli kuyuya taş attı

Evet, yanlışlıkla bir reklamı tıkladığınız için gidersiniz (hele küçük akıllı telefon ekranında reklamların tam basacağınız düğmenin altında aniden gösterildiğini düşünürseniz bu böyle). Diyeceksiniz ki terörist reklam mı verir? Valla Popüler bir terör örgütü kendi Android uygulamasını yapmış.

Yarın öbür gün devlet bir haber sitesini terörist site ilan etse ve siz bilmeden o siteyi ziyaret etseniz başınız derde girer. Ayrıca bazı bariz terör siteleri hariç, bir sitenin terörist site olacağına kim karar verecek?

 

 

At hırsızları

Mesela sizin terörist olarak gördüğünüz bir siteyi diğer insanlar özgürlük savaşçısı niyetine ziyaret ediyorlar. Hatta bazı haberlere göre İngiltere Dışişleri Bakanı, “Ortadoğu’da bugün hangi gruba terörist denileceğine dair at pazarlığı yapılıyor” demiş; yani dünkü terörist örgüt yarın meşru grup olabilir. Bu dinamik listeyi kim tutacak? 🙂

Peki bu durumda gerçek at hırsızları kim? Dünyadaki zengin aileler gezegeni daha iyi kontrol edebilmek ve teknolojik tekilliği önlemek için global gözetleme sistemi kurmak amacıyla terörü bahane ettiler ve bir kuyuya taş attılar. Şimdi bir delinin attığı taşı bin akıllı çıkaramıyor! Yazının devamında görüşmek üzere.

¹http://www.ozguruckan.com/