Facebook Intant Articles Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Şey >> Facebook yayıncı sitelerin haberlerini kendi barındıracak

Facebook yayıncı sitelerin haberlerini kendi bünyesinde barındıracak. Bunun karşılığında The New York Times gibi büyük yayıncılara online reklamlardan kâr payı verecek. Onlar da en popüler haberlerini Facebook’ta yayınlamak isteyecekler. Facebook’un yeni uygulamasının adı Instant Articles ve şimdiden Amerika ile Avrupa’da test yayınına başladı.

Önce malumun ilanı: Online reklamların kime ne kadar gösterileceğine reklamverenler değil Adwords, Facebook ve Doubleclick.net gibi platformlar karar veriyor. Kısacası Twitter, Google ve Facebook gibi sosyal ağlar dijital yayıncılık dünyasının kontrolünü ele geçirmiş bulunuyor.

Evet, Milliyet ve Hürriyet gibi gazetelerin web siteleri olabilir ve bu sitelerde istedikleri haberleri yayınlayabilirler. Hatta sosyal medya tarama-takip araçlarını kullanarak Facebook ile Google’da hangi haberlerin yayınlandığına ve arama motorlarında hangi yayıncı sitelerin üst sıralarda gösterildiğine bakabilirler.

Oysa internet kullanıcılarına hangi haberlerin veya reklamların gösterileceğine karar veremezler. Buna Facebook, Google ve Twitter algoritmaları karar veriyor. Bu üç sosyal ağ dünyanın en büyük dijital medya ve reklamcılık platformu oldu.

 

 

Instant Articles dijital yayıncılığın kontrolünü Facebook’a veriyor

Günümüzde ipler sosyal ağların elinde. Hiç öteye gitmeyin, işte size Google’ın yeni hayalet algoritması: Artık mobil tema desteklemeyen web siteleri Google arama sonuçlarında alt sıralarda gösteriliyor, yani internette oyunu Google’ın kurallarına göre oynamak zorundasınız.

Aynı şey Facebook için de geçerli: Facebook önce zaman tünelindeki organik (ücretsiz) paylaşımların ulaşabildiği kişi sayısını azalttı. Ardından Facebook paylaşımlarındaki linkleri mobil Facebook uygulaması içinde açmaya başladı. Böylece tıklama trafiğini Facebook önce kendine yönlendiriyor. Üstelik sayfaları uygulama içi (in app) açarken size kendi sosyal reklamlarını gösteriyor.

Şimdi de Facebook yayıncı sitelerin haberlerini kendi bünyesinde barındıracak. Bunun karşılığında The New York Times gibi büyük yayıncılara online reklamlardan kâr payı verecek. Onlar da en popüler haberlerini Facebook’ta yayınlamak isteyecekler. Facebook’un yeni uygulamasının adı Instant Articles ve şimdiden Amerika ile Avrupa’da test yayınına başladı.

 

 

Dijital yayıncılık tekeli

Facebook, Instant Articles uygulaması ile arama motoru devi Google’ın bacaklarının arasına sıkı bir tekme attı. Nasıl mı? İnternette hangi haberleri arama sonuçlarında göstereceğine kendi karar veren Google üç yıldır Avrupa Birliği ve Rusya’dan ağır baskı görüyordu.

Hatta Fransa ve Rusya gibi ülkelerdeki yayıncılara o gazetelerin sitelerini internette gösterdiği için yılda 60 milyon avroyu bulan büyük meblağlar ödemek zorunda bırakılmıştı. Şimdi de Facebook uygulama içi sayfa linkleri ve Intant Articles (Anında Makaleler) uygulaması ile Google’a fena çaktı.

 

 

Eskiden sosyal ağlar arasında veri paylaşımı vardı

Şimdi Facebook bu sistemi değiştiriyor, uygulama içi açılan sayfalar ve Intant Articles ile internetteki online reklamların ve dijital medya akışının büyük kısmını kendinde toplamaya hazırlanıyor.

Nitekim Google’ın Gmail gibi tek girişle kullanılan hizmetleri hariç hemen hemen bütün sosyal ağlara, web siteleri ve online hizmetlere Facebook hesabımızla giriş yapıyoruz. Facebook, Instagram ve Whatsapp’i satın alarak internetteki varlığını güçlendirdi.

 

 

Instagram, Pinterest’le birlikte dünyanın en popüler görsel sosyal ağlarından biri. Whatsapp ise insanların Facebook’ta paylaşmadığı özelini yazdığı, yakın dostları, ailesi ve sevgilisi ile yazıştığı bir karanlık sosyal medya ağı.

Karanlık sosyal medya, yani anlık yazışma uygulamaları ve e-posta iletileri sosyal ağların yüzde 70’ini oluşturuyor. Bugüne kadar sosyal medyanın sadece yüzde 30’undan online reklamlarla gelir elde etmek mümkündü. Ancak Facebook, Whatsapp satın almasıyla birlikte karanlık sosyal medyaya da el attı.

Ayrıca, yapılan son güncelleme ile Whatsapp uygulamasına Wi-Fi ve 3G internet bağlantısı üzerinden telefon etme özelliğini de ekledi. Facebook Messenger uygulamasının da bu özelliğe sahip olduğunu hesaba katarsak Facebook’un sosyal medyayı dört koldan kontrol etmeye başladığını söyleyebiliriz.

 

 

Klasik medyanın sonu

Ve dijital medyanın yükselişi, ama kimin için? Tabii ki Facebook ve medya tekelleri için! Sosyal reklamlar, uygulama içi açılan linkler ve Instant Articles ile Facebook dijital yayıncılığın kurallarını değiştiriyor. Bu hem dijital pazarlamada hem de dijital PR’da yeni bir çağ başlatacak.

Facebook bir Youtube olamadı ama Youtube video reklamlarıyla sıkı bir rekabete girecek. İşte bu yüzden Facebook kendi sitesi üzerinde paylaşılan Twitter ve Youtube linklerinin satır sayısını azaltıyor. Bunu yaparken Twitter fotoğraf karelerini küçültüyor, Facebook paylaşımlarını kendi hesabımızda kaydetmemize izin veriyor ve Facebook videolarının başka sitelerde paylaşılmasını da zorlaştırıyor.

 

 

 

 

FACEBOOK INTANT ARTICLES HAKKINDA BİLMENİZ GEREKEN 5 ŞEY

 

 

 

1 Amerika, İngiltere ve Almanya’dan 9 büyük yayıncı Facebook’a katıldı

Bunlar The New York Times, National Geographic, BuzzFeed (bizdeki Onedio sitesi BuzzFeed içeriklerini yayınlıyor), NBC News, The Atlantic, The Guardian (Snowden’in NSA ifşaatından sonra Amerika bu gazeteye sıkı ayar verip kısmen yandaş yaptı), BBC News, Spiegel Online ve Bild.

Bakın normalde yan yana gelmeyen rakip yayıncıların Facebook çatısı altında birleştiğini görüyoruz. Şöyle bir düşünün, popüler haber mecrası Bild ve coğrafya dergisi National Geographic de yan yana. Ne alaka? Napolyon’un dediği gibi para para para (veya online reklamdan kâr payı), aşağıda geleceğiz.

 

 

 

 

 2 Hepsi Facebook’a katıldı, çünkü Facebook reddetmeyecekleri bir teklif yaptı

Facebook önce sosyal medyanın ve online reklam pastasının büyük kısmını ele geçirdi. Ardından da haber portallarını, gazete sitelerini köşeye sıkıştırdı. Onlara dedi ki “Reklam satarsan reklam gelirinin yüzde 100’ü senin ve reklamlarını Facebook ağı üzerinden satarsan reklam gelirlerinin yalnızca yüzde 30’u benim, yüzde 70’i yine senin!”

Durun daha bitmedi! Facebook, Google bünyesindeki Youtube’un yaptığına benzer şekilde medyacılara münhasır dijital yayın hakları da veriyor. Facebook dijital medyacılara diyor ki “Bende yayınladığınız haberlerin kontrolü tümüyle sizin elinizde.”

 

“Sahiplik hakları ve yayın hakları da sizin elinizde. İsterseniz bu haberleri kendi sitenizde yayınlayın, isterseniz sadece Facebook üzerinde veya hem kendi sitenizde hem de Facebook’ta yayınlayın. Reklam gelirleri yine sizin.”

Peki online reklamlar için o kadar önemli olan gösterim ve tıklamalar? Peki ya faydalı dönüşüm için gereken etkili kişilere ulaşarak kullanıcı etkileşimini en üst düzeye çıkarma? Hiç sorun değil! Bild sitesi Facebook’ta haber yayınladığı zaman tıpkı binlerce avroluk medya satın alma yapmış gibi olacak. Bild haberleri EdgeRank gösterim algoritmasında öncelikli olacak ve en çok sayıda okura ulaşacak.

 

 

Mobilde dikkat süresi 8 saniye!

Facebook içeriğe karışmıyor ama hangi içeriğin yayınlanacağına kendi karar veriyor. Peki bu dijital medyanın umurunda mı? Neden umurunda olsun? Google arama motorunda üst sıralarda gözükmekten çok daha yüksek bir reklam geliri elde edecekler. İşte Facebook’un Google’a attığı tekme bu.

Şimdi bunu uygulama içi açılan linklerle birlikte düşünün. Bunu da dikkate aldığınız zaman, Google aramasında blog yazılarınızın üst sıralarda gösterilmesini sağlayan Google Authorship kodunun bile performansının düşeceğini göreceksiniz (Google Authorship bir dolaylı SEO kodudur). Örneğin bloggerlar, yarın böyle bir imkan tanınırsa bazı haberlerini Instant Articles ile Facebook’ta yayınlayabilirler.

Bir de mobil internet desteği var. Bugün mobil cihaz kullanıcılarının yüzde 60’ı internete akıllı telefon ve tabletle giriyor. Oysa Türkiye’deki birçok gazetenin mobil sürümü içler acısı. Mobil siteler kadınların orasını burasını gösteren reklam çöplüğü oldu.

 

 

Bir de galeri haber işkencesi var

Bir haberi okumak için sizi 10 ayrı sayfada dolaşmaya mecbur eden “galeri haber” adlı tıklama artırma yöntemi okurların sabrını zorluyor (tabii mobilde 10 sayfa açmak değerli zamanınızı ve 3G veri kotanızı harcıyor). Üstelik galeri haberlerdeki alt yazıların çoğu telefon ekranına sığmıyor ve bu nedenle haberin yarısını okuyamıyorsunuz.

Oysa Türkiye ve dünyadaki web siteleri haberlerini Facebook üzerinden yayınlarsa bu sayfaların linkleri 10 kat hızlı açılacak. Facebook’un içerik paylaşım ve online reklamcılık kuralları, öncelikle bizi Çin’den sahte takipçi satın alıp tıklama sayısını yapay olarak artıran gazetelerden kurtaracak. Galeri haber işkencesi de sona erecek.

Ayrıca sayfalar 1 saniyeden kısa sürede açılacak. Mobil internette insanların dikkatinin 8 saniyede dağıldığını düşünecek olursak bunu görebiliriz. Facebook dijital medya tekeli olabilir, ama okurlara çok daha kaliteli içerik sunmayı garantiliyor (bu içeriğin taraflı olup olmadığı ayrı bir mevzu ve bu konuda sorumluluk yayıncılara ait).

 

 

 

 

3 Animasyonlar ve video haberler

Facebook bütün dijital medya haberlerini animasyonlu profesyonel sunumlara ve transmedya imkanlarından yararlanan interaktif bir hikaye anlatıma dönüştürüyor. Bu yeni formatı The New York Times web sitesi 3 yıldır kullanıyor.

Artık animasyonlu haberler Medium sitesine benzeyen modern bir sayfa düzeninde interaktif olarak görüntülenecek. Hareketsiz resimlerin Motion Comic teknolojisiyle canlandırılması gibi akıcı formatlar okurların haber okumak için Facebook’u tercih etmesini sağlayacak.

 

 

 

 

Haberler kısa videolarla süslenecek. Hatta haber metnine ve resimlere io9 sitesinde olduğu gibi kendi yorumlarınızı ekleyebilecek ve haber görsellerini dokunmatik ekranda kaydırarak büyütebileceksiniz. Buna ek olarak, Soundcloud benzeri bir teknoloji ile bazı paragrafları spikerin kendi sesinden dinleyebileceksiniz.

Bütünleşik dijital medya çağında bütün haberler video, animasyon, interaktif infografik, dokunmatik sayfalar ve ses kayıtlarıyla süslenecek. Böylece biz de telefon ekranına resim sığmadı derdinden kurtulacağız.

Yalnız bir sıkıntı var: Yüksek çözünürlüklü fotoğraflar ve parmakla büyütülebilen animasyonlu haritalar içeren bu yeni haber formatı şimdilik sadece iPhone Facebook uygulamasının son sürümünde kullanılabiliyor.

 

 

 

 

4 Dijital medyaya açık, ama markalara kapalı

Facebook Instant Articles uygulamasının marka sayfalarında kullanılması pek mümkün görünmüyor. Çünkü yayıncıların ana gelir kaynağı markaların reklam yayınlayabileceği ücretli bir platform oluşturmak. Instant Articles markalara sunulursa yayıncılar tümüyle aradan çıkmış olur. Unutmayın, bu dünyada en çok aracılar kazanıyor. 😉

Zaten Facebook’un yeni uygulaması ile dijital mecralar Türkiye’nin pek çok gazetesini, dergisini ve haber portalını olumsuz etkileyerek gelirlerini azalttı. Bir de markalara doğrudan kendi reklamını yapma imkanı verilirse sektörde denge bozulur.

Üstelik markalar da inandırıcılığını yitirir, çünkü insanlar reklam sayfaları yerine haber sayfalarını okumayı tercih ediyor. Haber sitelerinin salt advertoryala dönüştüğünü düşünün. Kim güncel haberleri takip etmek varken reklam sayfası okumak ister?

 

 

Facebook da kazanıyor yayıncı da kazanıyor

Aslında Facebook bu noktada yayıncılara hiçbir şey dikte etmedi. Her ne kadar yazımızın başında söylediğimiz gibi Facebook dijital yayıncılığın kontrolünü ele geçirmekte olsa da bunu yayıncılara baskı yaparak başarmıyor.

Tersine, Facebook BuzzFeed gibi yayıncılara gitti ve onlara hangi reklam gelir modelinin faydalı olacağını sordu. Önce onların iznini alarak bir kazan kazan durumu yarattı. Bu sebeple Unilever veya Virgin Atlantic’in Instant Article kullanması mümkün değil.

Kazan kazan durumu derken şunu da ekleyelim: Facebook, BuzzFeed’in kendi sponsorlu haberlerini, yani advertoryallarını da Facebook üzerinde Instant Articles formatında yayınlamasına izin veriyor. Bunun ne anlama geldiğini hemen aşağıda söyleyelim:

 

 

 

 

5 Instant Articles, Facebook’un dijital yayıncılığı ele geçirmesini sağlayan kusursuz bir Truva Atı

Öncelikle Facebook Ürün Direktörü Chris Cox’tan alıntı yapalım: “Bazı yayıncıların bazı haberleri için bazı iş modellerinde faydalı olacağını düşündüğümüz bir şeye başlıyoruz. Ancak amacımız her şeyi ele geçirmek değil.”

Öncelikle üç kere tekrarlanan “bazı” kelimesini aklımızda tutalım ve Facebook gibi bir sosyal medya devinin böyle temkinli konuşmasını avını ürkütmemeye çalışmak olarak algılayalım. Ancak ne değişir? Türkiye’de internetin ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte sektörel dergicilik, teknoloji basını, sponsorlu yayıncılık geriledi. Portallar ve dergiler eskisi kadar gelir elde edemiyor.

Oysa Facebook kendisiyle çalışan tüm yayıncılara sosyal medyada maksimum erişim imkanı sağlayan yeni bir model getiriyor. Facebook’la çalışan bir blog veya sektörel dergi çok daha fazla okura erişebilir. Böylece markalar da o dijital dergiye daha çok reklam veya sponsorlu içerik verebilir. Peki bu sayede Türkiye’de basın ayağa kalkabilir mi?

 

 

Yoksa konsolidasyon ve tekelleşme mi geliyor?

İşte size felaket senaryosu: Facebook sadece Milliyet ve Hürriyet gibi gazetelerle anlaşır ama DonanımHaber gibi siteleri es geçerse Instant Articles formatı sektördeki bağımsız yayınların ve haber sitelerinin kapanmasına yol açabilir. Instant Articles, bloglar ve diğer mecraları desteklemezse internette sadece büyük yayıncılar tekel olur ve biz de basılı gazete devrine geri döneriz.

Elbette bu noktada Google’ın karşı hamlesi de önemli. Nitekim Google Ürün Müdürü Bradley Horowitz, Google+ sosyal ağının iki ana fonksiyonunu, yani görseller ile haber akışını Photos ve Streams adında iki yeni ürün arasında paylaştıracaklarını duyurdu. Horowitz Google+’tan hiç söz etmediğine göre Google+ büyük olasılıkla kapatılacak.

Peki biri Instagram’e rakip olmayı amaçlayan (Photos) bu iki yeni sosyal ağ başarılı olacak mı? Yoksa ilk çıktığında ümit vaat eden Google+ gibi onlar da tarihe mi karışacak? Her durumda iki ağ başarılı olsa bile bunlar ayağa kalkana kadar Facebook pazarı ele geçirmiş olur.

 

 

Ancak, Ello gibi bağımsız sosyal ağlara katılabilir, blog yazabilir, bağımsız haber portallarını okuyabilir, kitle kaynak etkinlikleri ve vatandaş gazeteciliğini destekleyebiliriz. Böylece internette tarafsız habere ulaşma şansımızı arttırabiliriz.

Her şey okurda bitiyor aslında. Facebook bağımsız web sitelerinin sosyal ağlarda gösterilmesini sınırlayabilir. Google da blogların arama motoru sonuçlarında daha alt sıralarda gösterilmesini sağlayabilir. Bunu hep yapıyorlar demiyorum, ama böyle bir risk var diyorum.

Bu tehlikeyi önlemek için internette kendi bağımsız topluluklarımızı kurmamız ve kendi bağımsız sitelerimizi açmamız gerekiyor. Maidsafe’in geliştirdiği Safe Network gibi internetin gözetlenmesini engelleyen dağıtık iletişim ağları kurulana kadar özgür interneti korumanın tek yolu bu görünüyor.

 

 

Facebook Instant Articles tanıtım videosu

 

 

 

 

Motion Comic: İnternetin yükselen dijital yayın formatı. 60’lı yılların çizgi filmlerinde kullanılan bu yöntem çizgi roman gibi hareketsiz görsellere animasyon katıyor. Instant Articles bu teknolojiden de yararlanacak. Örnek video İtalyancadan Türkçeye çevirdiğim ve Kadıköy Pasajı’ndaki Özer Sahaf tarafından yayınlanan Orfani çizgi romanının birinci sezonu.