2014’ün Devrimsel Teknolojileri 1 >> Kalp krizini önceden haber veren dijital giysiler ve tişört bilgisayarlar
“Eşyaların İnterneti” giderek yaygınlaşıyor. “Giyilebilir bilgisayar” teknolojisi, Samsung Galaxy Gear gibi akıllı kol saatlerini veya Google Glass gibi web kameralı gözlük ekranları çoktan aştı: Google Glass’ın piyasaya çıkmasını hâlâ bekliyoruz ama elektronik şapkalar, tişört bilgisayarlar ve dijital giysiler şimdiden moda oldu.
Tişört bilgisayarları spor yaparken giyerek ne kadar kalori yaktığınızı görebilirsiniz. Rahatlama egzersizlerine hazırlanan hamile bayanlar da hareketlere başlamadan tansiyonuna bakabilir. Bayanlardan söz etmişken, titiz ev hanımlarına bir müjdemiz daha var: Tişört bilgisayarları ve evet, “sutyen bilgisayarları” çamaşır makinesinde yıkayabilirsiniz. 🙂 Ancak, dijital giysiler yalnızca spor uygulamalarıyla sınırlı değil.
İnternete bağlanan akıllı iç çamaşırları, evde tek başına iken kalp krizi geçiren bir hastanın yakınlarına SMS gönderebilecek ya da dijital Hızır Acil Servis gibi çalışarak hastaneyi arayıp ambulans çağıracak. Yılbaşı yaklaşırken, 2014’te hayatımızı değiştirecek olan 5 devrimsel teknolojiyi en faydalı yanları ve en yıkıcı özellikleriyle birlikte yeni yazı dizimizde inceleyelim.
Giyilebilir bilgisayarlar, dijital giysiler
Fitness salonlarında ter dökmek, büyükşehir rutininde fazla kiloları verip sağlığımızı korumamız için iyi bir çözüm. Günde ne kadar kalori yaktığımızı ölçen akıllı bilezikler ve diğer giyilebilir bilgisayarlar, zayıflamak için bin bir zahmetle planladığımız diyet programlarına uymayı son derece kolaylaştırıyor.
Fibit, Fuelband ve Up gibi spor bilezikleri koşu bandındaki adımlarımızı, hızımızı, yaptığımız esneme hareketlerini ölçüyor. BodyMedia gibi kol bantları daha gelişmiş özellikler sunarak kalp ritmini, cildimizin iletkenlik durumunu (yani tuzlu tuzlu ne kadar terlediğimizi) ve dolayısıyla da egzersiz yaparken ne kadar yorulduğumuzu ölçüyor.
Başka bir yazıda değindiğimiz sticker dövmeler ve cilde ya da kumaşa yapışan saydam elektronik etiketler ise sadece spor salonundaki performansımızı ölçmekle kalmıyor; aynı zamanda kablosuz ağ destekli beyin-bilgisayar arayüzleri ile bizi canlı birer uzaktan kumandaya dönüştürerek ev aletlerini düşüncülerimizle; yani “kablosuz telepati” yoluyla kontrol etmemizi sağlıyor.
Yine de sıradan bir mobilyanın bile internete girmesine imkan tanıyarak “eşyaların interneti” devrimini başlatan elektronik stickerlar bile, OMsignal şirketinin geliştirdiği ve bu yıl satışlarının artması beklenen “tişört bilgisayarların” yanında sıradan kalıyor.
Çünkü bugüne kadar giyilebilir bilgisayarlardan söz ettik ama bütün bu anlattıklarımız akıllı kol saatleri, bilezikler, gözlük ekranlar veya elektronik stickerlarla sınırlı kaldı. Şimdi iç çamaşırı olarak üstümüze giyebileceğimiz gerçek tişört bilgisayarlardan söz ediyoruz.
Sağlam vücut sağlam kafada bulunur
İfadeyi tersine çevirdim ve bunun bir sebebi var: Dijital giysiler spor salonunda sadece egzersiz performansımızı ölçmüyor, aynı zamanda ruh halimizi de anlıyor. Bunun ne önemi var diyorsanız kız arkadaşınıza, müşteriye veya patrona kızdıktan sonra spor salonunda pedal çevirerek rahatlamaya çalışırken neler hissettiğinizi hatırlamanızı tavsiye ederim.
Kanada Montreal merkezli akıllı giysi üreticisi OMsignal’ın CEO’su Stephane Marceau da aynı şeyi düşünmüş olmalı ki “Spor yapmak iyidir ve biz de zamanında bütün o akıllı bilezikleri taktık fakat bundan sonra duygusal hallerimizi de ölçmek istiyoruz. Spor hem zihinsel hem de duygusal bir aktivite. Bunu da emotik teknoloji, yani duygu ölçme teknolojisi olarak adlandırıyoruz” diyor.
Duygusal tişört ne demek?
OMsignal’ın akıllı tişörtlerini kullanan genç bir çifti hayal edelim (Aylin ve Ferhat): Genç kadın yeni hamile ve eşi kariyeri için önemli bir toplantıya girmek üzere. Anne adayımız spor salonunda rahatlama egzersizleri yaparken kalp ritmini ve solunum düzenini ölçme imkanına sahip bulunuyor. Ancak o sırada, eşinin gömlek altına giydiği tişört bilgisayar Ferhat’ın strese girdiğini gösteriyor ve bunu bildiren mesaj özel bir OMsignal uygulaması ile Aylin’in telefonuna SMS olarak düşüyor. Aylin eşine WhatsApp’tan yazarak moral veriyor.
Güzel bir hikaye anlattık, ama tişört bilgisayarlar gelecekte sağlık sektöründe de kullanılacak ve sayısız insanın hayatını kurtaracak. Örneğin Aylin’in babası Hasan Bey evde koli taşırken kalp spazmı geçirirse, akıllı tişört bunu da Aylin’e bildirecek ve Hasan Bey bilincini yitirse bile durumu bilen kızı onu hastaneye kaldırabilecek. Hatta Aylin hastanede yatan babasını neşelendirmek için ultrason destekli bir akıllı telefon uygulaması kullanarak, karnındaki bebeği yanı başındaki babasına gösterme imkanı bulacak.
Akıllı kumaşlar nasıl çalışıyor?
Öncelikle tişörtün altına sarılan bir sensör bandı var. Bu biraz bilekliğe biraz da kafa bandına benziyor. Adidas’ın profesyonel sporcu tişörtleri gibi bakteri oluşumuna bağlı ter kokusunu önleyen gümüşlü ipliklerden dokunan bant, insan vücudunu tişörtün altında sıkmadan veya pot yapmadan sarıyor. Tere ve suya dayanıklı esnek kumaştan üretilen banttaki mikro sensörler, kişinin kalp ritmi ile terleme hızını ölçüyor.
Sistem üzerinde, akıllı telefonların ekran kaydırma yönünü belirlemekte kullanılan 3 yönlü ivmeölçer ve hareket algılama sensörleri yer alıyor. Böylece OMsignal tişörtleri ile sutyenleri egzersiz hareketlerini, adımları ve hareket hızını, dolayısıyla da egzersiz sırasında ne kadar kalori yakıldığını ölçüyor.
Sensör bandı, akıllı bileziklerde yer almayan ek fonksiyonlara da sahip bulunuyor. Solunum hızı ve hacmini ölçmek ve özellikle de ECG sensörü, diğer “elektronik takılarda” olmayan bir özellik olarak öne çıkıyor. Kısacası tişört bilgisayar kalp elektrosu da çekebiliyor! Belki bir gün, Street Fighter filmindeki kötü adam Byson’ın ömrünü uzatan kalp masajı aleti gibi de çalışabilir.
Bütün bu veriler bandın üzerinde yer alan (yandaki resim) küçük bir bilgisayar kutusuna aktarılıyor. Bu cihaz son derece hafif ve yassı bir malzemeden üretilmiş. Giysilerin altında insan etine hiç batmayan minyatür cihaz, tişört bilgisayarın hem kalbi hem beyni olarak işlev görüyor ve sensör bandından gelen verileri kullanıcının akıllı telefonu ya da tabletine aktarıyor. Kalp krizi riski belirdiği zaman kişinin yakınlarının kullandığı telefonlara SMS göndererek ya da çağrı yaparak hastanın kurtulma olasılığını arttırıyor.
Dijital Hızır Acil Servis
Tişört bilgisayarın elektronik kutusu, acil durumlarda doğrudan evdeki modemle internete girerek, ilgili kullanıcıların notebooklarına erişip gerçek zamanlı bildirim gönderebiliyor. Marifetli kutu, sensör bandına bağlı olduğu sürece sağlık durumumuzla ilgili Büyük Veri toplayarak, bu bilgileri mobil cihazlara aktarıyor.
3-5 gün aktif kullanım ömrüne ve 2 haftalık bekleme süresine sahip olan cihaz, az pil kullanan Bluetooth bağlantısıyla yakındaki telefon veya tabletlere bağlanıyor. Tişört bilgisayar bütün bu verileri mobil cihazlar üzerinden aile hekimine, hastane ve kliniklere de göndererek acil müdahale için doktorların hazırlıklı olmasına olanak tanıyor. Bu tür tişört bilgisayar sistemleri, biyometrik cihazlar veya biyolojik ölçüm aygıtları olarak adlandırılıyor.
Beş yıl sonra
2014 yılında yaygınlaşacak teknolojiler 5 yıl içinde gerçekleşecek olan daha büyük buluşlar ve radikal değişikliklerin çekirdeğini oluşturuyor. Bunların arasında, yakında akıllı telefon boyutuna inecek olan mobil MR cihazları da var. Önümüzdeki yıllarda, hastanelerde insanı mezara girmiş gibi huzursuz eden o koca MR cihazlarında check-up yapmak zorunluluğundan kurtulacağız.
Gelecekte akıllı telefonlar MR cihazı olarak kullanılabilecek ve böylece aile hakimleri ile sağlık ocakları, birçok vakaya hastaları devlet hastanelerine yollamadan müdahale edebilecekler. Güneş ışığından elektrik üreten grafen boya ile boyanan tişört bilgisayarlar ise, sensör bandına takılan elektronik Büyük Veri toplama kutusunu güneş ışığıyla şarj edebilecek. Bu da pilin ömrünü uzatacak ve pilin boşaldığı acil durumlarda hayatta kalma ihtimalini arttıracak.
Tişört bilgisayarlar bir gün saydam fiber optik ipliklerle üretilecek ve böylece tek başına bir kablosuz router, sinyal güçlendirici ve modem olarak da kullanılabilecek. Her durumda bayanların yazın üzerlerine mayo uydurma derdine bir de tişört bilgisayar beğenme derdi eklenmiş bulunuyor. Kolay gelsin! 🙂
OMsignal tişört bilgisayar, hayatın dijital dokusu
