Hint Okyanusu’nda 200 Milyon Yıllık Kayıp Kıta Bulundu

Bilim insanları Hint Okyanusu’ndaki popüler tatil adası Mauritius’un altında 200 milyon yıllık kayıp kıta buldu. Dünya’da kıtalar kaydığı için eski karalar zamanla batıyor ve yenileri yüzeye çıkıyor. Mauritia mini kıtası da 200 milyon yıl önce Gondwana anakarası parçalandığı zaman suya batmıştı.

Atlantis’te gerçek payı var mı?

Bir anlamda var: Eğer Dünya’da sular altına gömülen kayıp ve batık kıtalardan söz ediyorsanız bunun için Mu, Lemurya veya Atlantis gibi hayal ürünü efsanelere inanmanıza gerek yok; çünkü Dünya’da zaten kıtalar kayıyor ve yer değiştiriyor:

Türkiye’de neden deprem oluyor yazısında anlattığım gibi, kıtalar ve üstünde bulundukları okyanus tabanı daha ağır elementlerden oluşan ve diş macunu gibi ağdalı bir akışkan olan manto tabakasının üstünde yüzüyor. Bu yüzden kıtalar kayıyor ve 200 milyon yıllık sürelerde sürekli yer değiştiriyor.

Yerkabuğunun parçalarını oluşturan ve insanın kafatası kemikleri gibi dikişli olan tektonik plakalar yer değiştirdikçe deprem oluyor, yanardağlar püskürüyor ve okyanustan yeni adalar çıkarken eski kara parçaları da denize batıyor. Hattı hızını alamayarak yerkabuğunun derinliklerine gömülüyor.

İşte bu açıdan kayıp kıta efsaneleri haklı; ama bu yazıda efsanelerden değil, gerçek bir batık kıtadan bahsedeceğiz. Hint Okyanusu’ndaki deniz ve güneş adası Mauritius’un altından çıkan ve 200 milyon yıldır kayıp olan Mauritia mini kıtasından.

İlgili yazı: Güneş Yelkeni ile 3 Günde Mars’a Gidelim

 

Anadolu Mikro Plakası

Bugün Anadolu yarımadası Asya kıtasının bir parçası. Ancak, tarihi 50 milyon yıl geriye sararsanız Anadolu’nun eskiden bir ada olduğunu göreceksiniz. Hem de kendine ait küçük tektonik plakası olan bir ada.

Kısacası Anadolu eskiden yerkabuğunda hareket eden bağımsız bir kıtaydı ve sonradan Asya ile çarpışıp onun bir parçası oldu. Aynı şey Hindistan alt kıtası için de geçerli. Hindistan alt kıtası da Asya ile çarpışıp Himalayaları oluşturmadan önce küçük ve bağımsız bir kıtaydı.

İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Modem

 

Anadolu eskiden mini kıtaydı

Aslında Anadolu yarımadası Asya ile çarpışmaya devam ediyor ve 17 Ağustos 1999 İstanbul ve ardından gelen Düzce depremleri hep bu süregelen çarpışmadan kaynaklanıyor. Ancak, bu yerbilimcilerin bütün eski kayıp kıtaların yerini bildiği anlamına gelmiyor.

Bazılarını hâlâ arıyoruz ve Mauritius’un altındaki batık kıta da 200 milyon yıl önce parçalanan dev Gondwana kıtasının kayıp parçalarından biri. Nitekim bugünkü kıtaların kıyı şekline bakınca bunların dev bir yapbozun parçaları gibi birleşebileceğini görüyoruz.

Gerçekten de Amerika, Asya, Avrupa, Afrika ve Antarktika eskiden Gondwana adlı tek bir anakaranın parçasıydı. Kıtaların kayması neticesinde bu anakara parçalandı ve bugünkü kıtalar ortaya çıktı.

İlgili yazı: Dünyanın Derinliklerinde Gizli Yeraltı Okyanusu Bulundu

 

Sıra Mauritius’ta

Güney Afrika, Witwatersrand Üniversitesi’nden yerbilimciler, Mauritius adasının altındaki okyanus tabanının adadan çok daha eski olduğunu fark ettiler ve lavlarla kaplı mini Mauritia kıtasını bulduklarını duyurdular.

200 milyon yıl önce Dünya’nın bir yüzünü dev bir maske gibi kaplayan Gondwana bize en yakın tarihte oluşan süper kıta olarak biliniyor ve 3,6 milyar yıllık kayalar içeriyor. Gondwana parçalanınca Dünya’ın eski çağlarından kalma bu kayalar kapanın elinde kaldı ve Amerika ile Asya’ya dağıldı.

Yerbilimciler Mauritius adasının altında sondaj yaptıkları zaman adadan çok daha eski olan bu kayaları buldular ve Gondwana’nın nasıl parçalandığını gösteren bilgisayar simülasyonlarından yola çıkarak bunların kayıp mini kıta Mauritia’ya ait olduğunu anladılar.

Gondwana nasıl parçalandı

 

Kayıp kıta avcıları

Mauritia’yı bulan ekibin başındaki Profesör Lewis Ashwal konuyu şöyle açıklıyor: “Antik süper kıta Gondwana basit bir şekilde parçalanmadı. Bunun yerine farklı büyüklüklerdeki kıta kabuğu parçaları ufalandılar ve o sıralar kıtanın parçalanmasıyla açılan boşlukta oluşan Hint Okyanusu’na dağıldılar.”

Ashwal’a göre bu küçük mini kıta parçalarını bulmak hiç kolay değil; çünkü Atlantis efsanelerinin tersine, denizin altında çıplak bir şekilde yatmıyorlar.

Tersine, kıtaların kayması nedeniyle birçoğu okyanus tabanına gömülmüş durumda ve bunları üstteki kayalardan ayırmak için sondaj açmak gerekiyor. Tabii her seferinde nereye bakacağınızı bilmediğinizde işiniz biraz şansa kalıyor.

İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi

 

Zirkon sağ olsun

Dünya’da batık kıta aramak samanlıkta iğne aramaktan zor: Bu kez de bize zirkon minerali yardım etti. Zirkon volkanik püskürmelerle dışarı çıkan lavlarda bulunuyor. Yerbilimciler Mauritius adasının atında buldukları zirkon minerallerinin 3 milyar yaşında olduğunu buldular.

Hani Mauritius adası 2,8 milyar yaşında olsa belki kafaları karışırdı; ama Mauritius sadece 9 milyon yaşında. Bu da adanın altındaki batık kıta Mauritia’nın ilk işareti oldu.

Aslında 2013 yılında adanın ak kumsallarında zirkon izleri bulmuştuk; ama yerbilimciler bunların rüzgarla başka bir yerden taşınmış olabileceğini düşündü. İkinci araştırmada zirkon yeraltından çıkınca kayıp kıta Mauritia bulunmuş oldu.

İlgili yazı: Sansüre Karşı TOR ve Orbot Rehberi

 

Antik kıtanın gizemi

200 milyon yıl önce Gondwana anakarasının içinde bulunan Mauritia mini kıtası Madagaskar ile Hindistan’ı birbirine bağlıyordu; ama 84 milyon yıl önce tümüyle parçalanınca Hint Okyanusu’nda kayboldu.

Nasıl tekrar ortaya çıktı?

Yukarıda batık kıtaların zaman zaman yeryüzüne çıktığını söylediğimiz için bunun her 100 milyon yılda gerçekleşen rutin (!) bir olay olduğunu sanmayın. Genellikle batık kıtalar yerkabuğunda binlerce km derine batıyor ve tekrar çıkana kadar 1 milyar yıl geçiyor.

Bu sırada antik kıta yerin derinliklerinde yüksek ısı ve basınca maruz kalarak eski izlerinden tümüyle arınıp geri dönüşüme uğruyor. Kısacası yepyeni bir kıtaya dönüşerek yüzeye çıkıyor. Ancak Mauritia konusunda şanslıydık.

Kıta sadece 83 milyon yıl önce yere batmış ve çok derinlere dalmamıştı. Bu yüzden yanardağ etkinlikleri ile kıtanın küçük bir parçası Mauritius adasının altında tekrar yüzeye çıktı. İşte yerbilimcilerin işini kolaylaştırmak yüzeye vuran zirkon mineralleri de bu parçaya ait.

İlgili yazı: Süper Zeka ve Tekillik >> Bilimkurguda En Şeytani 20 Yapay Zeka

 

Mauritius adasını volkanlar doğurdu

Mauritius adası Afrika’nın 2000 km açığında 8-9 milyon yıl önce gerçekleşen volkanik püskürmelerle oluştu. Lavlar denizde birikip katılaşarak yeni bir kara parçası olan bu tatil beldesini meydana getirdi.

Mauritius bugün Mascarene Takımadalarının bir parçası ve Saint Brandon, Réunion ile Rodrigues adalarına komşu oluyor; ama yerbilimcilerin kayıp kıta arayışları sürüyor.

İlgili yazı: Robot dalgıç batık şehirleri araştırıyor

 

Peki başka kayıp kıtalar bulacak mıyız?

Avustralya Yeni Galler Üniversitesi’nden Martin Van Kranendonk bundan emin: “Antik Gondwana süper kıtasının parçalarını Dünya’nın her yerinde buluyoruz. Son bulgulara göre bunların bir kısmı Batı Avustralya’da ve hatta Atlantik Okyanusu’ndaki İzlanda’da ortaya çıktı!”

Dolayısıyla Dünya’nın gerçek Atlantis adayları diyebileceğimiz kayıp kıtaların arayışı tüm hızıyla sürüyor ve gezegenimizin tarihini parça parça ortaya çıkarmaya devam ediyor. Bunlardan birini Hindistan’ın yarısı kayıp yazısında anlattım. Ancak, doğal depremler kadar yapay depremleri de merak ediyorsanız Haarp yörünge silahı depreme yol açar mı yazımı okuyabilirsiniz.

Tatil beldesinden kayıp kıtaya

¹Archaean zircons in Miocene oceanic hotspot rocks establish ancient continental crust beneath Mauritius