Panama Belgeleri Açıklandı, Hackerlar Yaşadı >> Peki neden ve vatandaş için ne değişecek?
Panama belgeleri açıklandı, peki iyi mi oldu? Diyeceksiniz ki kara para aklayanların suçlarının belgelenmesi ve hapse girmesinden güzel şey mi olur? Öyle tabii. Ancak 35 yıldır internet var. Bugüne dek böyle kapsamlı ifşaat yoktu. Neden şimdi ve vatandaşın hayatında ne değişecek?
Örneğin yolsuzluklar sona erecek mi? Yolsuzlukları önlemek için kurulacak global gözetim sistemi kişisel hak ve özgürlüklerle özel hayatın gizliliğine saygı gösterecek mi? Yoksa sadece siyasi rakipleri temizlemeye yarayan Panama skandalının ardından, çok daha güçlü bir Büyük Birader dünyası mı kurulacak? Birlikte görelim.
İlgili yazı: İnternet Özel Hayatı Nasıl Yok Etti? >> 50 Resimle Gizliliğin Doğumu ve Ölümü
Tarihin en büyük yolsuzluğu
Daha doğrusu bugüne kadar ortaya çıkarılan en büyük yolsuzluk: Bu hafta dünya Panama’daki bir hukuk bürosundan çalınan 11,5 milyon belgede ortaya koyulan büyük çaplı yolsuzluklar yüzünden şok geçirdi ve hâlâ olaya anlam vermeye çalışıyor.
2,6 terabaytlık belgelerin bugüne dek çözümlenen kısmında 214 bin kuruluş ve 14 bin aracı ile 1977 yılından beri vergi kaçırıldığı, kara para aklandığı ve yolsuzluk yapıldığı görülüyor. İçlerinde Putin dahil olmak üzere 12 mevcut veya eski devlet başkanı / başbakan var.
Panama belgeleri sayesinde, ülke liderlerinin 61 akrabası ve / veya yardımcısının 128 kamu görevlisiyle birlikte yolsuzluk yaptığını ve böylece Forbes listesine giren 29 dolar milyarderinin 1977 yılından beri kara para aklamasına yardım ettiklerini öğrendik. Ne varsa damatlarda var.
Üstelik bu sadece panama belgelerinin şimdiye dek açıklanan kısmı. Öyle çok yolsuzluk var ki bu kadarının bile açıklanması için 80 ülkeden 100 gazete ve 400 gazetecinin 1 yıl boyunca hiç sesini çıkarmadan çalışması gerekmiş.
İlgili yazı: Sansüre Karşı TOR ve Orbot Rehberi >> Twıtter ve Facebook engellenirse nasıl girersin?
Gerçek komplo teorisi
Doğrusu “Ya he he!” diyesi geliyor insanın: Türkiye ve Amerika yandaş medyadan kırılıp dökülüyor. 1 yılda bu kadar iyi niyetli gazetecinin bir araya gelmesi, bugüne kadar kedi gibi susanların şimdi dünyanın en büyük kara para aklama operasyonunu ortaya çıkarması ve bunu yaparken de 1 yıl boyunca kimsenin haberinin olmaması mümkün mü?
Büyük olasılıkla dünyadaki büyük güçler Panama belgeleri operasyonu için düğmeye bastılar ve kara para sisteminin açığa çıkarılmasına izin verdiler.
İlgili yazı: İnternette teknik takip ve gözetimi önleme rehberi
Bizans entrikaları
Ben de bu yazı ve devamında neden böyle yaptıklarına, dünya liderlerinin bir kısmının neden yolsuzluklara görünüşte savaş açtığına dair birkaç neden sıralayacağım. Okuduğunuz yazı değişen dünya düzenine giriş niteliğindedir.
Bununla birlikte blogumuzda uyduruk komplo teorilerine yer yok. Her şeyi belgeleriyle mantık çerçevesi içinde sıralayacak ve yorumu sizlere bırakacağım. Ancak, bu yazıyı teknolojik tekillik yaklaşırken dünyada neler oluyor gözüyle de okuyabilirsiniz. Öyleyse sadede gelelim.
Politikacılar koltuğundan oldu
Sadece 48 saat içinde İzlanda başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson vergi kaçırma iddiaları nedeniyle görevinden istifa etti. Panama belgelerinde kimler yok ki? Sırada Ukrayna başkanı Petro Poroşenko ile Fifa başkanı Gianni Infantino ve daha niceleri var! Ve elbette bizzat Vladimir Putin ile yakın çevresi.
Bu bağlamda bizimkilerle Putin’in en azından bir konuda ortak noktası olduğu da ortaya çıkıyor. Bizimkiler kendi katıldıkları oylamalarla aklanıyor. Eh, Putin’in de istifa ettiğini görmedik. Ancak Putin, Panama belgeleri açıklanmadan birkaç gün önce bir açıklama yapmış ve kendisine yakında iftira atılacağını söylemişti.
Bir devrim oluyor
2012’de NSA’in internetten herkesi gözetlediğini açıklayan Snowden, 3 Nisan tarihli tweetinde dünyada bir devrim yaşandığını açıkça belirtti. Mesele bu devrimin kimin işine yaradığını çözmekte ve gelecek bölümde bunu anlatacağım, ama Snowden’in kendi sözleriyle ifade edecek olursak:
Gazetecilik tarihinin en büyük sızıntısı az önce yayınlandı ve yolsuzluk hakkındaki bir sızıntı bu
— Edward Snowden (@Snowden) April 3, 2016
Bunun ne kadar önemli olduğunu anlamak için Snowden’in NSA’in PRISM internet gözetleme programını ifşa ettiği güne geri dönebiliriz. Snowden o gün PRISM’i açıklarken, Amerikalılar Google’da en çok Ulusal Donut Günü araması yapıyordu (hani şu polisiye dizilerden bildiğiniz halka şekilli tatlı çörek).
İlgili yazı: İnternetinizi Uçuracak En İyi 10 Router Modem
Ne demek istiyorsun?
Kamuoyu yolsuzluklarda artık daha bilinçli. Gazeteciler ve hatta yabancı bakanlar yolsuzlukları ifşa etmek konusunda daha cesur. Bu da güzel bir şey. Her ne kadar Büyük Birader tepemizde Demokles’in kılıcı gibi sallanıyor olsa da kamuoyunun yolsuzluklar hakkında duyarlı olması harika.
Sadece yolsuzluk mu?
Keşke insanlığın karanlık tarafı sadece yolsuzluklardan oluşsaydı. Panama belgelerindeki faturalara, e-posta iletilerine ve diğer kağıt delillere bakınca gerçek kurbanları, global ölçekte yaşanan asıl dehşeti görüyoruz.
Rusya’da iş adamları 13 yaşındaki kızları kaçırmış, ırzına geçmiş ve seks amaçlı olarak diğerlerine satmışlar. Birkaç yıl öncesine kadar Karadeniz limanlarında bu ticarete tanık olmak mümkündü. Ukrayna’dan bavul ticaretiyle gelen seks köleleri sahilde dolaşırdı.
Limanda dolaşan Ukraynalı genç kızların birkaç gün içinde yaşadıkları şeyler nedeniyle yaşlandıklarını ve gözlerindeki ışığın söndüğünü görebilirdiniz. Ülkemizde yaş sınırı daha düşük, bizde ne yazık ki çocuk tacizi var.
İlgili yazı: 4.5G İle Vatandaşa 1 Nisan Şakası >>
İnsan kaçakçılığı
Bölgemizde bunun adı beyaz kadın ticaretidir. Panama belgelerinde insan kaçakçılığı yaptığı söylenen çete liderlerinden birinin Panama’daki Mossack Fonseca hukuk bürosunun müşterisi olduğu görülüyor.
Mossack Fonseca çalışanları, müşterilerinin birinin çocuk tacizcisi olduğunu öğrenince bunu otoritelere bildirmeye gerek görmemişler.
İlgili yazı: Raspberry Pi İle Gerçek İnternet Hızını Ölçün >> Servis sağlayıcıya hızımı artır deyin
Ya petrol sektörü?
Uganda’da petrol yataklarını satmak isteyen bir şirket, Mossack Fonseca’yı kiralıyor ve bu satıştan devlete ödemesi gereken 400 milyon dolarlık vergiyi kaçırmasını istiyor.
Basit bir formalite: Mossack Fonseca, ilgili şirketin genel merkezinin adresini bir ülkeden başka ülkeye taşıyor ve işlem tamam. Bütün bunlar nasıl oluyor? Aşağıdaki İngilizce videoda Bilal’e anlatır gibi anlatılıyor, ama Türkçe özetleyecek olursak sistem basit.
Panama gibi ülkelerde özel hayatın gizliliğine gerçekten saygı gösteriliyor. Yasalar gizliliğe o kadar saygılı ki yolsuzluk yapanların banka hesapları bile gizli kalıyor. Böylece herkes Panama’da istediği gibi vergi kaçırabiliyor.
İlgili yazı: Temiz Enerjiyi Unutun >> 2040’ta %74 fosil yakıt kullanmaya devam
Nasıl bir ülke panama?
Halkın üçte birinin günde 1 dolardan az para kazandığı bu ülkede, Uganda’dan kaçırılan 400 milyon dolar Panama’nın yıllık sağlık bütçesine bedel! İşte böyle soyuluyoruz, insanlar yoksulluk ve hastalıktan böyle ölüyor.
Mossack Fonseca, Suriye’ye de yardım etti. Suriye’nin savaş suçu işleyen savaş uçaklarına ticari ambargoya rağmen uçak yakıtı almasını sağladı. Suriye bu yakıtı güya kendisine ambargo uygulayan ülkelerden aldı.
Buzdağının görünen yüzü
Panama belgelerinin gücünü Wikileaks skandalıyla karşılaştıralım. Bunları Wikileaks kurucusu Assange’ın yıllardır Londra’daki Ekvator büyükelçiliğinde hapis hayatı yaşamasına neden olan sızıntılarla karşılaştıralım.
Wikileaks savaş suçlarını, diplomatların yolsuzluklarını ve casusların işlediği suçları ortaya çıkardı. Oysa dünyanın en büyük ülkeleri için bunların ortaya dökülmesi sadece utanç kaynağı oldu o kadar. Güçlerinden bir şey kaybetmediler.
Panama belgeleri ise 40 yıllık kara para aklama sistemine darbe indiriyor. Vatandaşın yolsuzluk hakkında bilinçlenmesi Panama belgelerinin birinci yararı ise ikinci yararı da budur. Ne diyelim? Darısı Kayman Adalarının başına!
İlgili yazı: İnsanlar Neden Dinde, Siyasette Anlaşamıyor? >> Sosyologlar din, bilim çatışmasını araştırdı
Ne kadar büyük bir yolsuzluk?
Yolsuzlukları önlemeye yönelik kurumlardan biri olan Vergi Adalet Ağı’yla (TIN) çalışan James Henry’ye göre, deniz aşırı hesaplarda 21 ila 32 trilyon dolar kara para var. Bu da Amerika ile Japonya’nın yıllık ciro toplamına denk. Adamlar dünyayı götürmüş.
Artık vergi cennetleri, banka gizliliği, kurumsal vergi oranları, vergi kaçırma gibi konular günlük politika konusu oldu. Politikacılar bu yolsuzlukların peşine düşüyor. Nitekim Avrupa Komisyonu geçen Salı yaptığı açıklamada Panama belgelerine sevindiğini ve vergi kaçırmaya savaş açtıklarını söyledi:
Avrupa Rekabet Kurulu Başkanı Margrethe Vestager, Panama belgelerini buzdağının ucu olarak niteledi. Bazı (!) hükümetler de belgeleri inceleyeceklerini ve gerçekten yasa dışı (!?) bir durum varsa paraya el koyacaklarını söylediler.
İlgili yazı: Hangi Din Daha Çok Şiddet İçeriyor? >> Hristiyanlık mı, Yahudilik mi, İslam mı?
Wıkıleaks: Panama belgeleri ABD ve Soros işi
Wikileaks ise başka telden çalıyor ve Panama belgelerinin ABD ve Soros tarafından ortaya atıldığını öne sürüyor. Wikileaks’e göre bu belgelerle Putin hedef alınıyor. Putin’in global destekçileri ile ABD’nin kara listesine giren diğer rakiplere operasyon yapılıyor.
WikiLeaks, Twitter hesabından Panama belgeleriyle ilgili yaptığı açıklamada, “#PanamaBelgeleri ile Putin’e yapılan saldırı Rusya ve eski SSCB’yi hedef alan OCCRP (ABD Organize Suç ve Yolsuzluk İhbar Etme Projesi) tarafından hazırlandı ve USAID (ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı) ile Soros (Vakfı) tarafından finanse edildi” diyor.
“OCCRP iyi işler çıkarabilir, ancak ABD yönetimi Putin’e yönelik #PanamaBelgeleri saldırısını doğrudan finanse ederek iyi niyetli olmadığını gösteriyor.”
Gazeteciler ne kadar bağımsız?
WikiLeaks konuyla ilgili son paylaşımında Panama belgelerini ifşa eden gazetecileri de eleştirdi: “Kimi iyi gazeteciler var ama hiçbiri katıksız dürüstlük örneği değil.” Ancak, Amerika böyle yaptıysa derdi ne derseniz Suriye ve Ortadoğu bir yana, Soros’u da hesaba katmak gerekiyor.
Geçen yıl bir Rus savcı, Soros’un Açık Toplum Enstitüsü ile Açık Toplum Vakfı’nın Rusya’da faaliyet göstermesini yasaklamıştı. Rus vatandaşlarının bu organizasyonlara katılması da yasaklanmıştı.
Panama rüzgarı neden hep Doğudan esiyor?
Neden Panama belgelerinde hiçbir Amerikan vatandaşı ve kurumu yer almıyor? Amerikalılar çok dürüst görünüyor. Ancak yolsuzluğun kütleçekim gibi evrensel olduğunu inanıyorsanız ilginç bir durum bu.
Sonuç
Panama belgelerinin ilk bakışta 4 şeye yaradığını görüyoruz
- Yolsuzluklara karşı global mücadele başladı.
- Yolsuzlukları açığa çıkaran hackerlar ve ıslıkçılar artık daha güçlü, daha cesur olacak.
- Kamuoyu yolsuzluklara karşı daha duyarlı ve politikacılara baskı yapıyor
- ABD sahada yenemediği rakiplerine bel altı vuruyor?
Gizli kalan nedenler
Bu yazdıklarıma rağmen olayın siyasi olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Dünyanın en basit gerçeğidir: Siyaseti ekonomi belirler, tersi değil. Öyleyse gerçekte neler oluyor? Yoksa global ekonomik devrimin eşiğinde miyiz?
Evet. Dünya ekonomisi nihayet 2008 konut kredisi krizinin sonuçlarıyla yüzleşiyor. İnternet tabanlı yeni bir dijital ekonomi doğuyor; fakat buna şaşırmamanız lazım. 🙂 Bu bir teknoloji blogu ve Panama belgelerinin 50 milyon vatandaşımızın kimlik bilgilerinin çalınmasına izin veren teknoloji açıklarıyla çok ilgisi var. O da yarın ki yazımızın konusu olacak.
